Deutschbach

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Deutschbach (Niemiecki Potok) - dawna wieś w gminie Horyniec-Zdrój powiat lubaczowski, położona w dolinie rzeczki Brusienki, pomiędzy Starym i Nowym Brusnem. Była jedną z trzech wsi, stanowiących trzon bruśnieńskiego ośrodka kamieniarskiego.

Wieś została założona w latach 80. XVIII wieku, w ramach zainicjowanej przez cesarza Józefa II akcji osadnictwa niemieckiego w Galicji, tzw. kolonizacji józefińskiej. W roku 1785 przybyło do Deutschbach 18 rodzin (84 osoby) wyznania ewangelicko-reformowanego. Koloniści byli zwalniani z opłat oraz otrzymywali za darmo materiały na budowę domów. Ewangelicy nie mieli swojego cmentarza, ich nagrobki o charakterystycznych kształtach znaleźć można na cmentarzu w Starym Bruśnie.

Niemcy opuścili Deutschbach w czasie okupacji. Po II wojnie światowej spolszczono pisownię nazwy wsi (Dojczbach), potem zmieniono nazwę na Polanka Horyniecka. Współczesna Polanka Horyniecka obejmuje tereny dwóch dawnych wsi: Deutschbach i Starego Brusna.

Po wysiedleniu z sąsiedniego Brusna ludności ukraińskiej osiadło tutaj dwóch przedstawicieli dawnych rodów kamieniarskich – Michaił Lubycki i Dymitr Pidhorecki. Zmarli wkrótce po II wojnie światowej. Odtąd kamieniarstwo zaczęło zanikać. Ostatnimi znanymi z nazwiska kamieniarzami, tworzącymi jeszcze w latach 60. XX wieku, byli Adam Birnbach i Mieczysław Zaborniak.

Bibliografia

  • Stefan Lew – Ludowy ośrodek kamieniarski w Bruśnie, Rocznik Przemyski t. XI, 1967
  • P. Wład M. Wiśniewski – Roztocze Wschodnie, Wyd. Nauk. Turyst. i Eduk., Mielec 2004