Kapliczka św. Anny, krzyż z Chrystusem z blachy i figura św. Franciszka Ksawerego w Ławicy

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
1. Kapliczka w Ławicy na pocz. lat 90. XX w.; na krzyżu Chrystus z blachy

Ławica, wieś nad Nysą Kłodzką w gminie i powiecie kłodzkim. Niemiecka nazwa wsi to Labitsch. Dawniej notowane jej formy: Lawicz (1337), Lowicz (1355), Labacz (1368), Lawecz (1397), Lawacz (1400), Lawatch (1412), Lawaczsz (1415), Lawatsch (1419), Lawazczsch (1420), Lawatz (1482), Labetz (1495), Labitsch (1747). Sytuacja typowa na ziemiach zachodnich, gdy "germańskie ucho" zapisywało słowiańskie brzmienie. Po 1933 r. Niemcy postanowili zerwać z tym nieporządkiem i nazwy wszystkich miejscowości, w których pobrzmiewała mowa podludzi, zmienili na nowe. W ten sposób Ławica stała się na kilka lat Neißenfels. Ciekawe, iż zapomniano, że słowo Nysa też ma słowiańskie pochodzenie. P 1945 r. Polacy też jakiś czas poszukiwali "właściwiej nazwy". Początkowo spolszczono odsłowiańską nazwę niemiecką i wieś nazywała się Ławicz, by przekształcić się w Łowicz Niski i w końcu w Ławicę.

Murowana kapliczka domkowa pw. św. Anny w Ławicy (gmina i powiat kłodzki, dawna nazwa niem. Labitsch, w latach 1937-1945 Neißenfels) stoi na skrzyżowaniu szosy biegnącej z Kłodzka do Podtynia z drogą do mostu na Nysie Kłodzkiej (50°28'38.0"N 16°40'01.1"E). Kapliczka ma cechy baroku. Powstała prawdopodobnie w XVIII w., chociaż była też łączona z zarazą, która dała się mocno we znaki mieszańcom hrabstwa kłodzkiego w 1680 r., a jej ustąpienie stało się pobudką do wielu dziękczynnych fundacji. Najbardziej znane z nich to kolumna maryjna w Kłodzku, kolumna morowa w Starym Wielisławiu, kolumna maryjna w Radkowie, kaplica św. Franciszka Ksawerego w Bystrzycy Kłodzkiej. Powstało też wiele obiektów mniej znanych, w tym być może kapliczka w Ławicy.

W związku z przebudową drogi stojąca przy niej kapliczka znalazła się poniżej poziomu szosy i dostęp do niej stał się utrudniony. Stan taki przedstawiają zdjęcia 1, 2 i 3. Wiosną 2015 r. kapliczka została gruntownie wyremontowana i zarazem przebudowana (poprzedni duży remont był w 1974 r.). Zmieniono usytuowanie wejścia, które teraz znajduje się od strony łąki (fot. 4), a wejście od drogi zostało zamurowane (fot. 5). Pozostawiono znajdującą się nad byłym wejściem wnękę na figurkę. Nad daszkiem nowo utworzonego wejścia wymurowano małą kapliczkę, w której umieszczono stylizowaną "na ludowo" drewnianą rzeźbę św. Jana Nepomucena (fot. 6). Figurkę ufundowała sponsorująca część remontu firma, organizująca spływy kajakowe i pontonowe Przełomem Bardzkim Nysy Kłodzkiej (droga odchodząca przy kapliczce prowadzi też do przystani startowej spływów). Na zdjęciach 1 i 2 widoczna jest sygnaturka położona na bocznej ścianie w pobliżu wejścia. Została ona w tym samym miejscu. W piątek 1 maja 2015 roku biskup diecezji świdnickiej Ignacy Dec dokonał uroczystego poświęcenia odrestaurowanej kapliczki.

Obok kapliczki stoi drewniany krzyż. Na zdjęciu z początku lat 90. XX w. widać na nim wyciętą z blachy i pomalowaną figurę Chrystusa. Drewniany krzyż towarzyszy kapliczce być może od jej powstania. Malowane blaszane figury Ukrzyżowanego pojawiły się na przełomie XVIII i XIX w. Miały jednak inną formę, niż widoczna na zdjęciu, która jest typowa dla powstających w pierwszych dziesięcioleciach XX w.