Brogowe kapliczki św. Jana Nepomucena w Tarnowie i Nowogrodzie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Silesiacum
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Nowogród kapliczka brogowa.jpeg|thumb|320px|left|1. Kapliczka brogowa w Nowogrodzie (fot. 2001).]]
[[Plik:Nowogród kapliczka brogowa.jpeg|thumb|320px|left|1. Kapliczka brogowa w Nowogrodzie (fot. 2001).]]
[[Plik:Tarnowo Nepomuceny.jpg|thumb|340px|2. Rzeźby św. Jana Nepomucena z kapliczek w Tarnowie i Nowogrodzie.]]
[[Plik:Tarnowo Nepomuceny.jpg|thumb|340px|2. Rzeźby św. Jana Nepomucena z kapliczek w Tarnowie i Nowogrodzie.]]
We wsi Tarnowo, w gm. Miastkowo, w pow. łomżyńskim, znajduje się [[kapliczka brogowa]] z figurą św. Jana Nepomucena (fot. 3), ufundowana w 1839 r. przez miejscowych dziedziców Ciemieniewskich<ref name="KZS">''Łomża i okolice''. Oprac. Kałamajska-Saeed, Maria. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1982. Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria Nowa; t. 9 z. 1, s. 69.</ref>. Drewniana, oparta na czterech słupach. Z trzech stron otwarta dwuczłonowymi arkadami wyciętymi w belkach, czwarta strona (tył) jest oszalowana.  Oczywiście kapliczka była wielokrotnie odnawiana i zmieniała swój wygląd, np. poprzedni namiotowy dach był blaszany (fot. 4), wcześniej był kryty papą a dawniej, tak jak dziś (2001), gontem. Pierwotnie być może pokrycie stanowiła słoma.  Możliwe, że rzeźba św. Jana jest starsza od kapliczki gdyż ma cechy barokowe i jest to barok historyczny, o którego przykłady trudno już w XIX w., a nie tzw. barok ludowy, naśladujący stylowe rzeźby.  Przydrożna kapliczka i rzeźba z Tarnowa stały się wzorem dla kapliczki i figury św. Jana Nepomucena w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie .  
We wsi Tarnowo, w gm. Miastkowo, w pow. łomżyńskim, znajduje się [[kapliczka brogowa]] z figurą św. Jana Nepomucena (fot. 3), ufundowana w 1839 r. przez miejscowych dziedziców Ciemieniewskich<ref name="KZS">''Łomża i okolice''. Oprac. Kałamajska-Saeed, Maria. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1982. Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria Nowa; t. 9 z. 1, s. 69.</ref>. Drewniana, oparta na czterech słupach. Z trzech stron otwarta dwuczłonowymi arkadami wyciętymi w belkach, czwarta strona (tył) jest oszalowana.  Oczywiście kapliczka była wielokrotnie odnawiana i zmieniała swój wygląd, np. poprzedni namiotowy dach był blaszany (fot. 4), wcześniej był kryty papą a dawniej, tak jak dziś (2001), gontem. Pierwotnie być może pokrycie stanowiła słoma.  Przydrożna kapliczka i rzeźba z Tarnowa stały się wzorem dla kapliczki i figury św. Jana Nepomucena w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie.  


