|
|
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) |
Linia 1: |
Linia 1: |
− | Tuż za podlaskim miasteczkiem Knyszyn (pow. moniecki, woj. podlaskie) przy drodze w kierunku Korycina, stoi drewniana kapliczka słupowa z rzeźbą [[Święty Jan Nepomucen|św. Jana Nepomucena]]. Kapliczka ze św. Janem znajduje się w tym miejscu co najmniej od początku XX w. Do początku XXI stulecia była to [[kapliczka kłodowa]] (fot. 1, 3). Kapliczki wykonane z dębowych lub sosnowych kłód obrabianych na kształt czworobocznych słupów były do niedawna charakterystycznym elementem krajobrazu północnego Podlasia. W wydrążonych u góry wnękach znajdowały schronienie ludowe świątki, najczęściej św. Jan Nepomucen i [[Chrystus Frasobliwy]].
| + | <html> |
| + | <head> |
| + | <meta charset="UTF-8"> |
| + | <title>almanach wrocławski</title> |
| | | |
− | W okolicy ulubionego niegdyś przez króla Zygmunta Augusta Knyszyna takie kapliczki znajdowały się lub jeszcze można je spotkać m.in. w Peńskich, Zastoczu, Kalinówce Kościelnej, Brzozówce Koronnej, Brzozówce Strzeleckiej, Łapczynie, Dobrzyniówce, w niektórych wsiach nawet po dwie. Podobne kapliczki kłodowe występują na nieodległych Kurpiach (np. Dudy Puszczańskie). Kapliczki z Podlasia, w odróżnieniu od kurpiowskich, mają wnękę otwartą z boków.
| + | <meta http-equiv="refresh" content="0; http:/silesiacum.pl/Drewniana kapliczka słupowa ze św. Janem Nepomucenem w Knyszynie |
− | | + | "/> |
− | Większość z tych kapliczek jest mocno zniszczona przez upływ czasu. Niektóre się rozpadają lub już się przewróciły. Czas nie oszczędził także znajdujących się w nich świątków. Mierzące od 30 do 45 cm figury znajdują się już tylko w nielicznych i są w większości w stanie szczątkowym (fot 4, 5, 7, 8). Część trafiła do zbiorów muzeów (tak jak św. Jan Nepomucen, razem z kapliczką, z Kalinówki Kościelnej do Muzeum Podlaskiego w Białymstoku - fot. 6), niektóre znajdują się w zbiorach prywatnych (fot. 7 i 8) ale wiele zostało niestety skradzionych. Pomimo znacznego zniszczenia i kapliczek i rzeźb, obiekty te mają niewiele ponad 100 lat. W większości datowane są na początek XX wieku. Z tego czasu podchodzi również najprawdopodobniej stara kapliczka i rzeźba w Knyszynie. Można zakładać jednak, że w wielu przypadkach nie są to pierwsze kapliczki w tych lokalizacjach. Uświęcone już miejsce nie mogło pozostać puste. W miejsce zniszczonej przez czas kapliczki czy świątka zamawiano u któregoś z okolicznych bogorobów nową rzeźbę. Artysta starał się wykonać ją na podobieństwo starej, ''obmodlonej''. Na szczęście zdarza się jeszcze tak i teraz i to, w porównaniu z ostatnim półwieczem, coraz częściej.
| + | </head> |
− | | + | </html> |
− | Zniszczona kapliczka pod Knyszynem i znajdujący się w niej św. Jan Nepomucen zostały zastąpione nowymi wykonanymi na ich podobieństwo. Nowa kapliczka nie jest zrobiona z jednej kłody drewna i ma formę latarni otwartej z czterech stron. Nepomucen z ogromną palmą męczeńską zachowuje formalnie ludowy styl chociaż trudno współcześnie wykonanej rzeźbie przypisać ludowy charakter w sensie nie tylko nawiązania do formy ale i treści, w postaci wyrażanej przez sztukę ludową świadomości i podświadomości kulturowej społeczności wiejskiej.
| |
− | | |
− | | |
− | [[Kategoria:Nepomuki w województwie podlaskim]]
| |
− | [[Kategoria:Podlaskie kapliczki]]
| |
− | [[Kategoria:Kapliczki w województwie podlaskim]]
| |
− | [[Kategoria:Kapliczki słupowe]]
| |
− | [[Kategoria:Kapliczki kłodowe]]
| |
− | [[Kategoria:Rzeźba ludowa]]
| |