Chronostychy: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 42 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{W budowie}}
 +
'''[[Chronostych]], chronogram''' (z gr. ''chronos'' - czas), '''eteostych''' to jeden ze sposobów zapisywania dat rocznych, stosowany w okresie baroku. Można go spotkać na barokowych budowlach, również na cokołach wolno stojących barokowych figur. W ten sposób prezentowana jest data związana z obiektem, najczęściej data jego powstania. Poniżej znajdują się teksty, opisy, wyliczenia i w miarę możliwości tłumaczenia chronostychów znajdujących się na figurach i detalach architektonicznych.
 +
==Nepomuceny==
 +
===Bronów===
 +
Bronów, gmina Dobromierz, powiat świdnicki. Barokowa figura przy drodze do pałacu (obecnie będącego w ruinie).<br>
 +
<center>{{Cytat|
 +
eLoqVentI<br>
 +
sILentIarIo<br>
 +
s. IoannI nepoMVCeno<br>
 +
orbIs totIVs proDIgIo<br>
 +
so tVtorI<br>
 +
rudolphus de mattusch<br>
 +
ka et toppeltschan<br>
 +
hanC statVaM eX<br>
 +
CorDIs Voto<br>
 +
ereXerat<br>}}</center>
  
=== Jan Nepomucen w Trutnovie ===
+
L V I I L I I I I M V C I I V D I I V I = 1731
Sancto Ioanni Nepomuceno Coronae Czechicae regio urbis Trutnoviae insigni protectori
+
 +
C V M X C D I V X = 1731
  
Świętemu Janowi Nepomucenowi, szacownemu strażnikowi królewskiego miasta Korony Czeskiej, Trutnowa
+
Eloquenti silentiario s. Ioanni Nepomuceno orbis totius prodigioso tutori Rudolphus matthuschka et Toppeltschan Hanc statuam ex cordis voto erexerat. - Wymownemu milczeniem św. Janowi Nepomucenowi, niezwykłemu opiekunowi całego świata, tę statuę z potrzeby serca wystawił Rudolf Matthuschka von Toppeltschan.
 +
===Bystrzyca Kłodzka===
 +
Bystrzyca Kłodzka, pow. kłodzki. Rzeźba stojąca na pl. Szpitalnym, przy moście nad Nysą Kłodzką. Być może najstarsza w Polsce figura św. Jana Nepomucena.<br>
 +
CeDat In honoreM<br>
 +
sanCtI IoannI<br>
  
Chronogram wskazuje datę 1730.
+
C D I M C I I I = 1704<br>
sanCto IoannI nepoMVCeno Coronae CzeChICae  C I I M V C C C C I C <br>
+
Cedat in honorem Sancti Ioanni - Ofiarowano ku czci świętego Jana.<br>
regIo VrbIs trVtnoVIae InsIgnI proteCtorI            I V I V V I I I I C I
+
Rok powtórzony jest cyframi arabskimi w tylnej inskrypcji, brzmiącej:<br>
 +
Fransciscus Carolus Veit fecit 1704 - Ufundował Frans Karl Veit.
  
=== Jan Nepomucen przy kościele św. Macieja we Wrocławiu (Plac Nankiera) ===
+
==Pozostałe==
===Jan Nepomucen w Ścinawce Dolnej===
 
Ścinawka Dolna, gm. Radków, woj. dolnośląskie
 
Posąg na postumencie stoi przed Domem Opieki Caritas.
 
W 1893 r. hrabina Anna von Magnis ufundowała ten budynek pod wezwaniem śś. Aniołów Stróżów z przeznaczeniem na sierociniec.
 
  
Constans et viva recordatio mensis iulii in ao <br>
+
=== Wrocław, Matka Boska przy ul. Traugutta ===
Stałe i żywe przypomnienie lipca roku 1772.<br>
+
[[Plik:Wroclaw Matka Boska Traugutta chronostych 2013.jpg|thumb|200px|Chronostych na figurze Matki Boskiej z Dzieciątkiem przy ul. Traugutta we Wrocławiu]]
C V I V C D I M I I V L I I  1772 <br>
 
Laus sit tibi Domine Conservatori vitae, et sanitatis in casu <br>
 
Niech Ci będzie chwała, Panie, obrońco życia i zdrowia! <br>
 
L V I I I D M I C V I V I I I I C V 1779
 
  
===Jan Nepomucen w Skałce===
+
[[Figura Matki Boskiej przy ul. Traugutta|Figura na skwerze przed kościołem św. Maurycego]]
Skałka – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kąty Wrocławskie
 
  
[V]enerat[I]on[I] [DIVI] [I]oann[I]s Nepo[MUC]en[I]<br>
+
Na tylnej ścianie postumentu znajduje chronostych z zakodowaną datą fundacji (fot. w galerii).
patron[I] s[VI] et prote[C]tor[I]s  (1730)<br>
 
