Wroclaw: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
m
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 3: Linia 3:
 
<tr><td height="100%" width="100%" valign="top">
 
<tr><td height="100%" width="100%" valign="top">
 
{| style="border:1px solid #006699; margin-right:8px; margin-left:8px;" cellspacing="0" cellpadding="5"  class="plainlinks"
 
{| style="border:1px solid #006699; margin-right:8px; margin-left:8px;" cellspacing="0" cellpadding="5"  class="plainlinks"
| font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#cccc33" cellpadding="0" | '''Witaj na stronie O kapliczkach, krzyżach i figurach przydrożnych we Wrocławiu!'''
+
| font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#cccc33" cellpadding="0" | '''<big>Piszemy tu o Wrocławiu, zwłaszcza średniowiecznym i wczesnonowożytnym, a także o figurach, krzyżach i kapliczkach na jego terenie i w okolicy.</big>'''
 
|-
 
|-
|style="border-top:1px solid #006699;" bgcolor="f3f3ff"|Do 1945 r. Wrocław był miastem w większości protestanckim. Dlatego w jego krajobrazie nie ma tak charakterystycznych dla Krakowa czy Poznania starych kapliczek i krzyży. Dotyczy to również byłych wsi i miasteczek włączonych w XX w. w granice miasta, a także podmiejskich miejscowości będących częścią aglomeracji. Wyjątkowa jest [[kapliczka Dompniga]], powstała jeszcze przed wybuchem reformacji (niestety nie stoi ''in situ'' lecz znajduje się w kościele). Podobnie kilka kamiennych monolitowych krzyży, które legenda określa jako [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]], pochodzi najpewniej ze średniowiecza. Przedwojenne krzyże spotkać można incydentalnie w dzielnicach zamieszkanych kiedyś przez katolicką mniejszość, np. na [[:Plik:Wrocław Osobowice 2.jpg|Osobowicach]].     
+
|style="border-top:1px solid #006699;" bgcolor="f3f3ff"|<div align="left">[[Plik:Wroclaw herb XIV w.jpg|right|border|290px|Symboliczny kartusz herbowy we wrocławskim ratuszu. Od prawej: herb księstwa wrocławskiego; czeski lew trzymający proporzec z herbem króla Czech co symbolizuje królewskiego starostę księstwa wrocławskiego, którym w tym czasie często była Rada Miejska Wrocławia; herb Rady Miejskiej (św. Jan Ewangelista), który do 1530 r. można identyfikować z herbem miasta; koniec XIV w.]]</div> Do 1945 r. Wrocław był miastem w większości protestanckim, dlatego w jego krajobrazie nie ma tak charakterystycznych dla Krakowa czy Poznania starych kapliczek i krzyży. Dotyczy to również byłych wsi i miasteczek włączonych w XX w. w granice miasta, a także podmiejskich miejscowości będących częścią aglomeracji. Wyjątkowa jest [[kapliczka Dompniga]], powstała jeszcze przed wybuchem reformacji (niestety nie stoi ''in situ'', lecz znajduje się w kościele). Podobnie kilka kamiennych monolitowych krzyży, które legenda określa jako [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]], pochodzi najpewniej ze średniowiecza. Przedwojenne krzyże spotkać można incydentalnie w dzielnicach zamieszkanych kiedyś przez katolicką mniejszość, np. na [[:Plik:Wrocław Osobowice 2.jpg|Osobowicach]].  
|-
+
      
|bgcolor="f3f3ff"|Powojenna wymiana ludności zmieniła nie tylko narodowy, ale i wyznaniowy charakter miasta. Prosowiecka władza nie pozwalała jednak na "skatolicyzowanie" krajobrazu kapliczkami i krzyżami. Dopiero od końca lat 80. XX w. powstawały kapliczki przydomowe. Pojawiały się kapliczki skrzynkowe na drzewach. Każda parafia miała ambicję postawienia chociaż jednego krzyża w jej granicach. Nadal jednak "nasycenie" miasta takimi obiektami jest małe.   
+
Powojenna wymiana ludności zmieniła nie tylko narodowy, ale i wyznaniowy charakter miasta, prosowiecka władza nie pozwalała jednak na "skatolicyzowanie" krajobrazu kapliczkami i krzyżami. Dopiero od końca lat 80. XX w. powstawały kapliczki przydomowe, pojawiały się kapliczki skrzynkowe na drzewach. Każda parafia miała ambicję postawienia chociaż jednego krzyża w swoich granicach. Nadal jednak "nasycenie" miasta takimi obiektami jest małe.   
|-
+
 
