Herby na epitafiach

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Herby na epitafiach mieszczan wrocławskich. Herby na epitafiach znajdujących się poza ich pierwotnym miejscem, a więc najczęściej w muzeach.

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Epitafium Mikołaja Jenkwitz-Posadowskiego

Epitafium Mikołaja Jenkwitz-Posadowskiego powstało prawdopodobnie za życia Mikołaja czyli najpóźniej w 1537 r. Pierwotnie znajdowało się w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu. W 1942 r. zostało przeniesione do tymczasowej składnicy wKkamieńcu Ząbkowickim, a stamtąd w 1946 r. przejęte przez Muzeum Narodowe w Warszawie. Do Muzeum Narodowego we Wrocławiu trafiło w 1966 r. jako depozyt i w 1982 r. zostało jego własnością. Olejny obraz na świerkowej desce (165x146 z obramieniem 212x173). Bóg Stwórca unoszący się w przestworzach, a przed nim ziemski krąg ze scenami z życia pierwszych ludzi (Nadanie Raju Adamowi, stworzenie Ewy, błogosławieństwo dla Adam i Ewy, zakaz spożywania owoców z drzewa poznania, grzech pierworodny i wypędzanie z raju.). U dołu ciekawe przedstawienie rodziny. Naprzeciw Mikołaja nie tylko żony z córkami ale też synowie, którzy praktycznie zawsze pokazywani byli po lewej stronie przed ojcem. Takie ujęcie zobaczyć można jeszcze na epitafium pastora Jana Hessa (1491-1547). Grupa klęczy na tle równinnego pejzażu z szachownicą pól.

Mikołaj Jenkwitz-Posadowski (Nicolaus Jenckwitz gen. Posadowvsky, Nickel, Niclas Jenckewitz, Jankowicz, Jenkewicz) ur. 1486, zm. 5.06.1537 to wrocławski patrycjusz, członek rady i ławy w tym trzykrotny jej senior. Właściciel wielu dóbr ziemskich pod Wrocławiem i Oleśnicą. Syn Piotra i jego drugiej żony Urszuli z domu Gossinger.

Uczył się w szkole przy farze elżbietańskiej, a potem studiował prawo na nowo powstałym Uniwersytecie w Wittenberdze. Po studiach odbył zwyczajową dla bogatych młodzieńców podróż edukacyjną. Poznał po Francję, Włochy i Niemcy. Do Wrocławia wrócił w wieku 27 lat w 1513 r. W interesy życie miejskie wprowadzał go najstarszy, przyrodni, brat Ambroży (Ambrosius), który był już od 1500 r. radnym i ławnikiem, a także współpracował z wiodącymi wrocławskimi kupcami Popplauami. Mikołaj ożenił się w tym czasie z Marią Popplau, córką nieżyjącego już Andrzeja Popplau (zm. 1507), byłego wspólnika brata i byłego opiekuna Mikołaja (ojciec osierocił go w wieku 2 lat). Był był dziedzicem dużego majątku, który z sukcesami pomnażał. Jak brat współpracował z Popplauami, miał stoisko w Sukiennicach, a także angażował się w przedsięwzięcia górnicze w Joachimstal (Jáchymov w kraju karlowarskim). Już od 1520 r. działał nieprzerwanie aż do śmierci we wrocławskich władzach miejskich jako rajca i ławnik. W tym w 1532 r. był miejskim skarbnikiem, w 1534 r. wójtem sądowym, a w 1533, 1535, 1536 i w roku swojej śmierci 1537 r. seniorem rady czyli jednoczenie królewskim starostą księstwa wrocławskiego. Zasiadał też w sądzie ziemskim księstwa wrocławskiego. W 1533 r. Mikołaj i brat Ambroży otrzymali otrzymali od cesarza Karol IV dyplom nobilitacyjny pod nazwiskiem Posadowsky. Było to raczej potwierdzanie niż nadanie szlachectwa. Nazwiska Jenkwitz i Posdaowsky pochodzą od rodzinnych posiadłości. Sam Mikołaj pod koniec życia był właścicielem: Stabłowic (Stablewitz), Zabrodzia (Zweibrot), Prężyc (Blaschewitz), Brandschütz, Lhosa, Dobschütz i Lampersdorf w księstwie wrocławskim. Epitafium powstało jeszcze za życia Mikołaja. Zindywidualizowany wizerunek mężczyzny z lewej pozwala przepuszczać, że to autentyczny portret patrycjusza. Od prawej widzimy kolejne żony z ich dziećmi. Wspomniana Anna Popplau z córką Julianą zm. 17.6.1584 i córeczką zmarła w dzieciństwie, może wraz z matką przy porodzie. Druga żona Apolonia Bancke poślubiona w 1427 r., zmarła 1530/1531. Przed nią trójka jej zmarłych we wczesnym dzieciństwie dzieci. Trzecia żona Magdalena Reinhold von Beutenbach (zm. 1563) i jej 7 dzieci, a wśród nich synowie: Mikołaj (1531-1580) i (Andrzej zm. 1556) oraz córki Marta (zm. 1596) żona Jerzego von Franckenstein, Magdalena (zm. 1607) żona lekarza Hieronima Haunolda i Urszula (zm. 1572) żona Pawła Kromayera. Ósme dziecko Magdaleny, Abraham, urodziło się po śmierci ojca 27.1.1538 i nie ma go na obrazie.

Muzeum Narodowe w Warszawie

Epitafium Jana Holczela

Jan Holczel to zm. 8 lipca 1512 r. wrocławski mieszczanin, mający niegdyś nagrobek i epitafium w farze elżbietańskiej, które od 1946 r. jest w Muzeum Narodowym w Warszawie. O Holczelu i jego epitafium w artykule Jan Holczel.

Epitafium Mikołaja Lindnera

Epitafium Mikołaja Lindnera zm. w 1511 r. lekarza wrocławskiego. Znajdowało się w kościele pw. św. Barbary, kościele filialnym i cmentarnym wrocławskiej fary św. Elżbiety. Od 1946 r. w Muzeum Narodowym w Warszawie.

O samym Mikołaju niewiele wiadomo. Patrz artykuł Mikołaj Lindner z informacjami o nim i opisem epitafium.

Galeria