Krzyże z Chrystusem z blachy w powiecie nowosądeckim

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Krzyże z Chrystusem z blachy w powiecie nowosądeckim.

Mochnaczka Niżna gm. Krynica-Zdrój

49°25'42.2"N 21°01'17.1"E

Mochnaczka Niżna gm. Krynica-Zdrój. Łemkowski murowany krzyż przydrożny (figura) z wyciętą z blachy postacią Chrystusa. Opis

Muszynka gm. Krynica-Zdrój

49°22'28.7"N 21°06'08.3"E

Muszynka gm. Krynica-Zdrój, pow. nowosądecki. Figura z 1902 r. na Przełęczy Tylickiej tuż przy granicy ze Słowacją. Opis.

Andrzejówka gm. Muszyna

49°20'30.6"N 20°49'20.6"E

Andrzejówka gm. Muszyna. Krzyż przy cerkwi greckokatolickiej Zaśnięcia Bogurodzicy, dziś kościół katolicki Wniebowzięcia NMP . Wymagająca już odmalowania, zapewne przedwojenna, blaszana postać Chrystusa o wysokości 131 cm, umieszczona jest na krzyżu misyjnym, upamiętniającym misje z 1991 i 2001 r. (fot. 2019).

Dubne gm. Muszyna

1

49°18'47.7"N 20°58'28.1"E

Krzyż figura z Chrystusem wyciętym z blachy. Opis.

2

49°18'36.6"N 20°58'24.6"E

Krzyż figura z Chrystusem wyciętym z blachy. Opis.

Muszyna

Krzyż przydrożny przy ul. Ogrodowej

49°21'09.9"N 20°53'51.8"E

Drewniany Krzyż z blaszanym Chrystusem w Muszynie przy ul. Ogrodowej ma grubo ponad stuletnią historię. Opis krzyża.

Muszyna Zakościele

49°21'32.9"N 20°54'48.9"E

Drewniany krzyż z Chrystusem z blachy przy źródle Grunwald, na ul. Grunwaldzkiej w Muszynie. Opis krzyża.

Powroźnik gm. Muszyna

1.

49°22'05.3"N 20°57'43.6"E

49°22'07.9"N 20°57'24.3"E Powroźnik gm. Muszyna. Drewniany krzyż z płaskim, blaszanym Chrystusem. Blaszana figura pochodzi prawdopodobnie z pocz. XX w. Powroźnik był do powojennej emigracji i wysiedleń wsią łemkowską. Łemkowskie krzyże są głownie murowane, a pojawiająca się na nich figura blaszanego Chrystusa jest niewielka - 60 do 80 cm (Bartne, Bodaki, Lipna, Ropica, Złockie). Ten i drugi drugi krzyż w Powroźniku z Chrystusem z blachy są bardziej podobne do miejskich krzyży w Muszynie. Krzyż wymieniony jest w Schematyzmie diecezji tarnowskiej z 1983 r.. Powroźnik, parc. Gałki. Wzniesiony zapewne pocz. w. XX. Z wizerunkiem Chrystusa mal. ma blasze; osłonięty blaszanym zadaszeniem[1].

2.

49°22'07.9"N 20°57'24.3"E

Powroźnik gm. Muszyna. Drewniany krzyż z płaskim, blaszanym Chrystusem. Blaszana figura pochodzi prawdopodobnie z pocz. XX w. Samo drzewce krzyża co kilkadziesiąt lat jest wymieniane, a Chrystus przemalowywany. Schematyzm diecezji tarnowskiej z 1983 r. wymienia w Przewoźniku 3 drewniane krzyże z Chrystusem wyciętym sylwetkowo z blachy i pomalowanym. Krzyż z poz. 1 wyróżnia się blaszanym zadaszeniem. Dwa pozostałe opisane są identycznie. Wzniesiony zapewne pocz. XX w. Z wizerunkiem Chrystusa mal. na blasze. Podani są tylko ówcześni właściciele parceli (Zaremba i Faron)[2]. Podczas pobytu w Powroźniku nie miałem tej informacji i dlatego nie potrafię jeszcze zidentyfikować, którego z tych dwóch krzyży zdjęcia przedstawiam. Drugi krzyż raczej już nie istnieje lub Chrystus z blachy został na nim zastąpiony inną figurą.

Złockie gm. Muszyna, pow. nowosądecki

1

49°22'07.4"N 20°52'56.5"E

Prawosławny krzyż z 1929 r. (data na cokole) na ul. Zazamcze. Niewysoka blaszana figura Chrystusa (65 cm) w stylu łemkowskim, wisi na prawosławnym krzyżu, a więc powstałym po schizmie Tylawskiej (potwierdza to data na cokole). Postać jest bardzo zniszczona. Mocno przerdzewiała spękana blacha kruszy się przy dotknięciu (fot. 2019). Krzyż ma wysokość 3 m. W czworobocznym postumencie znajduje się wnęka, w której była figurka Matki Bożej. Krzyż osłonięty jest blaszanym zadaszeniem.

2

49°23'16.7"N 20°53'29.2"E

Łemkowski krzyż przydrożny z płaską, wyciętą z blachy figurą Chrystusa, stojący przy polnej drodze w okolicy Złockiego (49°23'16.7"N 20°53'29.2"E). Niewysoka figura Ukrzyżowanego jest charakterystyczna dla całej Łemkowszczyzny. W środkowej części regionu zamieszkiwanego przez Łemków, są to głównie krzyże murowane (patrz krzyże w powiecie gorlickim). W Beskidzie Sądeckim pojawiają się też krzyże drewniane (Powroźnik). Taki jak przedstawiany w tym miejscu, drewniany krzyż z zabudowanymi plecami, zobaczyć można w pobliżu ale za przeciwległym zboczu Pustej Wielkiej, w Wierchomli Wielkiej.

Zdjęcie wykonane w 2018 r. pochodzi z artykułu Kraina na skraju baśni - Klucz Muszyński.

Przypisy

  1. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 264 nr 2.
  2. Kapliczki, figury i krzyże przydrożne na terenie diecezji tarnowskiej: tekst. Red. Rzepa, Jan. Kraków: Kuria Diecezjalna w Tarnowie, 1983, s. 264 nr 3 i 4.