Święty Jan Nepomucen
(...) przestrzeń kulturową „Środkową Europę” można zobrazować jako obszar, w którym szerzy się kult Jana Nepomucena. Innymi słowy: środkowa Europa jest tam, gdzie Jan Nepomucen jest znany, czczony i gdzie znajdują się obrazy i rzeźby tego świętego[1]. - bardzo trafne określenie granic trudnego do zdefiniowania pojęcia Europa Środkowa, dokonane przez austriackiego historyka sztuki, profesora Aldemara Schiffkorna[U 1].
Jan urodzony ok. 1350 r., prawdopodobnie w Pomuku (dziś Nepomuk w pilzneńskim kraju) w Czechach, zmarły 20 marca 1393 r. w Pradze, jest świętym Kościoła katolickiego jako Jan Nepomucen. Pomimo tak ogromnego znaczenia dla nie tylko kulturowego krajobrazu znacznej części Europy, potwierdzonego tysiącami wizerunków w kościołach, figur i pomników wolno stojących oraz rzeźb kapliczkowych, jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci hagiografii[2] [3][4]
Uwagi
- ↑ W katalogu wystawy z 2004 r., z okazji Środkowoeuropejskiego Dnia Katolickiego i rozszerzenia Unii Europejskiej - wymieniony w przypisie 1.
Przypisy
- ↑ Johannes von Nepomuk / Der Heilige Mitteleuropas - Svetec Stredni Evropy - The Saint of Middle Europe. Karel Drhovsky, Jiri Grusa, Johanna von Herzogenberg, Aldemar Schiffkorn, Vaclav Vokolek. Linz: Land Oberösterreich, 2002.
- ↑ Vooght Paul de. Hussiana. Louvain: Publications universitaires, 1960.
- ↑ Fros Henryk SJ, Sowa Franciszek. Księga imion świętych. Tom 3, H-Ł. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1998.
- ↑ Jan Nepomucen, św. W: Britannica - edycja polska. Tom 18, Is-Jo. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2000, s. 177.
Literatura
- Babuchowski Andrzej. Jan Nepomucen. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007.
- Fros Henryk SJ, Sowa Franciszek. Księga imion świętych. Tom 3, H-Ł. Kraków: Wydawnictwo WAM, 1998.
- Hochleitner Janusz. Powiernik tajemnic królowej. Kult świętego Jana Nepomucena na Warmii. Elbląg: 1996.
- Hochleitner Janusz. Scheer Iwona. Obrońca przed wylewami rzek. Niezwykłe dzieje życia i kultu świętego Jana Nepomucena. Elbląg-Świdnica:1998.
- Hochleitner Janusz. Święty Jan Nepomucen jako katolicki bohater kulturowy. Studia Ełckie. 2009, 11, s. 123-136. (c. 72)
- Jan Nepomucen, św. W: Britannica - edycja polska. Tom 18, Is-Jo. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2000, s. 177.
- Johannes von Nepomuk / Der Heilige Mitteleuropas - Svetec Stredni Evropy - The Saint of Middle Europe. Karel Drhovsky, Jiri Grusa, Johanna von Herzogenberg, Aldemar Schiffkorn, Vaclav Vokolek. Linz: Land Oberösterreich, 2002.
- Kalinowski Konstanty. Rzeźba barokowa na Śląsku. Warszawa: PWN, 1986, s. 261-283.
- Kuźmak Krystyna. Jan Nepomucen. W: Encyklopedia Katolicka. Tom VII. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1997.
- Marecki Józef, Rotter Lucyna. Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Universitas, 2013.
- Vooght Paul de. Hussiana. Louvain: Publications universitaires, 1960.
- Warchałowski Walerian. Kult i ikonografia św. Jana Nepomucena w Łowiczu. Mazowieckie Studia Humanistyczne. 2003, 9/1-2, s. 153-164. (c)
- Żywot świętego Jana Nepomucena, Męczennika. W: Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dnie roku. Mikołów-Warszawa: Karol Miarka, 1910.