|bgcolor="f3f3ff"|Trochę inaczej było z wolno stojącymi figurami. Habsburski Śląsk, podobnie jak całe ich władztwo, nasycony był pomnikami. Kolumny maryjne, Trójcy Świętej czy figury św. Jana Nepomucena. Barokowa rzeźba monumentalna była w okresie kontrreformacji argumentem w "dyskusji ideologicznej" wspieranego przez władców Kościoła katolickiego z protestantami. Dlatego ustawiane były w centrach miast, najczęściej w Rynku. Silny Wrocław, mimo że leżał w księstwie bezpośrednio należącym do króla Czech, nie dał sobie narzucić takiego pomnika koło ratusza. Byłby to codzienny dotkliwy widok dla dumnych wrocławskich rajców wyznających ikonoklastyczną religię. Z tych samych względów statui takich nie ma przy miejskich farach, czyli kościele pw. św. Elżbiety i  świątyni pw. św. Marii Magdaleny. Powstawały przy kościołach, które zostały w rękach biskupa wrocławskiego i zakonów oraz na stanowiącym kościelną enklawę w Mieście Ostrowie Tumskim. To tu, być może w ramach prestiżowej rekompensaty, stanął imponujący, największy w świecie,  pomnik św. Jana Nepomucena.   
+
Trochę inaczej było z wolno stojącymi figurami. Habsburski Śląsk, podobnie jak całe władztwo Habsburgów, nasycony był pomnikami, takimi jak kolumny maryjne i Trójcy Świętej czy figury św. Jana Nepomucena. Barokowa rzeźba monumentalna była w okresie kontrreformacji argumentem w "dyskusji ideologicznej" wspieranego przez władców Kościoła katolickiego z protestantami, dlatego takie obiekty ustawiane były w centrach miast, najczęściej w Rynku. Silny Wrocław, mimo że leżał w księstwie bezpośrednio należącym do króla Czech, nie dał sobie narzucić takiego pomnika koło ratusza. Byłby to codzienny dotkliwy widok dla dumnych wrocławskich rajców wyznających ikonoklastyczną religię. Z tych samych względów statui takich nie ma przy miejskich farach, czyli kościele pw. św. Elżbiety i  świątyni pw. św. Marii Magdaleny. Powstawały przy kościołach, które zostały w rękach biskupa wrocławskiego i zakonów oraz na stanowiącym kościelną enklawę w Mieście Ostrowie Tumskim. To tu, być może w ramach prestiżowej rekompensaty, stanął imponujący, największy w świecie,  pomnik św. Jana Nepomucena.   
 
</td></tr>
 
</td></tr>
 
</table>
 
</table>
Linia 16: Linia 16:
 
{| style="border:1px solid #006699;" height=100% cellspacing="0" cellpadding="5"  class="plainlinks"  
 
{| style="border:1px solid #006699;" height=100% cellspacing="0" cellpadding="5"  class="plainlinks"  
 
|-
 
|-
| style="border-top:solid 1px #006699;  style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#D0E2EE" cellpadding="0" |'''[http://kapliczki.org.pl/mapa-wroclaw/index.php Otwórz pełną mapę wrocławskich kapliczek, krzyży i figur]'''
+
| style="border-top:solid 1px #006699;  style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#D0E2EE" cellpadding="0" |'''[http://kapliczki.org.pl/mapa-wroclaw/index.php Mapa wrocławskich kapliczek, krzyży i figur]'''
 +
|-
 +
| style="border-top:solid 1px #006699;  style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="D0E2EE" cellpadding="0" |
 
|-
 
|-
|<html><iframe src="http://kapliczki.org.pl/mapa-wroclaw/index.php" width="650" height="300"></iframe></html>
+
|style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="f3f3ff" |{{Wrocław zdjęcia}}
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
Linia 30: Linia 32:
 
| style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="#f3f3ff" |{{Artykuły projektu Wrocław}}
 
| style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="#f3f3ff" |{{Artykuły projektu Wrocław}}
 
|-
 
|-
| style="border-top:solid 1px #006699;  style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="D0E2EE" cellpadding="0" |'''Nowe zdjęcia'''
+
| style="border-top:solid 1px #006699;  style="font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="D0E2EE" cellpadding="0" |
 
|-
 
|-
|style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="f3f3ff" |{{Wrocław zdjęcia}}
+
|style="border-top:1px solid #006699; " bgcolor="f3f3ff" |{{Wrocław zdjęcia 2}}
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
 
</td></tr>
 
</td></tr>
 
<!-- _NOTITLE_ -->
 
<!-- _NOTITLE_ -->
 +
[[Kategoria:Wrocław|!]]

Aktualna wersja na dzień 16:08, 9 kwi 2023