|
|
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | {{W budowie}}
| + | <html> |
| − | <div style="float: right;">{{MKK}}</div> | + | <head> |
| − | [[Plik:Studnica kapliczka kamienna a.jpg|thumb|180px|left|1. Monolitowa kapliczka kamienna koło Studnicy, fot. lata 50. XX w.]]
| + | <meta charset="UTF-8"> |
| − | [[Plik:Studnica kapliczka kamienna.jpg|thumb|400px||2. Monolitowa kamienna kapliczka koło Studnicy, fot. 2018]]
| + | <title>almanach wrocławski</title> |
| − | ''Kapliczki monolitowe budzą podziw prostotą formy. Prastara, w kamieniu wykuta kapliczka z XIV w. w Bolesławcu na Dolnym Śląsku jest to niski słup kamienny, rozszerzający się u góry w kapliczkę z jedną wnęką, wywierający wrażenie archaicznego zabytku, nad którym przepłynęły wieki.'' To opis z książki Andrzeja Seweryna o [[Kapliczki przydrożne - galeria|kapliczkach przydrożnych]] z 1958 r., dotyczący zdjęcia nr 1<ref name="Seweryn">Seweryn Tadeusz. ''Kapliczki i krzyże przydrożne w Polsce.'' Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1958, s. 135.</ref>.
| + | <meta http-equiv="refresh" content="0; http://silesiacum.pl/Kamienna kapliczka słupowa w Studnicy w powiecie legnickim |
| − | | + | " /> |
| − | Autor jako miejsce położenia kapliczki wymienia Bolesławiec, ale w rzeczywistości stoi ona pod wsią Studnica (fot. 2, 14), po prawej stronie szosy do Legnicy (<small>51°14'01.6"N 16°02'42.4"E</small>). Przypisywane jej jest pochodzenie [[Krzyż pokutny|pokutne]], czyli związane z umową pomiędzy zabójcą a rodziną zabitego. Taka hipoteza jest bardzo luźnym domysłem, niemającym żadnych konkretnych podstaw. W rzeczywistości nie znamy ani czasu, ani przyczyny fundacji i fundatora kapliczki. Okolica, w której stoi, była jednolicie protestancka. Można więc ostrożnie stwierdzić, że kapliczka pochodzi sprzed zwycięstwa w Legnicy i Chojnowie zwolenników Marcina Lutra, czyli sprzed lat 30. XV w. Jest to więc prawdopodobnie kilkusetletnia, być może aż średniowieczna, kapliczka przydrożna. Nie wiemy nic o jej fundatorze ani przyczynie fundacji. Nieznany też jest jej wykonawca.
| + | </head> |
| − | | + | </html> |
| − | W murze cmentarza kościelnego kościoła pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej i Świętego Kazimierza, będącego aktualnie kościołem filialnym w parafii w Miłkowicach, umieszczona jest jeszcze jedna kamienna kapliczka monolitowa (fot. 3, 4). Mur ten jest swoistym lapidarium. Oprócz kapliczki wmurowane jest w niego co najmniej 7 kamiennych monolitowych krzyży (fot. 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 14). Kościół w Studnicy wzmiankowany był już na początku XIV w. i co najmniej od tego czasu istniał przy nim cmentarz grzebalny. Tu należy szukać źródła tych artefaktów. Popularna, jak w przypadku kapliczki przy szosie, teza, że są to obiekty związane z prawem i powstałe w wyniku wykonania umów ugodowych pomiędzy zabójcą a rodziną zabitego (krzyże i kapliczki pokutne czy też pojednania), nie ma tak samo realnych podstaw. Inaczej jednak niż tam, można postawić bardzo prawdopodobną szczegółową tezę o pochodzeniu i funkcji obiektów z muru. Są to po prostu krzyże cmentarne, nagrobne. Podobnie kapliczka. Przy budowie czy też remoncie muru, wykorzystano kamienne elementy, z zapomnianych i nie mających opiekunów grobów. W kilkusetletniej historii cmentarza takie mogiły zawsze się pojawiały. Kapliczki cmentarne tego typu zachowały się na cmentarzu w Lubnowie koło Obornik Śląskich (fot. 16). Ich przeznaczanie zostało potwierdzone przez badania Dagmary Adamskiej<ref name="Adamska">Adamska Dagmara. ''O wołowskim staroście Janie von Debitsch w świetle źródeł archeologicznych, ikonograficznych i pisanych.'' W: Mundis hominis - cywilizacja, kultura, natura. Wokół interdyscyplinarności badań historycznych. Wrocław: 2006, s. 515-526.</ref>. Istnienie krzyży na cmentarzu nie wymaga dowodu. Natomiast karkołomną koncepcją jest pomysł, że ściągano je z całej okolicy po to, żeby umieścić w cmentarnym murze. Jak przy każdym śledztwie należy zastanowić się nad motywem działania. Być może w murze cmentarnym jest więcej krzyży Oprócz krzyży w murze we wsi był jeszcze kamienny krzyż w pobliżu kamiennej kapliczki przy szosie. Przez kilka leżał uszkodzony, aż w 2010 r. został naprawiony (połączono dwie części) i ustawiony przy kościele w niedalekim od Studnicy Pątnowie (fot. 14, na rysunku z 1923 r. - fot. 15. - to krzyż pierwszy od lewej strony).
