Epitafia i płyty nagrobne we wrocławskiej farze elżbietańskiej: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
m
Linia 1: Linia 1:
Kościół pw. św. Elżbiety we Wrocławiu to jedna z dwóch wrocławskich far stąd wiele epitafiów i płyt nagrobnych wrocławskich mieszczan. Współcześnie to kościół garnizonowy z tytułem bazyliki mniejszej.  
+
Kościół pw. św. Elżbiety we Wrocławiu to jedna z dwóch wrocławskich far, stąd wiele epitafiów i płyt nagrobnych wrocławskich mieszczan. Współcześnie to kościół garnizonowy z tytułem bazyliki mniejszej.  
  
 
== Kaplica rodziny Saurmann ==  
 
== Kaplica rodziny Saurmann ==  
Linia 6: Linia 6:
 
Pierwsza kaplica od wschodu po południowej stronie kościoła, przypuszczalnie pierwotnie pod wezwaniem św. Andrzeja, od drugiej połowy XV wieku należała do [[Herby mieszczan wrocławskich#Saurmann|rodziny Saurman]] (Sauermann, Sawermann, Freiherren oder Grafen von Sauerma (Saurma). Od 28 września 2014 r. jest kaplicą  Mauzoleum Pamięci Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.
 
Pierwsza kaplica od wschodu po południowej stronie kościoła, przypuszczalnie pierwotnie pod wezwaniem św. Andrzeja, od drugiej połowy XV wieku należała do [[Herby mieszczan wrocławskich#Saurmann|rodziny Saurman]] (Sauermann, Sawermann, Freiherren oder Grafen von Sauerma (Saurma). Od 28 września 2014 r. jest kaplicą  Mauzoleum Pamięci Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.
  
Jest w niej teraz (listopad 2022) tylko jedno epitafium umieszczone na południowej ścianie (prawa od wejścia).  To upamiętnienie Konrada Saurmanna zm. 1561, właściciela Jelcza i kilku innych majątków. Jak ojciec o tym samy imieniu był kupcem, a szczęśliwe prowadzone lintersy pozwoliły mu pomnożyć majątek.  Dwukrotnie żonaty. 1. W 1518 z Anną von Haunold ze starej patrycjuszowskie rodziny wrocławskiej. 2. W 1548 r. z Kunegundą von Motschelnitz, córką Sebastiana pana na Pełczynie koło Wołowa. Miał z pierwszego małżeństwa sześcioro dzieci (3 synów i 3 córki), a z drugiego syna Hansa (1558-1602), który zrobił karierę na dworach habsburskich arcyksiążąt i został podniesiony przez cesarza Rudolfa II on, oraz jego bracia, a także bracia stryjeczni do godności dziedzicznego barona "von und zu der Jeltsch".  
+
Jest w niej teraz (listopad 2022) tylko jedno epitafium umieszczone na południowej ścianie (prawa od wejścia).  To upamiętnienie Konrada Saurmanna zm. 1561, właściciela Jelcza i kilku innych majątków. Jak ojciec o tym samym imieniu był kupcem, a szczęśliwie prowadzone interesy pozwoliły mu pomnożyć majątek.  Dwukrotnie żonaty. 1. W 1518 z Anną von Haunold ze starej patrycjuszowskiej rodziny wrocławskiej. 2. W 1548 r. z Kunegundą von Motschelnitz, córką Sebastianaj pana na Pełczynie koło Wołowa. Miał z pierwszego małżeństwa sześcioro dzieci (3 synów i 3 córki), a z drugiego syna Hansa (1558-1602), który zrobił karierę na dworach habsburskich arcyksiążąt i został podniesiony przez cesarza Rudolfa II on oraz jego bracia, a także bracia stryjeczni, do godności dziedzicznego barona "von und zu der Jeltsch".  
  
 
<gallery mode=packed heights=320px>
 
<gallery mode=packed heights=320px>
Linia 25: Linia 25:
 
Piaskowiec. W zwieńczeniu pod łukiem inskrypcja datacyjna (A). Poniżej
 
Piaskowiec. W zwieńczeniu pod łukiem inskrypcja datacyjna (A). Poniżej
 
inskrypcja (B) i herb zmarłego podtrzymywany po bokach przez geniusze, którzy
 
inskrypcja (B) i herb zmarłego podtrzymywany po bokach przez geniusze, którzy
odpowiednio w prawym i lewym ręku trzymają płonącą pochodnię, a u ich stop
+
odpowiednio w prawym i lewym ręku trzymają płonącą pochodnię, a u ich stóp
 
widnieją kolejne dwa herby. U dołu flankowana konsolami inskrypcja (C), pod
 
widnieją kolejne dwa herby. U dołu flankowana konsolami inskrypcja (C), pod
 
którą w owalnym polu siedząca personifikacja wiary. Wymiary: wys.: 284 cm,
 
którą w owalnym polu siedząca personifikacja wiary. Wymiary: wys.: 284 cm,
Linia 44: Linia 44:
 
a) Inskrypcja nie ujęta w rękopisie.
 
a) Inskrypcja nie ujęta w rękopisie.
 
b) W rękopisie treść inskrypcji: SEMEN MVLIERIS CONTERET CAPVT SERPENTIS.
 
b) W rękopisie treść inskrypcji: SEMEN MVLIERIS CONTERET CAPVT SERPENTIS.
c) Abrewiacja nie zaznaczona.
+
c) Abrewiacja niezaznaczona.
d) W rękopisie ligatura nie zaznaczona.
+
d) W rękopisie ligatura niezaznaczona.
 
e) W rękopisie: auff.
 
e) W rękopisie: auff.
 
f) W rękopisie: Aufferstehung.
 
f) W rękopisie: Aufferstehung.
g) W rękopisie cała inskrypcja zapisna minuskułą.
+
g) W rękopisie cała inskrypcja zapisana minuskułą.
 
