Tekst źródłowy strony Herby na epitafiach

<div style="float: right;">{{Wrocław mieszczanie}}</div>
'''Herby na epitafiach mieszczan wrocławskich.''' Herby na  epitafiach znajdujących się poza ich pierwotnym miejscem, a więc najczęściej w muzeach. 

== Epitafium Krappów ==
Znajduje się na lewo od południowego wejścia do wieży bazyliki św. Elżbiety. Późnogotyckie epitafium rodziny Krappe z około 1515 r.  pierwotnie było
wmurowane we wschodnią ścianę przylegającej niegdyś do wieży kościoła kaplicy Krappów, a po jej zburzeniu w 1839 r. przeniesione zostało na obecne miejsce. Zdjęcia dolnej części właściwego epitafium (pokazującej członków rodziny i herby).
<gallery mode=packed heights=360px>
Plik:Krapp epitafium.jpg|Widok całego epitafium Krappów (ok. 1515), łącznie z plakietą herbową Scholtza (ok. 1580)
Plik:Krappe epitafium.jpg|[[Herby wrocławskich rodzin mieszczańskich#Krapff|Rodzina Krappe (Krapf)]]
</gallery>
<gallery mode=packed heights=260px>
Plik:Krappe herb z epitafium rodziny Krapff.jpg|Znak (herb domowy, ''Hausmarke'', gmerk) używany przez [[Herby na sklepieniu Izby Seniora Rady|Hansa I Krapffa (starego) (zm. 1497)]]; pierwsza postać z lewej.
Plik:Krappe II herb z epitafium rodzinny Krapff.jpg|[[Herby mieszczan#Krapff|Herb Krappe]] pod postacią Hansa II Krapffa (starszego) (zm. 1513); drugi od lewej.
Plik:Meisner epitafium Krappe.jpg|Herb rodziny [[Herby mieszczan#Meisner|Meißner]] pod czwartą od prawej postacią kobiecą. To Beatrix Meißner, żona Hansa II Krapffa (postać męska druga od lewej). Między nimi ich dzieci. 
Plik:Falkenhayn epitafium Krappe.jpg|Herb szlacheckiej rodziny [[Herby mieszczan#Falkenhayn|von Falkenhayn]], mającej obywatelstwo Wrocławia, pod pierwszą z prawej postacią kobiecą.  To Katarzyna Krapff z domu Falkenhayn, żona Hansa I Krapffa (postać pierwsza z lewej). Między nimi ich dzieci i wnuki. 
</gallery>
Plakieta herbowa znajdująca pod epitafium. Powstała w związku z renowacją epitafium dokonaną ok. 1580 r., a jej fundatorem był Georg von Althoff zw. Scholtzem (słabo czytelny napis u doły plakiety „Georg Althoff Scholtz [genannt]”). 
<gallery mode=packed heights=260px>
Plik:Krappe epitafium plakieta herbowa.jpg|Piaskowcowa plakieta z czterema herbami i manierystycznym ornamentem. 
Plik:Krappe herb na plakiecie herbowej 1580.jpg|Herb rodziny Krappe. Pierwsza żona Georga Althoffa to Katharina Krappe (1533-1580). Małżeństwo zawarte w 1554 r. Renowacja epitafium, a więc i powstanie plakiety, miały najpewniej związek z jej śmiercią. Na epitafium jest jej ojciec Hans III (zm. 1547) - wśród synów Hansa II (postać z herbem Krappe) klęczących przed nim.
Plik:Althoff genannt Scholtz na plakiecie herbowej 1580.jpg|Herb Georga von Althoff zwanego Scholtzem (1517-1604)
Plik:Frankenstein herb na plakiecie herbowej 1580.jpg|[[Herby mieszczan#Frankenstein|Herb rodziny Frankenstein]] 
Plik:Hirsch na plakiecie herbowej 1580.jpg|Herb rodziny Hirsch
</gallery>

== Epitafium Hansa Scholze ==
Znajduje się na prawo od południowego wejścia do wieży bazyliki św. Elżbiety. Hans Scholz (Scholtz, Schultz) zmarł 11 lutego 1505 r. Jego epitafium (wys.: 156 cm, szer.: 142 cm) z piaskowca składa się z płaskorzeźby przedstawiającej Zwiastowanie; archanioł Gabriel i Maria, a pod nimi herb Scholz oraz z poziomego pola inskrypcyjnego flankowanego herbami Scholz i Gremmel. Historycy sztuki doszukują się w tym epitafium początków renesansu we Wrocławiu. 
Inskrypcja:

Anno Dom(ini) 1505 Jar am Ersten Dienstag<br>
in der Fasten ist vorschieden der Erbar Hans Schultz<br> 
der ein Bürger gewest ist Dem Gott genade sey

