Kamienny krzyż w Czerwieńczycach: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
'''Czerwieńczyce''' (niem. ''Rothwaltersdorf'') w gminie Nowa Ruda, w powiecie kłodzkim. Monolitowy kamienny krzyż z czerwonego piaskowca stoi na cmentarzu kościelnym świątyni pw. św. Bartłomieja. Niegdyś był to też cmentarz grzebalny, jak przy większości kościołów. Krzyż znajduje się z północno-wschodniej strony kościoła, kilka metrów na lewo od bramy wjazdowej na cmentarz (<small>50°31'49.8"N 16°36'23.3"E</small>). Krzyż upamiętnia prawdopodobnie 
+
[[Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny b.jpg|alt=kamienny krzyż uważany nieraz z krzyż pokutny, Czerwieńczyce|thumb|400px|left|Krzyż kamienny nazywany  często błędnie krzyżem pokutnym, Czerwieńczyce, fot. 2017]]
 +
'''Czerwieńczyce''' (niem. ''Rothwaltersdorf'') w gminie Nowa Ruda, w powiecie kłodzkim. Monolitowy kamienny krzyż z czerwonego piaskowca stoi na cmentarzu kościelnym świątyni pw. św. Bartłomieja. Niegdyś był to też cmentarz grzebalny, jak przy większości kościołów. Krzyż znajduje się z północno-wschodniej strony kościoła, kilka metrów na lewo od bramy wjazdowej na cmentarz (<small>50°31'49.8"N 16°36'23.3"E</small>). Wcześniej stał ok. 500 m na północ od kościoła, naprzeciw przedwojennego słupka kilometrowego 4.3<ref name="Hellimich 1923">Hellmich Max. ''Steinerne Zeugen des mittelalterlichen Rechts in Schlesien. Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstiche.'' Liegnitz: 1923, s. 19, 31, tab. 3.</ref><small>(50°32'10.4"N 16°36'12.8"E)</small>.
  
[[krzyż pokutny]]
+
Niemieccy dolnośląscy regionaliści wiązali powstanie krzyża z wydarzeniem z wojny trzydziestoletniej. W 1646 r. w okolicy operował, znany z późniejszego "potopu szwedzkiego" w Polsce Szkot, szwedzki generał Robert Douglas. Do wsi wkroczył 4000 oddział szwedzkich żołnierzy, pod jego dowództwem. We dworze, czy też wieży mieszalnej otoczonej fosą schronili się okoliczni mieszkańcy. Podczas walk żołnierze spalili budynek. Zginęło 115 osób. Temu wydarzeniu i upamiętnieniu zabitych miał być poświęcony opisywany krzyż<ref name="Kutzer 1913">Kutzer Paul. ''Steinkreuze in Schlesien.'' Schlesien. Illustrierte Zeitschrift für die Pflege heimatlicher Kultur. Bd 7, H1, 1913, s. 13</ref><ref name=Steller">Steller Walther. ''Steinkreuze und Erinnerungsmale in Niederschlesien.'' Mitteilungen der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde. Breslau: 1934, s. 161, 172.</ref>
  
 +
Powojenna wymiana ludności spowodowała przerwanie ciągłości kulturowej Dolnego Śląska, co za tym idzie, również zerwanie pamięci kulturowej.     
  
Kříž (WA019) stojí na hřbitově u kostela.
+
[[krzyż pokutny]]
Výška (cm) Šířka (cm) Tloušťka (cm)
 
88 60 20
 
Původně stál 500 m nad kostelem.
 
 
 
Literatura: Hellmich 1923 Tab. 3 - 083
 
                Steller 1934
 
 
 
Hellmich - bei Bartsch, gegenüber km 4,3 - 90:60:20
 
Steller - XII. 8. Rothwaltersdorf Krs. Neurode K* - Das Kreuz wurde zum Gedenken an der Schloßbrand von 1646, wobei 115 Personen das Leben verloren, errichtet.
 
  
 +
== Dane ==
 +
{|class="wikitable" style="text-align:center"
 +
! Wymiary
 +
! Wysokość
 +
! Szerokość
 +
! Grubość
 +
! Wiek
 +
! Materiał
 +
|-
 +
| granitowy
 +
| łaciński
 +
| topór
 +
| in situ?
 +
| średniowiecze
 +
|M. Hellmich (1923)
 +
|-
 +
|K. Degen
 +
|}
 +
{|class="wikitable" style="text-align:center"
 +
! Wymiary (cm)
 +
! Wysokość
 +
! Szerokość
 +
! Grubość
 +
|-
 +
|M. Hellmich (1923)<ref name="Hellmich"/>
 +
|150
 +
|90
 +
|18
 +
|-
 +
|K. Degen (1936/37)<ref name="Degen/>
 +
|100
 +
|90
 +
|
 +
|-
 +
|(2012)
 +
|99
 +
|89
 +
|21
 +
|-
 +
|}
 