  
Hanc stat[V]am<br>
+
PRO'''L'''E P'''I'''A BENE'''DIC'''AT'''V'''R '''V'''RAT'''I'''S'''L'''A'''VI'''A ORANTE '''VI'''RG'''I'''NE '''M'''AR'''I'''A<br>
h[IC] p[I]e pro [VI]atore<br>
 
Anton[I]us Ernest[V]s<br>
 
[C]o[M]es [D]e  Sternberg<br>
 
ere[XI]t (1730)
 
  
===Kolumna Trójcy Świętej w Henrykowie===
+
Wyróżnione litery w chronostychu to: L I D I C V V I L V I V I I M I czyli 50+1+500+1+100+5+5+1+50+5+1+V+1+1+1000+1, co daje datę 1727.
Część pierwsza: <br>
 
Aeterno <br>
 
TorIVs VnIVersItatIs  <br>
 
AVCtorI reCtorI<br>
 
Deo VIVo et Vero.<br>
 
VnI In essentIa et frIno In<br>
 
personIs.<br>
 
PatrI CreatorI<br>
 
fILIo saLVatorI<br>
 
spIrItVIs ConsoLatorI<br>
 
PotentI sapIentI bono<br>
 
IVstItIae et ProVIDentIae abysso<br>
 
sIt perpetVa operIs gLorIa<br>
 
1698<br>
 
  
Część druga:<br>
+
Niżej daty renowacji: 1854 i 1994<br>
HenrICVs<br>
+
 
s.o.C. Prae sVL et sILesIae<br>
+
Na przedniej ścianie inskrypcja AVE DICTURIS SIS O SANCTA VIRGO PATRONA ET MORITURIS.
VIsItator<br>
+
 
eXtrVCto CoenobIo<br>
+
 
aVCtIs bonIs<br>
+
 
HaeresI eXtIrpata<br>
+
 
CongregatIoneSSS TrInItatIs ereCta<br>
+
[[Kategoria:Kapliczki]]
ereXIt<br>
 
Vt sIta Cerent VIVentes<br>
 
HoC testes LapIDes LoqVerentVr<br>
 
1698
 

Wersja z 21:57, 8 lis 2022

Roboty.jpg Ten artykuł jest w trakcie tworzenia i może przejściowo zawierać niepełne, niezweryfikowane lub błędne informacje.

Chronostych, chronogram (z gr. chronos - czas), eteostych to jeden ze sposobów zapisywania dat rocznych, stosowany w okresie baroku. Można go spotkać na barokowych budowlach, również na cokołach wolno stojących barokowych figur. W ten sposób prezentowana jest data związana z obiektem, najczęściej data jego powstania. Poniżej znajdują się teksty, opisy, wyliczenia i w miarę możliwości tłumaczenia chronostychów znajdujących się na figurach i detalach architektonicznych.

Nepomuceny

Bronów

Bronów, gmina Dobromierz, powiat świdnicki. Barokowa figura przy drodze do pałacu (obecnie będącego w ruinie).

eLoqVentI
sILentIarIo
s. IoannI nepoMVCeno
orbIs totIVs proDIgIo
so tVtorI
rudolphus de mattusch
ka et toppeltschan
hanC statVaM eX
CorDIs Voto
ereXerat

L V I I L I I I I M V C I I V D I I V I = 1731

C V M X C D I V X = 1731

Eloquenti silentiario s. Ioanni Nepomuceno orbis totius prodigioso tutori Rudolphus matthuschka et Toppeltschan Hanc statuam ex cordis voto erexerat. - Wymownemu milczeniem św. Janowi Nepomucenowi, niezwykłemu opiekunowi całego świata, tę statuę z potrzeby serca wystawił Rudolf Matthuschka von Toppeltschan.

Bystrzyca Kłodzka

Bystrzyca Kłodzka, pow. kłodzki. Rzeźba stojąca na pl. Szpitalnym, przy moście nad Nysą Kłodzką. Być może najstarsza w Polsce figura św. Jana Nepomucena.
CeDat In honoreM
sanCtI IoannI

C D I M C I I I = 1704
Cedat in honorem Sancti Ioanni - Ofiarowano ku czci świętego Jana.
Rok powtórzony jest cyframi arabskimi w tylnej inskrypcji, brzmiącej:
Fransciscus Carolus Veit fecit 1704 - Ufundował Frans Karl Veit.

Pozostałe

Wrocław, Matka Boska przy ul. Traugutta

Chronostych na figurze Matki Boskiej z Dzieciątkiem przy ul. Traugutta we Wrocławiu

Figura na skwerze przed kościołem św. Maurycego

Na tylnej ścianie postumentu znajduje chronostych z zakodowaną datą fundacji (fot. w galerii).

PROLE PIA BENEDICATVR VRATISLAVIA ORANTE VIRGINE MARIA

Wyróżnione litery w chronostychu to: L I D I C V V I L V I V I I M I czyli 50+1+500+1+100+5+5+1+50+5+1+V+1+1+1000+1, co daje datę 1727.

Niżej daty renowacji: 1854 i 1994

Na przedniej ścianie inskrypcja AVE DICTURIS SIS O SANCTA VIRGO PATRONA ET MORITURIS.