http://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&feed=atom&action=historyCzernica - kolumna maryjna - Historia wersji2024-03-29T07:37:25ZHistoria wersji tej strony wikiMediaWiki 1.33.1http://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&diff=20461&oldid=prevAnna Kowalczewska: UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „<html> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>almanach wrocławski</title> <meta http-equiv="refresh" content="0; http://silesiacum...”2024-03-24T17:20:00Z<p>UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „<html> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>almanach wrocławski</title> <meta http-equiv="refresh" content="0; http://silesiacum...”</p>
<table class="diff diff-contentalign-left" data-mw="interface">
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<tr class="diff-title" lang="pl">
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">← poprzednia wersja</td>
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">Wersja z 17:20, 24 mar 2024</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l1" >Linia 1:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Linia 1:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Plik:Czernica kolumna maryjna.jpeg|thumb|right|240px|fot. 2013. [http://goo.gl/maps/lyvI0 Położenie - N: 51° 2' 58.93", E: 17° 13' 48.09"]</del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><ins class="diffchange diffchange-inline"><html></ins></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">]]</del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><ins class="diffchange diffchange-inline"><head></ins></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">'''Czernica''' (niem. ''Tschirne'', 1937-1945 ''Großbrück'') powiat wrocławski.</del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><<ins class="diffchange diffchange-inline">meta charset</ins>="<ins class="diffchange diffchange-inline">UTF-8</ins>"></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><ins class="diffchange diffchange-inline"><title>almanach wrocławski</ins></<ins class="diffchange diffchange-inline">title</ins>></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">Barokowa kolumna maryjna z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><ins class="diffchange diffchange-inline"><meta http</ins>-<ins class="diffchange diffchange-inline">equiv</ins>="<ins class="diffchange diffchange-inline">refresh</ins>" <ins class="diffchange diffchange-inline">content</ins>="<ins class="diffchange diffchange-inline">0; http</ins>://<ins class="diffchange diffchange-inline">silesiacum</ins>.<ins class="diffchange diffchange-inline">pl/Czernica </ins>- kolumna maryjna</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>" /></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym profilowanym gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[:Kategoria:Kolumny|kolumna]] z kapitelem w typie korynckim. Wieńczy ją figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''</del><<del class="diffchange diffchange-inline">ref name</del>="<del class="diffchange diffchange-inline">KD</del>"><del class="diffchange diffchange-inline">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</del></<del class="diffchange diffchange-inline">ref</del>><del class="diffchange diffchange-inline">. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 </del>- <del class="diffchange diffchange-inline">marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name</del>="<del class="diffchange diffchange-inline">KZS</del>"<del class="diffchange diffchange-inline">>Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name</del>="<del class="diffchange diffchange-inline">LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule </del>: <del class="diffchange diffchange-inline">Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103<</del>/<del class="diffchange diffchange-inline">ref><ref name="KD"</del>/<del class="diffchange diffchange-inline">></del>. <del class="diffchange diffchange-inline">Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym </del>- <del class="diffchange diffchange-inline">na niebiesko. Rzeźba Maryi na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><<ins class="diffchange diffchange-inline">/head</ins>></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div></<ins class="diffchange diffchange-inline">html</ins>></div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">Spośród ponad 60 barokowych pomników Maryi tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w Lubiążu stanęła pierwsza </del>kolumna maryjna<del class="diffchange diffchange-inline">, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po </del>"<del class="diffchange diffchange-inline">polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w Oleśnie z 1697, Mysłowicach z 1727 i Wołowie). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi Maryi świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[Statua Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem na ul. Katedralnej we Wrocławiu|1638 r.]], a klasyczna kolumna maryjna w 1698, lecz z pochodzeniem fundatorki. Wywodziła się z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w lewej części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult Maryi Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273<</del>/<del class="diffchange diffchange-inline">ref</del>> <del class="diffchange diffchange-inline">i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><<del class="diffchange diffchange-inline">gallery</del>></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">Plik:Czernica kolumna maryjna herb.jpeg|Herb na cokole</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div></<del class="diffchange diffchange-inline">gallery</del>></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">{{Przypisy}}</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">== Bibliografia ==</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">* Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">* Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937) </del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">* ''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 12</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">* ''Bractwo Krzyżowców'' nr 89, Świdnica 2007, s. 41</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div> </div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Powiat wrocławski]]</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Matka Boża]]</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Barokowe figury]]</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Kapliczki z I poł. XVIII w.]]</del></div></td><td colspan="2"> </td></tr>
</table>Anna Kowalczewskahttp://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&diff=17746&oldid=prevMichał Zalewski o 13:37, 9 sie 20232023-08-09T13:37:44Z<p></p>
<table class="diff diff-contentalign-left" data-mw="interface">
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<tr class="diff-title" lang="pl">
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">← poprzednia wersja</td>
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">Wersja z 13:37, 9 sie 2023</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l3" >Linia 3:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Linia 3:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>'''Czernica''' (niem. ''Tschirne'', 1937-1945 ''Großbrück'') powiat wrocławski.</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>'''Czernica''' (niem. ''Tschirne'', 1937-1945 ''Großbrück'') powiat wrocławski.</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Barokowa <del class="diffchange diffchange-inline">[[</del>kolumna maryjna<del class="diffchange diffchange-inline">]] </del>z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Barokowa kolumna maryjna z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym <del class="diffchange diffchange-inline">[[profil]]owanym </del>gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[kolumna]] z <del class="diffchange diffchange-inline">[[kapitel]]em </del>w typie korynckim. Wieńczy ją figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba Maryi na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym <ins class="diffchange diffchange-inline">profilowanym </ins>gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[<ins class="diffchange diffchange-inline">:Kategoria:Kolumny|</ins>kolumna]] z <ins class="diffchange diffchange-inline">kapitelem </ins>w typie korynckim. Wieńczy ją figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba Maryi na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Spośród ponad 60 barokowych pomników Maryi tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w <del class="diffchange diffchange-inline">[[Lubiąż - kolumna maryjna|</del>Lubiążu<del class="diffchange diffchange-inline">]] </del>stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w <del class="diffchange diffchange-inline">[[Olesno - kolumna maryjna|</del>Oleśnie<del class="diffchange diffchange-inline">]] </del>z 1697, <del class="diffchange diffchange-inline">[[Mysłowice - kolumna maryjna|</del>Mysłowicach<del class="diffchange diffchange-inline">]] </del>z 1727 i <del class="diffchange diffchange-inline">[[Wołów - kolumna maryjna|</del>Wołowie<del class="diffchange diffchange-inline">]]</del>). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi Maryi świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[<del class="diffchange diffchange-inline">Wrocław - statua </del>Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem <del class="diffchange diffchange-inline">przed katedrą</del>|1638 r.]] a klasyczna kolumna maryjna w <del class="diffchange diffchange-inline">[[Wrocław - kolumna maryjna przy placu Biskupa Nankiera|</del>1698<del class="diffchange diffchange-inline">]]</del>, lecz z pochodzeniem fundatorki. <del class="diffchange diffchange-inline">Pochodziła ona </del>z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w <del class="diffchange diffchange-inline">prawej </del>części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult Maryi Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Spośród ponad 60 barokowych pomników Maryi tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w Lubiążu stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w Oleśnie z 1697, Mysłowicach z 1727 i Wołowie). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi Maryi świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[<ins class="diffchange diffchange-inline">Statua </ins>Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem <ins class="diffchange diffchange-inline">na ul. Katedralnej we Wrocławiu</ins>|1638 r.]]<ins class="diffchange diffchange-inline">, </ins>a klasyczna kolumna maryjna w 1698, lecz z pochodzeniem fundatorki. <ins class="diffchange diffchange-inline">Wywodziła się </ins>z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w <ins class="diffchange diffchange-inline">lewej </ins>części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult Maryi Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><gallery></div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><gallery></div></td></tr>