<center><gallery heights=220px mode="packed-hover">
 
<center><gallery heights=220px mode="packed-hover">
 
Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny, Czerwieńczyce|Krzyż kamienny określany często błędnie jako krzyż pokutny, Czerwieńczyce, fot. 2017  
 
Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny, Czerwieńczyce|Krzyż kamienny określany często błędnie jako krzyż pokutny, Czerwieńczyce, fot. 2017  
Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny b.jpg|alt=kamienny krzyż uważany nieraz z krzyż pokutny, Czerwieńczyce|Krzyż kamienny nazywany  często błędnie krzyżen pokutnym, Czerwieńczyce, fot. 2017
 
 
Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny c.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednnia, Czerwieńczyce|Krzyż kamienny określany często błędnie jako krzyż pojednania, Czerwieńczyce, fot. 2017
 
Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny c.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednnia, Czerwieńczyce|Krzyż kamienny określany często błędnie jako krzyż pojednania, Czerwieńczyce, fot. 2017
Plik:Czerwieńczyce Hellmich.jpg|alt=krzyż pokutny w Czerwieńczycach|Rysunek krzyża,  Hellmich 1923 Tab. 3 - 083
+
Plik:Czerwieńczyce Hellmich.jpg|alt=krzyż pokutny w Czerwieńczycach|Rysunek krzyża,  Hellmich 1923 Tab. 3 - 083
 +
Plik:Czerwieńczyce wieża mieszkalna.jpg|alt=Czerwieńce, dwór, zamek|Wieża mieszkalna, pozostałości dworu w Czerwieńczycach, fot. 1937
 
</gallery></center>
 
</gallery></center>
  
 +
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Monolitowe kamienne krzyże na Dolnym Śląsku|Czerwieńczyce]]
 
[[Kategoria:Monolitowe kamienne krzyże na Dolnym Śląsku|Czerwieńczyce]]
 
[[Kategoria:Monolitowe kamienne krzyże w województwie dolnośląskim|Czerwieńczyce]]
 
[[Kategoria:Monolitowe kamienne krzyże w województwie dolnośląskim|Czerwieńczyce]]
 +
[[Kategoria:Kapliczki z XVII w.|Czerwieńczyce]]

Wersja z 19:12, 16 wrz 2020

kamienny krzyż uważany nieraz z krzyż pokutny, Czerwieńczyce
Krzyż kamienny nazywany często błędnie krzyżem pokutnym, Czerwieńczyce, fot. 2017

Czerwieńczyce (niem. Rothwaltersdorf) w gminie Nowa Ruda, w powiecie kłodzkim. Monolitowy kamienny krzyż z czerwonego piaskowca stoi na cmentarzu kościelnym świątyni pw. św. Bartłomieja. Niegdyś był to też cmentarz grzebalny, jak przy większości kościołów. Krzyż znajduje się z północno-wschodniej strony kościoła, kilka metrów na lewo od bramy wjazdowej na cmentarz (50°31'49.8"N 16°36'23.3"E). Wcześniej stał ok. 500 m na północ od kościoła, naprzeciw przedwojennego słupka kilometrowego 4.3[1](50°32'10.4"N 16°36'12.8"E).

Niemieccy dolnośląscy regionaliści wiązali powstanie krzyża z wydarzeniem z wojny trzydziestoletniej. W 1646 r. w okolicy operował, znany z późniejszego "potopu szwedzkiego" w Polsce Szkot, szwedzki generał Robert Douglas. Do wsi wkroczył 4000 oddział szwedzkich żołnierzy, pod jego dowództwem. We dworze, czy też wieży mieszalnej otoczonej fosą schronili się okoliczni mieszkańcy. Podczas walk żołnierze spalili budynek. Zginęło 115 osób. Temu wydarzeniu i upamiętnieniu zabitych miał być poświęcony opisywany krzyż[2][3]

Powojenna wymiana ludności spowodowała przerwanie ciągłości kulturowej Dolnego Śląska, co za tym idzie, również zerwanie pamięci kulturowej.

krzyż pokutny

Dane

Wymiary Wysokość Szerokość Grubość Wiek Materiał
granitowy łaciński topór in situ? średniowiecze M. Hellmich (1923)
K. Degen
Wymiary (cm) Wysokość Szerokość Grubość
M. Hellmich (1923)[4] 150 90 18
K. Degen (1936/37)[5] 100 90
(2012) 99 89 21

Przypisy

  1. Hellmich Max. Steinerne Zeugen des mittelalterlichen Rechts in Schlesien. Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstiche. Liegnitz: 1923, s. 19, 31, tab. 3.
  2. Kutzer Paul. Steinkreuze in Schlesien. Schlesien. Illustrierte Zeitschrift für die Pflege heimatlicher Kultur. Bd 7, H1, 1913, s. 13
  3. Steller Walther. Steinkreuze und Erinnerungsmale in Niederschlesien. Mitteilungen der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde. Breslau: 1934, s. 161, 172.
  4. Błąd rozszerzenia cite: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Hellmich
  5. Błąd rozszerzenia cite: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Degen