| |
| − | | |
| − | == Lista kamiennych kapliczek i krzyży w Studnicy ==
| |
| − | # Kapliczka przy szosie
| |
| − | | |
| − | <gallery mode="packed" heights=230px> | |
| − | Plik:Studnica krzyże południowe.jpg|alt=Kapliczka pokutna i krzyże pokutne, Studnica3. Kapliczka i krzyże w murze cmentarza od południa, fot. 2018
| |
| − | Plik:Studnica kapliczka monolitowa.jpg|thumb|320px|alt=Monolitowa kapliczka pojednania w Studnicy|4. Monolitowa kamienna kapliczka oraz krzyże 1 i 2, fot. 2018
| |
| − | Plik:Studnica krzyż 3.jpg|alt=Krzyż pojednania, Studnica||5. Trzeci krzyż w murze cmentarza kościelnego (fot. 2021)
| |
| − | Plik:Studnica krzyże wschodnie.jpg|alt=3 krzyże pokutne w murze w Studnicy|6. Trzy krzyże w murze cmentarza kościelnego od wschodu (fot. 2021)
| |
| − | Plik:Studnica krzyż 4.jpg|alt=Krzyż pojednania, Studnica|7. Krzyż 4, pierwszy z lewej we wsch. murze (fot. 2021)
| |
| − | Plik:Studnica krzyż 5.jpg|alt=Krzyż pokutny, mur cmentarza w Studnicy|8. Krzyż 5, drugi od lewej we wsch. murze (fot. 2018)
| |
| − | Plik:Studnica krzyż 6.jpg|alt=Krzyż pokutny w murze ogrodzenia kościoła, Studnica|9. Krzyż 6, trzeci od lewej we wsch. murze (fot. 2018)
| |
| − | Plik:Studnica krzyż 7.jpg|alt=Krzyż pokutny w Studnicy|10. Krzyż 7, od południa między 1 a 2 przyporą (fot. 2021)
| |
| − | Plik:Studnica krzyż 7a.jpg|alt=Krzyż pokutny, Studnica|11. Krzyż 7, od południa między 1 a 2 przyporą (fot. 2021)
| |
| − | Plik:Studnica krzyż z 1855.jpg|alt=Krzyż kamienny w Studnicy|12. Krzyż pamiątkowy przy drodze do Miłkowic (fot. 2018)
| |
| − | Plik:Pątnów krzyż.jpg|alt=Krzyż pokutny, Pątnów|13. Krzyż w Pątnowie, przeniesiony ze Studnicy (for. 2018)
| |
| − | Plik:Studnica kapliczka kamienna b.jpg|alt=Kapliczka pokutna, Studnica|14. Kapliczka kamienna przy drodze do Legnicy (fot. 2021)
| |
| − | Plik:Studnica Hellmich.jpg|15. Rysunek z 1923 r. z kapliczkami i krzyżami w Studnicy
| |
| − | Plik:Lubnów kapliczka 2.jpg|16. Kapliczka cmentarna z I poł. XVI w. w Lubnowie, pow. trzebnicki (fot. 2016)
| |
| − | Plik:Modliszów sakramentarium.jpg|17. Sakramentarium w Modliszowie
| |
| − | Plik:Srudnica kaplica grobowa 2.jpg|alt=Kaplica grobowa z sarkofagiem Studnicy|18. Sarkofag z końca XVIII w. w kaplicy grobowej północnej
| |
| − | Plik:Studnica kaplica grobowa 1.jpg|alt=Płyty nagrobne i sarkofagi , Studnica|19. Płyty nagrobne i sarkofagi, w południowej kaplicy grobowej
| |
| − | </gallery> | |
| − | * [[Monolitowe kamienne krzyże - galeria]]
| |
| − | | |
| − | {{Przypisy}}
| |
| − | [[Kategoria:Kamienne kapliczki słupowe w województwie dolnośląskim|Studnica]]
| |
| − | [[Kategoria:Średniowieczne kapliczki|Studnica]]
| |
| − | [[Kategoria:Powiat legnicki|Studnica]]
| |
| − | [[Kategoria: Monolitowe kamienne krzyże w województwie dolnośląskim|Studnica]]
| |
| − | [[Kategoria:Kapliczki z II poł. XIX w.|Srudnica]]
| |
