Łemkowskie krzyże figury z Chrystusem wyciętym z blachy

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Chrystus wycięty z blachy na kamiennych łemkowskich krzyżach figurach.


Bartne (w języku łemkowskim Бортне, Bortne) gm. Sękowa, pow. gorlicki

1.

49°34'07.2"N 21°19'28.1"E

Krzyż łemkowski, murowany, ogrodzony drewnianym płotkiem, na którym widać wyraźne ślady po postaci Chrystusa z blachy. Widoczny jest również ślad po blaszanym titulusie (fot. 2015). Charakterystyczne dla łemkowskich figur krzyży z blaszanym Chrystusem w tej części Beskidu Niskiego jest wgłębienie w kształcie sylwetki Ukrzyżowanego. Widać to wyraźnie na tym krzyżu i niżej na dwóch krzyżach w Bodakach Przegoninie. Na cokole data fundacji - 1898. Figura jest wymieniona w wykazie kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1], który opisuje ją tak. Bartne, parc. J. Chwalika. Wzniesiona 1898. Kamienna. Z malowanym na blasze wizerunkiem Chrystusa na postumencie [1]. Jak widać na zdjęciu z 2015 r. po blaszanej postaci Jezusa pozostał tylko ślad w postaci wgłębienia. Nie wiadomo kiedy zniknął z figury Ukrzyżowany ale stało się to przed 2013 r., gdyż na zdjęciu z tego roku w Google Street View, też już go nie ma.

2.

49°33'55.8"N 21°19'37.5"E

Krzyż łemkowski, murowany, ogrodzony drewnianym płotkiem, z blaszaną, charakterystyczną dla okolicy figurą Chrystusa. Słabo widoczne ślady po inskrypcji pisanej cyrylicą. Nad Chrystusem blaszany titulus z napisem cyrylicą ІНЦЮ (Ісус Назарянин, Цар Юдейський) Figura jest wymieniona w wykazie kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1], który opisuje ją tak. Bartne, nieopodal cerkwi. Wzniesiona ok. 1900. Kamienna. Z malowanym na blasze wizerunkiem Chrystusa, na ogzymsowanym postumencie[2]. W 2015 r. blaszany Jezus wymagał już odmalowania. Podobnie jak w figurze nr 1, w krzyżu jest wgłębienie w kształcie sylwetki Ukrzyżowanego, w którym umieszczona jest blaszana postać.

3.

49°34'13.6"N 21°19'21.9"E

Kamienny Krzyż łemkowski, z blaszaną, charakterystyczną dla okolicy, niewielką figurą Chrystusa. Na cokole data fundacji krzyża - 1895. Słabo widoczne ślady po inskrypcji pisanej cyrylicą. Odmiennie niż na dwóch pokazanych wyżej figurach w Bartnem, u nie ma wgłębienia na postać Chrystusa. Figura nie jest wpisana do wykazu kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1][3]

Bodaki (w języku łemkowskim Бодаки, Bodaki) gm. Sękowa, pow. gorlicki

1.

49°34'50.5"N 21°18'35.3"E

Krzyż przydrożny w części wsi Przegonina. Widoczne wgłębienie jako miejsce na blaszaną figurę Chrystusa (fot. 2015). Na cokole data fundacji - 1900. Inskrypcja cyrylicą jest w części zatarta (można odczytać jej początek - Fundator Stefan ...). Podobnie jak figury 1 i 2 w Bartnem, krzyż ma wgłębienie na blaszaną sylwetkę Chrystusa. Jest także wpisany do wykazu kapliczek i krzyży diecezji tarnowskiej z 1983 r.[U 1], który opisuje ją tak. Bodaki, parc. K. Buczka. Wzniesiona 1900. Kamienna. Z wizerunkiem Chrystusa malowanym na blasze, na ogzymsowanym postumencie[4]. Nie wiadomo kiedy zniknęła opisana w wykazie postać Jezusa. Widoczny jest też ślad po mszalnym titulusie.

2.

49°35'24.4"N 21°17'39.7"E

Krzyż na cmentarzu grecko-katolickim w części wsi Przegonina. Widoczne wgłębienie jako miejsce na blaszaną figurę Chrystusa.

Mochnaczka Niżna gm. Krynica-Zdrój, pow. nowosądecki

49°25'42.2"N 21°01'17.1"E

Mochnaczka Niżna gm. Krynica-Zdrój . Łemkowski murowany krzyż przydrożny z wyciętą z blachy postacią Chrystusa. Spis kapliczek i krzyży w diecezji tarnowskiej z 1983 r. tak opisuje tę figurę. Krzyż - figura. Mochnaczka Niżna, parc. Majewskich. Kamienna. Z wizerunkiem Chrystusa mal. na blasze; na czworobocznym, ogzymsowanym uskokowym postumencie; osłonięta blaszanym zadaszeniem[5]. Od tego czasu usunięta została polichromia z blaszanej postaci Ukrzyżowanego. Nie zachowały się informacje o dacie powstania figury ale analogicznie do innych łemkowskich figur krzyży z blaszanym Chrystusem, można ją datować na przełom XIX i XX w.

Muszynka gm. Krynica-Zdrój, pow. nowosądecki

49°22'28.7"N 21°06'08.3"E


Uwagi

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Wykaz obejmuje diecezję tarnowską sprzed jej okrojenia w 1992 r. na rzecz nowo utworzonej diecezji rzeszowskiej oraz oddania dekanatu Baranów Sandomierski diecezji sandomierskiej.

Przypisy

  1. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 179 poz. 11.
  2. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 179 poz. 14.
  3. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 178-180.
  4. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 179 poz. 15.
  5. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 259 poz. 3.