Gotycka kapliczka słupowa w Tyńcu nad Ślęzą: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 5 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 +
<div style="float: right;">{{MKK}}</div>
 
[[Plik:Tyniec nad Ślęzą głowica kapliczki.jpg|thumb|left|Głowica kapliczki w Tyńcu nad Ślęzą, fot. 2012.]]
 
[[Plik:Tyniec nad Ślęzą głowica kapliczki.jpg|thumb|left|Głowica kapliczki w Tyńcu nad Ślęzą, fot. 2012.]]
 
'''Tyniec nad Ślęzą''' (niem. Gross Tinz) gmina Kobierzyce, powiat wrocławski.
 
'''Tyniec nad Ślęzą''' (niem. Gross Tinz) gmina Kobierzyce, powiat wrocławski.
  
W zachodniej ścianie muru cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Michała Archanioła z 2. poł. XII w. wmurowany jest od strony wewnętrznej fragment piaskowcowej kapliczki słupowej. Zachowana głowica wieńcząca kapliczkę, wykonaną z jednego bloku piaskowca, umieszczona została w murze w nieokreślonym czasie. Remont muru zbudowanego z kamienia polnego i głazów, w niektórych partiach nieobrobionych, miał miejsce w 1899 r.<ref name="Degen" />. Najprawdopodobniej kapliczka była w nim już wcześniej. Głowica ma typowe dla monolitowych kapliczek z Dolnego Śląska dwuspadowe zakończenie i wnękę (niszę) zamkniętą łukiem. W powiecie wrocławskim tego typu kapliczkę można zobaczyć w też [[Monolitowa kapliczka słupowa w Tyńcu Małym|Tyńcu Małym]].   
+
W zachodniej ścianie muru cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Michała Archanioła z 2. poł. XII w. wmurowany jest od strony wewnętrznej fragment piaskowcowej kapliczki słupowej. Zachowana głowica wieńcząca kapliczkę, wykonana z jednego bloku piaskowca, umieszczona została w murze w nieokreślonym czasie. Remont muru zbudowanego z kamienia polnego i głazów, w niektórych partiach nieobrobionych, miał miejsce w 1899 r.<ref name="Degen" />. Najprawdopodobniej kapliczka była w nim już wcześniej. Głowica ma typowe dla monolitowych kapliczek z Dolnego Śląska dwuspadowe zakończenie i wnękę (niszę) zamkniętą łukiem. W powiecie wrocławskim tego typu kapliczkę można zobaczyć też w [[Kamienna kapliczka słupowa w Tyńcu Małym koło Wrocławia|Tyńcu Małym]].   
  
 
Kurt Degen<ref name="Degen">Degen, Kurt. ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau''. Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 98, (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937).</ref> oraz Katalog zabytków sztuki w Polsce <ref name="Katalog">''Katalog zabytków sztuki w Polsce: Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice''. Warszawa: 1991, s. 152 (inwentaryzacja przeprowadzana w latach 1977-1980).</ref> określają kapliczkę jako późnogotycką. Katalog datuje ją z zastrzeżeniem znaku zapytania na XV - 1. poł. XVI w. Ta ostrożność jest uzasadniona prostotą formy i brakiem elementów wyróżniających pozwalających na określenie czasu jej fundowania.
 
Kurt Degen<ref name="Degen">Degen, Kurt. ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau''. Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 98, (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937).</ref> oraz Katalog zabytków sztuki w Polsce <ref name="Katalog">''Katalog zabytków sztuki w Polsce: Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice''. Warszawa: 1991, s. 152 (inwentaryzacja przeprowadzana w latach 1977-1980).</ref> określają kapliczkę jako późnogotycką. Katalog datuje ją z zastrzeżeniem znaku zapytania na XV - 1. poł. XVI w. Ta ostrożność jest uzasadniona prostotą formy i brakiem elementów wyróżniających pozwalających na określenie czasu jej fundowania.
Linia 21: Linia 22:
 
* Milka, Józef. Kamienne pomniki średniowiecznego prawa. Wrocław: 1979.  
 
