Wroclaw: Różnice pomiędzy wersjami
Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwaniam |
|||
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 3: | Linia 3: | ||
<tr><td height="100%" width="100%" valign="top"> | <tr><td height="100%" width="100%" valign="top"> | ||
{| style="border:1px solid #006699; margin-right:8px; margin-left:8px;" cellspacing="0" cellpadding="5" class="plainlinks" | {| style="border:1px solid #006699; margin-right:8px; margin-left:8px;" cellspacing="0" cellpadding="5" class="plainlinks" | ||
− | | font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#cccc33" cellpadding="0" | ''' | + | | font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#cccc33" cellpadding="0" | '''<big>Piszemy tu o Wrocławiu, zwłaszcza średniowiecznym i wczesnonowożytnym, a także o figurach, krzyżach i kapliczkach na jego terenie i w okolicy.</big>''' |
|- | |- | ||
− | |style="border-top:1px solid #006699;" bgcolor="f3f3ff"|Do 1945 r. Wrocław był miastem w większości protestanckim | + | |style="border-top:1px solid #006699;" bgcolor="f3f3ff"|<div align="left">[[Plik:Wroclaw herb XIV w.jpg|right|border|290px|Symboliczny kartusz herbowy we wrocławskim ratuszu. Od prawej: herb księstwa wrocławskiego; czeski lew trzymający proporzec z herbem króla Czech co symbolizuje królewskiego starostę księstwa wrocławskiego, którym w tym czasie często była Rada Miejska Wrocławia; herb Rady Miejskiej (św. Jan Ewangelista), który do 1530 r. można identyfikować z herbem miasta; koniec XIV w.]]</div> Do 1945 r. Wrocław był miastem w większości protestanckim, dlatego w jego krajobrazie nie ma tak charakterystycznych dla Krakowa czy Poznania starych kapliczek i krzyży. Dotyczy to również byłych wsi i miasteczek włączonych w XX w. w granice miasta, a także podmiejskich miejscowości będących częścią aglomeracji. Wyjątkowa jest [[kapliczka Dompniga]], powstała jeszcze przed wybuchem reformacji (niestety nie stoi ''in situ'', lecz znajduje się w kościele). Podobnie kilka kamiennych monolitowych krzyży, które legenda określa jako [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]], pochodzi najpewniej ze średniowiecza. Przedwojenne krzyże spotkać można incydentalnie w dzielnicach zamieszkanych kiedyś przez katolicką mniejszość, np. na [[:Plik:Wrocław Osobowice 2.jpg|Osobowicach]]. |
− | + | ||
− | + | Powojenna wymiana ludności zmieniła nie tylko narodowy, ale i wyznaniowy charakter miasta, prosowiecka władza nie pozwalała jednak na "skatolicyzowanie" krajobrazu kapliczkami i krzyżami. Dopiero od końca lat 80. XX w. powstawały kapliczki przydomowe, pojawiały się kapliczki skrzynkowe na drzewach. Każda parafia miała ambicję postawienia chociaż jednego krzyża w swoich granicach. Nadal jednak "nasycenie" miasta takimi obiektami jest małe. | |
− | + | ||
− | + | Trochę inaczej było z wolno stojącymi figurami. Habsburski Śląsk, podobnie jak całe władztwo Habsburgów, nasycony był pomnikami, takimi jak kolumny maryjne i Trójcy Świętej czy figury św. Jana Nepomucena. Barokowa rzeźba monumentalna była w okresie kontrreformacji argumentem w "dyskusji ideologicznej" wspieranego przez władców Kościoła katolickiego z protestantami, dlatego takie obiekty ustawiane były w centrach miast, najczęściej w Rynku. Silny Wrocław, mimo że leżał w księstwie bezpośrednio należącym do króla Czech, nie dał sobie narzucić takiego pomnika koło ratusza. Byłby to codzienny dotkliwy widok dla dumnych wrocławskich rajców wyznających ikonoklastyczną religię. Z tych samych względów statui takich nie ma przy miejskich farach, czyli kościele pw. św. Elżbiety i świątyni pw. św. Marii Magdaleny. Powstawały przy kościołach, które zostały w rękach biskupa wrocławskiego i zakonów oraz na stanowiącym kościelną enklawę w Mieście Ostrowie Tumskim. To tu, być może w ramach prestiżowej rekompensaty, stanął imponujący, największy w świecie, pomnik św. Jana Nepomucena. | |
</td></tr> | </td></tr> | ||
</table> | </table> | ||
Linia 16: | Linia 16: | ||
{| style="border:1px solid #006699;" height=100% cellspacing="0" cellpadding="5" class="plainlinks" | {| style="border:1px solid #006699;" height=100% cellspacing="0" cellpadding="5" class="plainlinks" | ||
|- | |- | ||
− | | style="border-top:solid 1px #006699; style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#D0E2EE" cellpadding="0" |'''[http://kapliczki.org.pl/mapa-wroclaw/index.php | + | | style="border-top:solid 1px #006699; style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#D0E2EE" cellpadding="0" |'''[http://kapliczki.org.pl/mapa-wroclaw/index.php Mapa wrocławskich kapliczek, krzyży i figur]''' |
+ | |- | ||
+ | | style="border-top:solid 1px #006699; style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="D0E2EE" cellpadding="0" | | ||
|- | |- | ||
− | | | + | |style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="f3f3ff" |{{Wrocław zdjęcia}} |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Linia 30: | Linia 32: | ||
| style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="#f3f3ff" |{{Artykuły projektu Wrocław}} | | style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="#f3f3ff" |{{Artykuły projektu Wrocław}} | ||
|- | |- | ||
− | | style="border-top:solid 1px #006699; style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="D0E2EE" cellpadding="0" | | + | | style="border-top:solid 1px #006699; style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="D0E2EE" cellpadding="0" | |
|- | |- | ||
− | |style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="f3f3ff" |{{Wrocław zdjęcia}} | + | |style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="f3f3ff" |{{Wrocław zdjęcia 2}} |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
</td></tr> | </td></tr> | ||
<!-- _NOTITLE_ --> | <!-- _NOTITLE_ --> | ||
+ | [[Kategoria:Wrocław|!]] |