Pierwsze dwa zdjęcia z lewej to rzeźba św. Jana Nepomucena w kapliczce brogowej w Tarnowie gm. Miastkowo, pow. łomżyński, województwo podlaskie, a figura z prawej to jej kopia umieszczona w kapliczce brogowej w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie (Zdjęcia kapliczek pod linkami: w Tarnowie, w Nowogrodzie ). Kapliczka w Tarnowie sięga znaną historią do 1839 r. i według przekazu została wtedy ufundowana przez miejscowego dziedzica. Rzeźba jest starsza i nie wiadomo skąd pochodzi. Jest to klasyczna późnobarokowa, warsztatowa drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena, w najbardziej klasycznym dla niego typie (wywodzącym się z figury na Moście Karola w Pradze) i można ją z dużym prawdopodbieństwem datować na drugą połowę XVIII w. Zagadkę jej pojawienia się w Tarnowie próbuje wyjaśnić legenda, wg której święty przypłynął rzeczką Wszerzecz do Tarnowa i został wyłowiony przez mieszkańców. Jest to typowa Nepomucka legenda dotycząca wielu rzeźb św. Nepomucna. W tym wypadku ziarna prawdy można doszukiwać się w tym, że kapliczka i rzeźba nie pwostąay w tym samym czasie lecz fundowano kapliczkę pod przywiezioną skądś przez właściciela wsi rzeźbę. Mieszkańcy wsi opowiadają też, że podczas I wojny światowej wrzucony do wody przez żołnierzy rosyjskich św. Jan, w cudowny sposób przypłynął z powrotem. Podobno też kilkadziesiąt lat temu figurę zmyła do rzeki powódź ale święty nie chciał opuścić Tarnowa i nie odpłynął. Można też usłyszeć we wsi powiedzenie: "Odsunął się jak św. Jan od Tarnowa". Wzięło się ono stąd, że niegdyś blisko kapliczki nie było zabudowań i stała ona jakby w oddali od wsi. Jest to również spotykane powiedzenie w innych miejscach, w wypadku kapliczek z Janem Nepomucenem. Mówią tak mieszkańcy okolic Sadownego Węgrowskiego o Nepomucenie z Zalesia. Mieszkańcy Mierzynówki na Podlasiu mówią z kolei: Wypiął się jak Jan na Mierzynówkę", gdyż ich święty stoi tyłem do wsi.
Na zdjęciu nr 2, pierwsze dwie rzeźny od lewej św. Jana Nepomucena w kapliczce brogowej w Tarnowie (przed 1982 i 2001), a figura z prawej to rzeźba  w kapliczce brogowej w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie. Rzeźba jest starsza i nie wiadomo skąd pochodzi. Jest to klasyczna późnobarokowa, warsztatowa drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena, w najbardziej klasycznym dla niego typie (wywodzącym się z figury na Moście Karola w Pradze) i można ją z dużym prawdopodbieństwem datować na drugą połowę XVIII w. Zagadkę jej pojawienia się w Tarnowie próbuje wyjaśnić legenda, wg której święty przypłynął rzeczką Wszerzecz do Tarnowa i został wyłowiony przez mieszkańców. Jest to typowa Nepomucka legenda dotycząca wielu rzeźb św. Nepomucna. W tym wypadku ziarna prawdy można doszukiwać się w tym, że kapliczka i rzeźba nie pwostąay w tym samym czasie lecz fundowano kapliczkę pod przywiezioną skądś przez właściciela wsi rzeźbę. Mieszkańcy wsi opowiadają też, że podczas I wojny światowej wrzucony do wody przez żołnierzy rosyjskich św. Jan, w cudowny sposób przypłynął z powrotem. Podobno też kilkadziesiąt lat temu figurę zmyła do rzeki powódź ale święty nie chciał opuścić Tarnowa i nie odpłynął. Można też usłyszeć we wsi powiedzenie: "Odsunął się jak św. Jan od Tarnowa". Wzięło się ono stąd, że niegdyś blisko kapliczki nie było zabudowań i stała ona jakby w oddali od wsi. Jest to również spotykane powiedzenie w innych miejscach, w wypadku kapliczek z Janem Nepomucenem. Mówią tak mieszkańcy okolic Sadownego Węgrowskiego o Nepomucenie z Zalesia. Mieszkańcy Mierzynówki na Podlasiu mówią z kolei: Wypiął się jak Jan na Mierzynówkę", gdyż ich święty stoi tyłem do wsi.


<center><gallery widths=320 heights=240>
<center><gallery widths=320 heights=240>
Linia 18: Linia 18:
GPS: 53° 13' 41.66", 21° 52' 31.81"
GPS: 53° 13' 41.66", 21° 52' 31.81"


<nowiki />
<iframe src="https://www.google.com/maps/embed?pb=!4v1576161208719!6m8!1m7!1s-8kRERLHv2e4mhZpYfad0w!2m2!1d53.11038499167902!2d21.86626526961761!3f248.6071060093903!4f2.886540578791184!5f0.7820865974627469" width="600" height="450" frameborder="0" style="border:0;" allowfullscreen=""></iframe>


[[Kategoria:Kapliczki w województwie podlaskim|Nowogród]]
[[Kategoria:Kapliczki w województwie podlaskim|Nowogród]]

Wersja z 16:40, 12 gru 2019

1. Kapliczka brogowa w Nowogrodzie (fot. 2001).
2. Rzeźby św. Jana Nepomucena z kapliczek w Tarnowie i Nowogrodzie.

We wsi Tarnowo, w gm. Miastkowo, w pow. łomżyńskim, znajduje się kapliczka brogowa z figurą św. Jana Nepomucena (fot. 3), ufundowana w 1839 r. przez miejscowych dziedziców Ciemieniewskich[1]. Drewniana, oparta na czterech słupach. Z trzech stron otwarta dwuczłonowymi arkadami wyciętymi w belkach, czwarta strona (tył) jest oszalowana. Oczywiście kapliczka była wielokrotnie odnawiana i zmieniała swój wygląd, np. poprzedni namiotowy dach był blaszany (fot. 4), wcześniej był kryty papą a dawniej, tak jak dziś (2001), gontem. Pierwotnie być może pokrycie stanowiła słoma. Przydrożna kapliczka i rzeźba z Tarnowa stały się wzorem dla kapliczki i figury św. Jana Nepomucena w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie.

