Zwiartów

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Kapliczka ze św. Janem Nepomucenem (fot. 2004)
Kapliczka ze św. Antonim (fot. 2004)

Zwiartów gmina Krynice, powiat tomaszowski (można też spotkać nazwę Źwiartów). Parafia Dzierążnia w diecezji zamojsko-lubaczowskiej.

W części wsi zwanej Zastawki znajdują się dwie małe drewniane kapliczki z ludowymi rzeźbami św. Jana Nepomucena i św. Antoniego, usytuowane na skarpie biegnącej wzdłuż drogi.

Otwarta z przodu kapliczka domkowa ze św. Janem Nepomucenem jest prawdopodobnie z 1905 r., na co wskazuje słabo czytelny napis wyżłobiony na drewnianym cokole pod rzeźbą, brzmiący: Św. Janie módl się za nami. 1905. Jest ujęta w Katalogu zabytków sztuki w Polsce z informacją, że zapewne pochodzi tak jak i rzeźba z II połowy XIX w.[1]. Drewniana, konstrukcji słupowo-ramowej, oszalowana łączonymi na styk deskami, posadowiona na planie prostokąta o wymiarach 160x110 cm. Czworoboczne narożne słupy są wkopane w ziemię, frontowe mają delikatnie sfazowane naroża. Otwarty przód zamyka płotek ze sztachetami wpuszczonymi w otwory parapetu. Dwuspadowy, krokwiowo-płatwiowy daszek, kryty jest papą (wcześniej gontem). Na środku kalenicy pazdur z metalowym krzyżem. Kapliczka jest pobielona wapnem. W środku drewniana, polichromowana, ludowa rzeźba św. Jana Nepomucena wysokości około 100 cm, ustawiona na drewnianym cokole wysokości około 80 cm. Oprócz charakterystycznego dla św. Jana Nepomucena stroju (sutanna, komża, mantolet, biret) oraz brody rzeźba nie ma atrybutów, z którymi przedstawiany jest święty. Możliwe, że pierwotnie postać adorowała krucyfiks trzymany w jednej ręce, a w drugiej miała palmę męczeńską. Elementy te wraz z dłońmi odpadły, co widać na zdjęciu z lat 70. XX w. zamieszczonym w Katalogu zabytków sztuki w Polsce. Ręce zostały później dosyć nieudolnie dorobione.

Druga kapliczka położona kilkaset metrów obok przy tej samej drodze to niewysoka drewniana trzykondygnacyjna konstrukcja słupowa. Na prostopadłościennym cokole znajduje się właściwa kapliczka w postaci dwóch kolumienek z przodu i tyłu zamkniętego ścianką z dwiema półkolumnami. Kondygnację wieńczy namiotowy daszek, zakończony analogiczną, mniejszą kapliczką, której namiotowy daszek ozdabia pazdur zakończony metalowym krzyżem. W środkowej kondygnacji umieszczona jest drewniana, polichromowana rzeźba św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus trzymanym na lewym ramieniu.

Przypisy

  1. Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom VIII dawne województwo lubelskie, Zeszyt 17 Tomaszów Lubelski i okolice, Warszawa 1982, s. 89