1) Według karty zabytku przechowywanej u Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
 
1) Według karty zabytku przechowywanej u Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
 
we Wrocławiu, autor: S. Bujak 2001, epitafium pochodzi z warsztatu Śląskiego.
 
we Wrocławiu, autor: S. Bujak 2001, epitafium pochodzi z warsztatu Śląskiego.

Wersja z 17:07, 5 lis 2022

Kościół pw. św. Elżbiety we Wrocławiu to jedna z dwóch wrocławskich far, stąd wiele epitafiów i płyt nagrobnych wrocławskich mieszczan. Współcześnie to kościół garnizonowy z tytułem bazyliki mniejszej.

Kaplica rodziny Saurmann

cBW 20 s. 137

Pierwsza kaplica od wschodu po południowej stronie kościoła, przypuszczalnie pierwotnie pod wezwaniem św. Andrzeja, od drugiej połowy XV wieku należała do rodziny Saurman (Sauermann, Sawermann, Freiherren oder Grafen von Sauerma (Saurma). Od 28 września 2014 r. jest kaplicą Mauzoleum Pamięci Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej.

Jest w niej teraz (listopad 2022) tylko jedno epitafium umieszczone na południowej ścianie (prawa od wejścia). To upamiętnienie Konrada Saurmanna zm. 1561, właściciela Jelcza i kilku innych majątków. Jak ojciec o tym samym imieniu był kupcem, a szczęśliwie prowadzone interesy pozwoliły mu pomnożyć majątek. Dwukrotnie żonaty. 1. W 1518 z Anną von Haunold ze starej patrycjuszowskiej rodziny wrocławskiej. 2. W 1548 r. z Kunegundą von Motschelnitz, córką Sebastianaj pana na Pełczynie koło Wołowa. Miał z pierwszego małżeństwa sześcioro dzieci (3 synów i 3 córki), a z drugiego syna Hansa (1558-1602), który zrobił karierę na dworach habsburskich arcyksiążąt i został podniesiony przez cesarza Rudolfa II on oraz jego bracia, a także bracia stryjeczni, do godności dziedzicznego barona "von und zu der Jeltsch".



'

114 Kościół pw. św. Elżbiety 1569

W pierwszej kaplicy, po prawej stronie epitafium Konrada Saurmanna1) . Piaskowiec. W zwieńczeniu pod łukiem inskrypcja datacyjna (A). Poniżej inskrypcja (B) i herb zmarłego podtrzymywany po bokach przez geniusze, którzy odpowiednio w prawym i lewym ręku trzymają płonącą pochodnię, a u ich stóp widnieją kolejne dwa herby. U dołu flankowana konsolami inskrypcja (C), pod którą w owalnym polu siedząca personifikacja wiary. Wymiary: wys.: 284 cm, szer.: 128 cm.

A 1569a) B SEMEN MVLIERIS CONCVL CABIT CAPVT SERPENTISb) C ANNO 1561 IST GESTORBEN: / DER · EDLE · EHRENVEST(E)c) · WOL/BENAMBT(E)c)d) HERR KUNRATH: / SAVRMAN(N) AVF DER IELTSCH, / ALHIER WARTVND DER FRÖ/LICHEN: AVFERSTEHVNGf) / ·IN CHRISTO · g) Tłum.: Nasienie niewiasty zdepcze głowę węża [Gen. 3.15] (A). W roku 1561 zmarł szlachetny, czcigodny i szanowany pan Konrad Saurmann, pan na Jeltsch. Tutaj oczekuje radosnego zmartwychwstania w Chrystusie (C).

{{{1}}}



Literatura

  • Gołaszewski J., Górski A. Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku. Wrocław, 2016. (cBW 20)

___

  • Kębłowski Janusz. Marmurowe płyty nagrobne Stanisława Sauera i Henryka Rybischa we Wrocławiu. Ze studiów nad renesansową rzeźbą na Śląsku Biuletyn Historii Sztuki Tom 21 ( 1959), Nr 2, s. 234-236. (cBW 47)
  • Oszczanowski Piotr. O dwóch rzeźbach z początku wrocławskiego renesansu. Na marginesie twórczości Andreasa Walthera. Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012, 4(26), s. 91-99. (cBW 48)

__

  • Kębłowski Janusz. Nagrobki gotyckie na Śląsku. Poznań: 1969. (z)
  • Kębłowski Janusz. Treści ideowe gotyckich nagrobków na Śląsku.. Poznań: 1970 (z)