Tłumaczenie: W roku 1505, w pierwszy wtorek Wielkiego Postu<ref>Data sprzed reformy gregoriańskiej często budzi wątpliwości, gdyż obliczanie dnia Wielkiej Nocy dla tego okresu jest dziś sztuką wielce tajemną. Tak jest też w tym wypadku. Kaczmarek R. i  Witkowski J. w Gotyckie epitafia obrazowe na Śląsku (Kaczmarek Romuald, Witkowski Jacek. ''Gotyckie epitafia obrazowe na Śląsku. Zarys katalogu.'' W: Sztuki plastyczne na średniowiecznym Śląsku III. Poznań-Wrocław: 1990, poz. III 15) podają, że pierwszy wtorek Wielkiego Postu wypadł w 1505 r. 15 marca, a Gołaszewski J., Górski A. w Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku. twierdzą, że to 11 lutego (Gołaszewski J., Górski A. Życie, śmierć i zbawienie. Inskrypcje kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu w świetle rękopisu z 1649 roku. Wrocław, 2016., s. 63).</ref>, odszedł czcigodny obywatel miasta Hanz Scholtz, niech Bóg mu będzie łaskaw. 
<gallery mode=packed heights=260px>
Plik:Scholza Hansa epitafium.jpg|Epitafium Hansa Scholze zm. 1505
Plik:Scholz Epitafium Hansa Scholza.jpg|Herb Hansa Scholze na płaskorzeźbie epitafium
Plik:Scholz Epitafium Hansa Scholza 2.jpg|Herb Hansa Scholze z lewej strony inskrypcji
Plik:Gremmel Epitafium Hansa Scholza.jpg|Herb rodziny Gremmel; żona Hansa Elżebieta (Elizabeth) Scholz z domu Gremmel
</gallery>
Herb [[Herby mieszczan wrocławskich#Scholz|rodziny Scholz]] jest tu oczywisty. Herb z prawej strony inskrypcji uważany był nieraz za  nierozpoznany, co jest dziwne ze względu na to, że jest bardzo wyraźny i należy do wrocławskiej patrycjuszowskiej rodziny [[Herby mieszczan wrocławskich#Gremmel|Gremmel]]. Herb ten pojawia się nieraz we Wrocławiu i jest też wśród herbów 17 członków wrocławskiej rady i ławy [[Herby na sklepieniu Izby Seniora Rady|na sklepieniu w Izbie Seniora Rady w Ratuszu]]. Tu umieszczony jest z prawej strony, czyli to herb żony Hansa, którą była Elżbieta z domu Gremmel. Nazwisko Scholz jest popularne (pochodzi od słowa sołtys) i występuje w wielu odmianach pisowni. We Wrocławiu było kilka rodzin z tym nazwiskiem piszących się najróżniej (patrz Scholz, Schulz, Schultz i inne w [[Herby mieszczan wrocławskich]]). Również nazwisko rodziny Hansa zmarłego w 1505 r. i jego samego pojawiało się w różnych wariantach: Scholz von Rosentahl, Scholz, Schultis, Schultz, Scholcz. Chodzi tu o rodzinę, której najstarszym znanym przedstawicielem był Vecentz (Vecencz) Scholcz pojawiający się w 1439 r. jako wrocławski ławnik.

== Podstawa ołtarza Prockendorffów ==
We wrocławskiej farze elżbietańskiej (bazylika św. Elżebiety), w kaplicy Rehdigerów (współcześnie kaplica kresowian) na wschodniej ścianie znajduje się piaskowcowa płyta z reliefem przedstawiającym 15 mężczyzn i 6 kobiet. Jest to podstawa pod ołtarz z 1517 r. Ołtarz znajdował się pierwotnie w kaplicy Prockendorffów (kolejna kaplica na wschód od kaplicy Rehdigerów). Całość według opisu z 1649 r. wyglądała następująco: "ołtarz z przedstawieniem Chrystusa na krzyżu, pod którym Maria i św. Jan, u stóp których klęczy fundator z rodziną (15 postaci męskich i 6 żeńskich) oraz inskrypcją IOHANNES PROCKENDORF HANC ARAM FIERI / IVSSIT. A(NN)O 1517 (Ołtarz ten nakazał wykonać Jan Prockendorff w roku 1517). W nogach postaci znajdują się 4 herby. Hans z inskrypcji to zmarły w 1517 r. [[Hans Prockendorff]].
<gallery mode=packed heights=360px>
Plik:Prockendorff 1517.jpg|Rodzina Prockendorffów (Brockendorffów)
</gallery>
<gallery mode=packed heights=260px>
Plik:Prockendorff herb 1517.jpg|Herb Procekndorffów ([[Hans Prockendorff]])
Plik:Grudschreiber Hedwig.jpg|Herb Grundschereiberów (matka Hansa)
Plik:Sachse 1517.jpg|Herb rodziny Sachse (matka Katarzyny - żony Hansa)
Plik:Stronichen 1517.jpg|Herb Strönichenów (ojciec Katarzyny)
</gallery>

== Epitafium Mikołaja Lindnera ==
Epitafium [[Mikołaj Lindner|Mikołaja Lindnera]] zm. w 1511 r. lekarza wrocławskiego. Znajdowało się w kościele pw. św. Barbary, kościele filialnym i cmentarnym wrocławskiej fary św. Elżbiety. Od 1946 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie. 
<gallery mode=packed heights=260px>
Plik:Lindner Niklaus epitafium.jpg|Mokołaj (Nicolaus) Lindner (Lindener) epitafium
Plik:Lindner Niklaus epitafium herby.jpg|Herb Mikołaja Lindnera z lewej i jego N.N. żony - z herbu wynika, że pochodziła z rodziny [[Herby mieszczan wrocławskich#Zacharias|Sachenkirch]]
</gallery>
O samym Mikołaju niewiele wiadomo. Patrz artykuł [[Mikołaj Lindner]] z informacjami o nim i opisem epitafium.


== Galeria ==
<gallery mode=packed heights=230px>
Plik:Wrocław św. Elżbieta kaplice.jpg|Plan kaplic w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu
</gallery>

[[Kategoria:Herby mieszczan wrocławskich]]