Monolitowa kapliczka słupowa w Pełcznicy

Z almanach wrocławski
Wersja z dnia 22:01, 22 paź 2020 autorstwa Michał Zalewski (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "<div style="float: right;">{{MKK}}</div> Plik:Pełcznica kapliczka monolitowa.jpg|thumb|left|400px|alt=kapliczka pokutna w Pełcznicy|1. kapliczka monolitowa, krzyż k...")
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
kapliczka pokutna w Pełcznicy
1. kapliczka monolitowa, krzyż kamienny i płyta z rytem krzyża, Pełcznica (fot. 2017).

Pełcznica (niem. Polsnitz, od 1937 Brückenfelde) gmina Kąty Wrocławskie, powiat wrocławski.

W mur cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Mikołaja, na lewo od wschodniej bramy wejściowej, wmurowana jest (licem na zewnątrz muru) późnogotycka[1] kapliczka słupowa z piaskowca. Tego typu kapliczki wiązane są z dawnym prawem karnym jako tzw. kapliczki pokutne (pojednania), czyli fundowane przez zabójców w wyniku ugody z rodziną zabitego. Być może tak powstała też kapliczka z Pełcznicy.

Wykonana z jednego bloku piaskowca kapliczka ma 255 cm wysokości. Prostopadłościenny trzon wysokości 168 cm o sfazowanych narożach przechodzi górą w szerszą, zakończoną dwuspadowo głowicę o wysokości 87 cm, szerokości 43 cm i grubości 33 cm. Płaty daszku są nierównej długości (nie jest to raczej efekt wietrzenia, lecz problem techniczny rzemieślnika). Z przodu głowicy wysoka na 51 cm, szeroka na 26 cm i głęboka na 20 cm wnęka, zamknięta odcinkiem nieregularnego łuku. Dziś pusta wnęka chroniona była kiedyś kratą, po której zostało tylko sześć otworów po mocowaniu.

Według Katalogu zabytków sztuki w Polsce[1] kapliczkę należy datować na XV/XVI w. Nie wiadomo, kiedy kapliczka znalazła się w murze cmentarza i gdzie pierwotnie stała. W aktualnym miejscu wymieniona jest po raz pierwszy w pracy z 1923 r.[2] Wcześniej nie wspominana.

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 77
  2. Max Hellmich, Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien: Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstische, Liegnitz 1923, s. 30(23)

Bibliografia

  • Max Hellmich, Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien: Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstische, Liegnitz 1923, s. 30(23)
  • Dr Zmarzly, Steinkreuze im Kreise Neumarkt Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1931
  • Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)
  • Józef Milka, Kamienne pomniki średniowiecznego prawa, Wrocław 1968 (w zestawieniu)
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 77