Na zdjęciu nr 2, pierwsze dwie rzeźny od lewej św. Jana Nepomucena w kapliczce brogowej w Tarnowie (przed 1982 i 2001), a figura z prawej to rzeźba w kapliczce brogowej w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie. Rzeźba jest starsza i nie wiadomo skąd pochodzi. Jest to klasyczna późnobarokowa, warsztatowa drewniana rzeźba św. Jana Nepomucena, w najbardziej klasycznym dla niego typie (wywodzącym się z figury na Moście Karola w Pradze) i można ją z dużym prawdopodbieństwem datować na drugą połowę XVIII w. Zagadkę jej pojawienia się w Tarnowie próbuje wyjaśnić legenda, wg której święty przypłynął rzeczką Wszerzecz do Tarnowa i został wyłowiony przez mieszkańców. Jest to typowa Nepomucka legenda dotycząca wielu rzeźb św. Nepomucna. W tym wypadku ziarna prawdy można doszukiwać się w tym, że kapliczka i rzeźba nie pwostąay w tym samym czasie lecz fundowano kapliczkę pod przywiezioną skądś przez właściciela wsi rzeźbę. Mieszkańcy wsi opowiadają też, że podczas I wojny światowej wrzucony do wody przez żołnierzy rosyjskich św. Jan, w cudowny sposób przypłynął z powrotem. Podobno też kilkadziesiąt lat temu figurę zmyła do rzeki powódź ale święty nie chciał opuścić Tarnowa i nie odpłynął. Można też usłyszeć we wsi powiedzenie: "Odsunął się jak św. Jan od Tarnowa". Wzięło się ono stąd, że niegdyś blisko kapliczki nie było zabudowań i stała ona jakby w oddali od wsi. Jest to również spotykane powiedzenie w innych miejscach, w wypadku kapliczek z Janem Nepomucenem. Mówią tak mieszkańcy okolic Sadownego Węgrowskiego o Nepomucenie z Zalesia. Mieszkańcy Mierzynówki na Podlasiu mówią z kolei: Wypiął się jak Jan na Mierzynówkę", gdyż ich święty stoi tyłem do wsi.

  • 3. Kapliczka brogowa ze św. Janem Nepomucenem w Tarnowie, pow. łomżyński (fot. 2001).

    3. Kapliczka brogowa ze św. Janem Nepomucenem w Tarnowie, pow. łomżyński (fot. 2001).

  • 4. Kapliczka brogowa ze św. Janem Nepomucenem w Tarnowie (fot. 2001).

    4. Kapliczka brogowa ze św. Janem Nepomucenem w Tarnowie (fot. 2001).

  • 5. Kapliczka brogowa w Tarnowie (prawdopodobnie lata 70. XX w.).

    5. Kapliczka brogowa w Tarnowie (prawdopodobnie lata 70. XX w.).

  1. ↑ Łomża i okolice. Oprac. Kałamajska-Saeed, Maria. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1982. Katalog zabytków sztuki w Polsce. Seria Nowa; t. 9 z. 1, s. 69.


Nowogród Kapliczka brogowa ze św. Janem Nepomucenem w skansenie w Nowogordzie w powiecie łomżyńskim (fot. 2001). Kapliczka i rzeźba są kopią obiektów ze wsi Tarnowo, w gm. Miastkowo, w pow. łomżyńskim. Następne zdjęcie, to zdjęcie kapliczki w Tarnowie, a zdjęcia i opis rzeźb z obu kapliczek do zobaczenia w galerii: drewniane figury św. Jana Nepomucena pod nazwą "Tarnowo i Nowogród". GPS: 53° 13' 41.66", 21° 52' 31.81"

<iframe src="https://www.google.com/maps/embed?pb=!4v1576161208719!6m8!1m7!1s-8kRERLHv2e4mhZpYfad0w!2m2!1d53.11038499167902!2d21.86626526961761!3f248.6071060093903!4f2.886540578791184!5f0.7820865974627469" width="600" height="450" frameborder="0" style="border:0;" allowfullscreen=""></iframe>

Źródło: „http://silesiacum.pl/w/index.php?title=Brogowe_kapliczki_św._Jana_Nepomucena_w_Tarnowie_i_Nowogrodzie&oldid=1704”