</table>Michał Zalewskihttp://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&diff=8016&oldid=prevAnna Kowalczewska o 17:19, 16 sty 20212021-01-16T17:19:16Z<p></p>
<table class="diff diff-contentalign-left" data-mw="interface">
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<tr class="diff-title" lang="pl">
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">← poprzednia wersja</td>
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">Wersja z 17:19, 16 sty 2021</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l5" >Linia 5:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Linia 5:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Barokowa [[kolumna maryjna]] z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Barokowa [[kolumna maryjna]] z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym [[profil]]owanym gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[kolumna]] z [[kapitel]]em w typie korynckim. Wieńczy ją figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba <del class="diffchange diffchange-inline">Marii </del>na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym [[profil]]owanym gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[kolumna]] z [[kapitel]]em w typie korynckim. Wieńczy ją figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba <ins class="diffchange diffchange-inline">Maryi </ins>na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Spośród ponad 60 barokowych pomników <del class="diffchange diffchange-inline">Marii </del>tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w [[Lubiąż - kolumna maryjna|Lubiążu]] stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w [[Olesno - kolumna maryjna|Oleśnie]] z 1697, [[Mysłowice - kolumna maryjna|Mysłowicach]] z 1727 i [[Wołów - kolumna maryjna|Wołowie]]). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi <del class="diffchange diffchange-inline">Marii </del>świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[Wrocław - statua Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem przed katedrą|1638 r.]] a klasyczna kolumna maryjna w [[Wrocław - kolumna maryjna przy placu Biskupa Nankiera|1698]], lecz z pochodzeniem fundatorki. Pochodziła ona z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w prawej części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult <del class="diffchange diffchange-inline">Marii </del>Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Spośród ponad 60 barokowych pomników <ins class="diffchange diffchange-inline">Maryi </ins>tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w [[Lubiąż - kolumna maryjna|Lubiążu]] stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w [[Olesno - kolumna maryjna|Oleśnie]] z 1697, [[Mysłowice - kolumna maryjna|Mysłowicach]] z 1727 i [[Wołów - kolumna maryjna|Wołowie]]). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi <ins class="diffchange diffchange-inline">Maryi </ins>świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[Wrocław - statua Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem przed katedrą|1638 r.]] a klasyczna kolumna maryjna w [[Wrocław - kolumna maryjna przy placu Biskupa Nankiera|1698]], lecz z pochodzeniem fundatorki. Pochodziła ona z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w prawej części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult <ins class="diffchange diffchange-inline">Maryi </ins>Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><gallery></div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><gallery></div></td></tr>
</table>Anna Kowalczewskahttp://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&diff=4664&oldid=prevMichał Zalewski o 22:43, 14 lip 20202020-07-14T22:43:38Z<p></p>
<table class="diff diff-contentalign-left" data-mw="interface">
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<tr class="diff-title" lang="pl">
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">← poprzednia wersja</td>
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">Wersja z 22:43, 14 lip 2020</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l5" >Linia 5:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Linia 5:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Barokowa [[kolumna maryjna]] z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Barokowa [[kolumna maryjna]] z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym [[profil]]owanym gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[kolumna]] z [[kapitel]]em w typie korynckim. Wieńczy ją figura <del class="diffchange diffchange-inline">[[Najświętsza Maryja Panna Niepokalanie Poczęta|</del>Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej<del class="diffchange diffchange-inline">]]</del>. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba Marii na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym [[profil]]owanym gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[kolumna]] z [[kapitel]]em w typie korynckim. Wieńczy ją figura Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba Marii na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. </div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Spośród ponad 60 barokowych pomników Marii tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w [[Lubiąż - kolumna maryjna|Lubiążu]] stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w [[Olesno - kolumna maryjna|Oleśnie]] z 1697, [[Mysłowice - kolumna maryjna|Mysłowicach]] z 1727 i [[Wołów - kolumna maryjna|Wołowie]]). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi Marii świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[Wrocław - statua Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem przed katedrą|1638 r.]] a klasyczna kolumna maryjna w [[Wrocław - kolumna maryjna przy placu Biskupa Nankiera|1698]], lecz z pochodzeniem fundatorki. Pochodziła ona z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w prawej części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult Marii Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>Spośród ponad 60 barokowych pomników Marii tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w [[Lubiąż - kolumna maryjna|Lubiążu]] stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w [[Olesno - kolumna maryjna|Oleśnie]] z 1697, [[Mysłowice - kolumna maryjna|Mysłowicach]] z 1727 i [[Wołów - kolumna maryjna|Wołowie]]). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi Marii świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[Wrocław - statua Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem przed katedrą|1638 r.]] a klasyczna kolumna maryjna w [[Wrocław - kolumna maryjna przy placu Biskupa Nankiera|1698]], lecz z pochodzeniem fundatorki. Pochodziła ona z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w prawej części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult Marii Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. </div></td></tr>
<tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l21" >Linia 21:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Linia 21:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>* ''Bractwo Krzyżowców'' nr 89, Świdnica 2007, s. 41</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>* ''Bractwo Krzyżowców'' nr 89, Świdnica 2007, s. 41</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:<del class="diffchange diffchange-inline">Kapliczki w powiecie wrocławskim</del>]]</div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:<ins class="diffchange diffchange-inline">Powiat wrocławski</ins>]]</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:<del class="diffchange diffchange-inline">Najświętsza Maryja Panna Niepokalanie Poczęta]]</del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:<ins class="diffchange diffchange-inline">Matka Boża</ins>]]</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Kolumny korynckie]]</del></div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Barokowe <ins class="diffchange diffchange-inline">figury</ins>]]</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><del class="diffchange diffchange-inline">[[Kategoria:Barokowe kolumny maryjne na Śląsku</del>]]</div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Barokowe <del class="diffchange diffchange-inline">kolumny maryjne w województwie dolnośląskim</del>]]</div></td><td colspan="2"> </td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]</div></td></tr>
<tr><td colspan="2"> </td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div><ins style="font-weight: bold; text-decoration: none;">[[Kategoria:Kapliczki z I poł. XVIII w.]]</ins></div></td></tr>
</table>Michał Zalewskihttp://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&diff=3587&oldid=prevAnna Kowalczewska: Anna Kowalczewska przeniósł stronę Czernica do Czernica - kolumna maryjna2020-06-03T16:21:09Z<p>Anna Kowalczewska przeniósł stronę <a href="/kapliczki/Czernica" class="mw-redirect" title="Czernica">Czernica</a> do <a href="/kapliczki/Czernica_-_kolumna_maryjna" title="Czernica - kolumna maryjna">Czernica - kolumna maryjna</a></p>
<table class="diff diff-contentalign-left" data-mw="interface">
<tr class="diff-title" lang="pl">
<td colspan="1" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">← poprzednia wersja</td>
<td colspan="1" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">Wersja z 16:21, 3 cze 2020</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-notice" lang="pl"><div class="mw-diff-empty">(Brak różnic)</div>
</td></tr></table>Anna Kowalczewskahttp://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Czernica_-_kolumna_maryjna&diff=3586&oldid=prevAnna Kowalczewska: Utworzono nową stronę "[[Plik:Czernica kolumna maryjna.jpeg|thumb|right|240px|fot. 2013. [http://goo.gl/maps/lyvI0 Położenie - N: 51° 2' 58.93", E: 17° 13' 48.09"] ]] '''Czernica''' (niem...."2020-06-03T16:19:49Z<p>Utworzono nową stronę "<a href="/kapliczki/Plik:Czernica_kolumna_maryjna.jpeg" title="Plik:Czernica kolumna maryjna.jpeg">thumb|right|240px|fot. 2013. [http://goo.gl/maps/lyvI0 Położenie - N: 51° 2' 58.93", E: 17° 13' 48.09"] </a> '''Czernica''' (niem...."</p>
<p><b>Nowa strona</b></p><div>[[Plik:Czernica kolumna maryjna.jpeg|thumb|right|240px|fot. 2013. [http://goo.gl/maps/lyvI0 Położenie - N: 51° 2' 58.93", E: 17° 13' 48.09"]<br />
]]<br />
'''Czernica''' (niem. ''Tschirne'', 1937-1945 ''Großbrück'') powiat wrocławski.<br />
<br />
Barokowa [[kolumna maryjna]] z 1708 r. znajduje się na zachodnim skraju Czernicy przy skrzyżowaniu głównej drogi (ul. Wrocławska) z ul. Spacerową. <br />
<br />
