Czołówek

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
NEPOMUCEN CZOŁÓWEK.jpg

Kapliczka z rzeźbioną, polichromowaną figurą świętego Jana Nepomucena znajdująca się przy drodze dojazdowej do dawnego dworu szlacheckiego. Kapliczka jest w kształcie wysokiego, czworobocznego słupa, ustawionego na dwóch stopniach. We frontowej ścianie znajduje się ostrołukowa, przeszklona wnęka z figurą NMP. Słup zwieńczony jest profilowanym gzymsem, na jego szczycie ustawiony jest baldachim wsparty na czterech kolumienkach, połączonych arkadkami, zwieńczony czterospadowym daszkiem z dużym krzyżem na szczycie. Pod baldachimem znajduje się figura Jana Nepomucena w brązowej sutannie, białej komży i brązowej pelerynce. Święty ma biret na głowie. W ręku trzyma jeden ze swoich atrybutów - palmę męczeństwa.

Jan Nepomucen należał do jednych z najpopularniejszych świętych w Polsce. Według tradycji ludowej chronił pola i zasiewy przed powodzią, suszą i pożarem. Dlatego figury Jana Nepomucena (nepomuki) można spotkać jeszcze dziś przy drogach w sąsiedztwie mostów, rzek, na placach publicznych i kościelnych oraz na skrzyżowaniach dróg.

Figura została postawiona z inicjatywy Kazimierza Grützmachera (Gruezmachera, 1878-1949). Fundator był jednym z organizatorów życia społecznego, ekonomicznego i kulturalnego Kujaw. W niepodległej Polsce Grützmacher został działaczem Stronnictwa Narodowego, następnie był senatorem i posłem. Po wojnie postanowił ufundować kapliczkę w rodzinnej miejscowości, aby ochronić ją przed plagą pożarów które nawiedziły Czołówek. Prawdopodobnym powodem budowy kapliczki było także pragnienie powstrzymania nieszczęść, które nękały jego rodzinę, oraz zapewnienie jej bezpieczeństwa. Na cmentarzu w Radziejowie znajduje się grobowiec fundatora figury świętego Nepomucena z inskrypcją: KAZIMIERZ GRUEZMACHER I MAŁŻONKA JEGO. SENATOR, ZAŁOŻYCIEL KÓŁKA ROLNICZEGO I FUNDATOR DOMU LUDOWEGO W ŚWIĄTNIKACH. ZMARŁ W 1949 R. KOCHAŁ BOGA I OJCZYZNĘ. Częściowo zachowane zabudowania dworskie i kapliczka w Czołówku to trwały ślad życia powszechnie szanowanej rodziny Grützmachera. Przystając przed obliczem Jana Nepomucena, warto przywołać w pamięci obraz tamtych czasów i objąć dobrą myślą tych, którzy je tworzyli.