Kotarczyn - św. Jan Nepomucen

Kotarczyn, przysiółek wsi Bożewo gmina Mochowo powiat sierpecki.

Przy drodze z Mochowa stoi na łuku drogi drewniany słup z umieszczoną na nim kapliczką skrzynkową z drewnianą rzeźbą św. Jana Nepomucena. Obecna forma kapliczki skrzynkowej oraz rzeźba (fot. 3, 4) pochodzą z lat 80. XX w. i zastąpiły wcześniejsze z końca XIX w. w formie figury św. Jana umieszczonej na słupie (takiej, jak w pobliskim Mochowie czy na wzór starszej, aktualna w Zglenicach Dużych). Stara rzeźba, a właściwie destrukt, trafiła do magazynu Muzeum Wsi Mazowieckiej (skansenu) w Sierpcu (fot. 1).

Według miejscowego przekazu pierwotna kapliczka była fundacją szwagrów Chyczewskiego i Kłobukowskiego, dziedziców sąsiednich majątków w Kotarczynie i Przybojewie (dziś przysiółek wsi Dobrzenice Małe). Postawienie św. Jana, uważanego na Mazowszu nie tylko za obrońcę przed powodzią, ale również za patrona plonów, chroniącego przed suszą, na granicy majątków, miało zapewnić pomyślność w zbiorach i zgodną sąsiedzką współpracę. Na początku lat 80. XX w. zniszczoną rzeźbę przejęło Muzeum w Sierpcu, dając w zamian nową figurkę św. Jana Nepomucena, będącą dziełem Zdzisława Naporowskiego z Zawidza, jednego z artystów "sierpeckiego zagłębia rzeźbiarskiego", animowanego przez władzę wspierającą ludowość prężnego ośrodka nawiązującego do rzeźby ludowej, którego twórczość przeznaczona jednak była już głównie dla odbiorców z zewnątrz, a nie dla lokalnej społeczności.

Figurkę umieszczono w nowej kapliczce w formie otwartej na trzy strony skrzynki (latarni) na cienkim drewnianym słupie (fot. 2, 3). Cztery kolumienki połączone odcinkowymi łukami przykryte są niskim namiotowym daszkiem, zwieńczonym metalowym krzyżykiem. W w 2005 r. wymieniono słup i skrzynkę na otwartą z wszystkich stron (fot. 4,5,6). Z tyłu figurkę chroni szyba. Niewielka rzeźba w środku przedstawia świętego w manierze ludowej. Ubrany jest w sutannę, komżę i mantolet. Głowę chroni biret, wyglądający jak zamknięta korona. Postać trzyma w rękach krzyż.

• 

  1. Ludowa rzeźba św. Jana Nepomucena z końca XIX w. z Kotarczyna w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

• 

  2. Kapliczka słupowa z lat 80. XX w., fot. 2002

• 

  3. Rzeźba św. Jana Nepomucena z lat. 80. XX w,. fot. 2002

• 

  4. Rzeźba św. Jana Nepomucena z lat. 80. XX w., fot. 2019

• 

  5. Kapliczka słupowa z 2005 r., fot. 2019

• 

  6. Kapliczka słupowa z 2005 r., fot. 2019

Bibliografia

• Plan odnowy miejscowości Bożewo gmina Mochowo województwo mazowieckie załącznik do Uchwały Nr 236/XXXVII/10 Rady Gminy w Mochowie z dnia 02 lipca 2010r. w sprawie: zatwierdzenia „Planu Odnowy Miejscowości Bożewo”, s. 15.
• Kowalski Tadeusz. Święci mazowieckich dróg. Ziemia sierpecka. Sierpc: 2012, s. 51.

Publikacja - 2014 r.

Aktualizacja - 2020 r.