Na szczupłym, wysokim, prostopadłościennym cokole, zakończonym [[profil]]owanym gzymsem, stoi gładkotrzonowa [[kolumna]] z [[kapitel]]em w typie korynckim. Wieńczy ją figura [[Najświętsza Maryja Panna Niepokalanie Poczęta|Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej]]. Całość ma wysokość 5,8 m. Na przedniej ścianie cokołu relief dwóch herbów w małżeńskim aliansie. Na ścianie lewej, patrząc od strony oglądającego, jest wyryty mocno zatarty, ale możliwy jeszcze do odczytania napis szwabachą, zawierający fragment Psalmu 112. Na prawej trudny do odczytania (lewa górna część jest w ogóle utłuczona) napis inskrypcyjny. Podczas inwentaryzacji zabytków powiatu wrocławskiego w latach 1936/1937 odcyfrowano z niego częściowo nazwisko fundatorki: ''Catharina Barbara ...me de Margareth geboren Gräfin von Althann''<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)</ref>. Figura Maryi jest współczesna i została ustawiona w 1994 r. jako "Votum wdzięczności rejonu za nawiedzenie rodzin grudzień 1993 - marzec 1994". Tak głosi metalowa tabliczka umieszczona na cokole nad herbem (chodzi o nawiedzenie przez kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej). Katalog zabytków sztuki opisuje zastąpioną oryginalną rzeźbę według stanu na koniec lat 80. XX w. jako uszkodzoną<ref name="KZS">Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 12</ref>. Z kolei z dokładniejszych opisów z lat 30. XX w. wynika, że nowa rzeźba jest w formie taka sama jak oryginalna<ref name="LB>Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103</ref><ref name="KD"/>. Jest nią Maria Immaculata zgodna z "kanonicznym" wizerunkiem, czyli z lekko rozłożonymi, opuszczonymi ku dołowi rękami i dłońmi zwróconymi wewnętrzną stroną do przodu, stojąca na kuli ziemskiej i depcząca lewą nogą oplatającego ziemię węża. Cała figura jest polichromowana. Cokół i trzon kolumny na biało. Głowica z charakterystycznym dla porządku korynckiego ornamentem w postaci stylizowanych liści akantu, a nad nim, z pochodzącymi z porządku jońskiego [[spływ wolutowy|wolutami]], nazywana także w takim układzie porządkiem kompozytowym - na niebiesko. Rzeźba Marii na niebiesko, biało i brązowo, kula ziemska na jasnoniebiesko, zaś wąż na zielono. Figura otoczona jest współczesnym metalowym płotkiem. <br />
<br />
Spośród ponad 60 barokowych pomników Marii tego typu powstałych na Śląsku pomiędzy 1670 r., gdy w zespole cysterskim w [[Lubiąż - kolumna maryjna|Lubiążu]] stanęła pierwsza kolumna maryjna, a połową XVIII w., tylko 4 znajdują się po "polskiej stronie Odry" (oprócz Czernicy w [[Olesno - kolumna maryjna|Oleśnie]] z 1697, [[Mysłowice - kolumna maryjna|Mysłowicach]] z 1727 i [[Wołów - kolumna maryjna|Wołowie]]). Najwięcej kolumn maryjnych można zobaczyć w skutecznie zrekatolicyzowanym pod przymusem, już podczas wojny trzydziestoletniej, hrabstwie kłodzkim, które formalnie i praktycznie do Śląska zostało włączone po pruskim podboju całego regionu w 1740 r. Są to zarówno rozbudowane pomniki z towarzyszącymi Marii świętymi, fundowane głównie w centrach miast i przy ważnych kościołach w ramach państwowo-kościelnej akcji oznaczania zwycięstwa nad heretykami i panowania katolickiej monarchii, wykonane przez znanych rzeźbiarzy, jak i skromniejsze figury stawiane w mniejszych ośrodkach i wsiach. Pojawienie się kolumny maryjnej w Czernicy, na nietypowym dla tych pomników terenie, należy wiązać nie z bliskością Wrocławia, gdzie pierwszy wolno stojący pomnik Maryi powstał w [[Wrocław - statua Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej z Dzieciątkiem przed katedrą|1638 r.]] a klasyczna kolumna maryjna w [[Wrocław - kolumna maryjna przy placu Biskupa Nankiera|1698]], lecz z pochodzeniem fundatorki. Pochodziła ona z austriackiej rodziny arystokratycznej Althann (herb Althannów w prawej części herbu małżeńskiego na cokole i szczątkowa inskrypcja), posiadającej swoje siedziby i majątki w Austrii, na Węgrzech, w Czechach, na Morawach i w hrabstwie kłodzkim. Kult Marii Niepokalanie Poczętej przybrał w państwach monarchii habsburskiej charakter państwowy po ogłoszeniu w 1647 r. przez cesarza Ferdynanda III dekretu o poddaniu państw austriackich pod opiekę Marii Immaculaty<ref name="KK">Konstanty Kalinowski, ''Rzeźba barokowa na Śląsku'', Warszawa 1986, s. 273</ref> i był bardzo popularny w związanych z dworem rodzinach. Wzmianka w inskrypcji o miejscowości ''Margareth'' (Gajków) sąsiadującej z Czernicą, możliwy do odczytania herb męża oraz uszkodzona, ale fragmentami czytelna inskrypcja pozwalają na badania, które mogą doprowadzić do wyjaśnienia pełnej genezy powstania kolumny maryjnej w Czernicy. <br />
<br />
<gallery><br />
Plik:Czernica kolumna maryjna herb.jpeg|Herb na cokole<br />
</gallery><br />
<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
== Bibliografia ==<br />
* Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 103<br />
* Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt am Main 1965, s. 309 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937) <br />
* ''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 12<br />
* ''Bractwo Krzyżowców'' nr 89, Świdnica 2007, s. 41<br />
<br />
[[Kategoria:Kapliczki w powiecie wrocławskim]]<br />
[[Kategoria:Najświętsza Maryja Panna Niepokalanie Poczęta]]<br />
[[Kategoria:Kolumny korynckie]]<br />
[[Kategoria:Barokowe kolumny maryjne na Śląsku]]<br />
[[Kategoria:Barokowe kolumny maryjne w województwie dolnośląskim]]<br />
[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]</div>Anna Kowalczewska