Drohiczyn

Z almanach wrocławski
Wersja z dnia 13:57, 7 cze 2020 autorstwa Anna Kowalczewska (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "thumb|220px|1. Murowana kapliczka wnękowa (fot. 2002) Plik:Drohiczyn kapliczna św. Jana Neoumcena stare.jpeg|220px|thumb|2....")
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
1. Murowana kapliczka wnękowa (fot. 2002)
2. Okres międzywojenny

Drohiczyn, powiat siemiatycki, woj. podlaskie.

Przy ul. Świętojańskiej znajduje się kapliczka wnękowa z drewnianą XVIII-wieczną figurą św. Jana Nepomucena.

Murowana z cegły, otynkowana kapliczka na planie prostokąta ma boczne ściany zwieńczone belkowaniem i ożywione prostokątnymi płycinami. Rzeźba stoi w głębokiej, odcinkowo zamkniętej wnęce. Święty pomalowany jest na biało-czarno, zaś układ rąk wskazuje na to, że trzymał w nich atrybuty. Strój z typowymi elementami (biret, komża, mantolet). Bardzo słabo zaznaczony kontrapost. Pomiędzy rokiem 2002 (fot. 1) a 2008 (fot. 3 i 4) zlikwidowano kratę oddzielającą Jana, a u jego stóp pojawiły się zniszczone drewniane atrybuty (krzyż i palma). Wcześniej znajdowały się one za figurą.

Nieznany jest autor rzeźby. Nawiązująca do baroku figura odbiega kunsztem od XVIII-wiecznych fundacji średnioszlacheckich drewnianych rzeźb św. Jana na Podlasiu. Najbliższe Drohiczyna znajdują się w Mierzynówce i Ostrożanach. Postać zachowuje anatomiczne proporcje, ale święty wbrew regule panującej w jego ikonografii przedstawiony jest praktycznie frontalnie i statycznie. Szaty przylegają do ciała, co nie dodaje postaci dynamiki. Co prawda detale twarzy zniekształcone są warstwami łuszczącej się polichromii, ale nie daje się z nich odczytać biegłości twórcy w modelowaniu wyrazu twarzy. Jest to prawdopodobnie wytwór lokalnego warsztatu cechowego, mającego słaby kontakt z przodującymi ośrodkami sztuki.

W Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie przy ul. Kraszewskiego znajduje się inna rzeźba św. Jana Nepomucena. Wystawiana ona była na wystawie Jan Nepomucen święty przydrożny, zorganizowanej przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku i Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży. W Katalogu wystawy opisana została jako pochodząca z XVIII w. nieznanego autorstwa (fot. 6). Drewniana, polichromowana rzeźba wysokości 35 cm ma cechy rzeźby ludowej: frontalne, statyczne przedstawienie osoby, zachwiane proporcje anatomiczne, koncentracja na zdobieniach stroju, bardzo luźne nawiązanie do XVIII-wiecznych stylów rzeźbiarskich baroku i rokoka, świadczące o naśladownictwie przy braku formalnego wykształcenia. Jeżeli zaproponowane datowanie jest właściwe, rzeźba byłaby bardzo ciekawym i wyjątkowym przykładem ludowej rzeźby sprzed XIX-wiecznej eksplozji twórczości ludowej, która w 2. połowie tego wieku doprowadziła do formalnego mistrzostwa wielu twórców. Możliwe, że wiek figury należy przesunąć na ten właśnie okres. Rzeźba prezentowana była na wystawie w drewnianej kapliczce słupowej z przeszkloną skrzynką (fot. 5).