* Milka, Józef. Kamienne pomniki średniowiecznego prawa. Wrocław: 1979.  
  
[[Kategoria:Kapliczki w powiecie wrocławskim|Tyniec nad Ślęzą]]
+
[[Kategoria:Powiat wrocławski|Tyniec nad Ślęzą]]
[[Kategoria:Kapliczki słupowe|Tyniec nad Ślęzą]]
+
[[Kategoria:Średniowieczne kapliczki|Tyniec nad Ślęzą]]
 +
[[Kategoria:Gotyckie kapliczki|Tyniec nad Ślęzą]]
 +
[[Kategoria:Kamienne kapliczki słupowe w województwie dolnośląskim|Tyniec nad Ślęzą]]

Aktualna wersja na dzień 11:33, 10 sty 2021

Głowica kapliczki w Tyńcu nad Ślęzą, fot. 2012.

Tyniec nad Ślęzą (niem. Gross Tinz) gmina Kobierzyce, powiat wrocławski.

W zachodniej ścianie muru cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Michała Archanioła z 2. poł. XII w. wmurowany jest od strony wewnętrznej fragment piaskowcowej kapliczki słupowej. Zachowana głowica wieńcząca kapliczkę, wykonana z jednego bloku piaskowca, umieszczona została w murze w nieokreślonym czasie. Remont muru zbudowanego z kamienia polnego i głazów, w niektórych partiach nieobrobionych, miał miejsce w 1899 r.[1]. Najprawdopodobniej kapliczka była w nim już wcześniej. Głowica ma typowe dla monolitowych kapliczek z Dolnego Śląska dwuspadowe zakończenie i wnękę (niszę) zamkniętą łukiem. W powiecie wrocławskim tego typu kapliczkę można zobaczyć też w Tyńcu Małym.

Kurt Degen[1] oraz Katalog zabytków sztuki w Polsce [2] określają kapliczkę jako późnogotycką. Katalog datuje ją z zastrzeżeniem znaku zapytania na XV - 1. poł. XVI w. Ta ostrożność jest uzasadniona prostotą formy i brakiem elementów wyróżniających pozwalających na określenie czasu jej fundowania.

Wymiary zachowanej głowicy to: 89 cm (wysokość), 46 cm (szerokość), 25 cm (głębokość). Pomiar dokonany w roku 1936/1937: 90x50x26[1].

Typ muru skutkuje tym, że na kapliczkę działają siły powodujące jej dalsze uszkodzenia. W porównaniu ze stanem sprzed kilku lat ówczesne pęknięcia zmieniły się w duże szczeliny, a rozdzielone w ten sposób części przesuwają się (2012).

Kapliczka, na fali zainteresowania pomnikami dawnego prawa, została zaliczona bez podstaw w dokumentach do kapliczek pokutnych (pojednania)[3]. Późniejszy sceptycyzm dotyczący tego typu klasyfikacji kapliczek oraz kamiennych krzyży, ze względu na to, że zobowiązania wynikające z umów ugodowych pomiędzy zabójcą a rodziną zabitego nie były wyłącznymi przyczynami powstawania takich kapliczek i kamiennych krzyży, przebija się do świadomości zainteresowanych tymi obiektami dosyć powoli.

Przypisy

  1. 1,0 1,1 Degen, Kurt. Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau. Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 98, (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937).
  2. Katalog zabytków sztuki w Polsce: Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice. Warszawa: 1991, s. 152 (inwentaryzacja przeprowadzana w latach 1977-1980).
  3. Milka, Józef. Kamienne pomniki średniowiecznego prawa. Wrocław: 1979.

Wykorzystana literatura

  • Degen, Kurt. Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau. Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 98, (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937).
  • Katalog zabytków sztuki w Polsce: Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice. Warszawa: 1991, s. 152 (inwentaryzacja przeprowadzana w latach 1977-1980).
  • Milka, Józef. Kamienne pomniki średniowiecznego prawa. Wrocław: 1979.