Herby na sklepieniu Izby Seniora Rady: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 6 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Izba Seniora sklepienie - schemat.png|thumb|alt=Wrocław Ratusz|1. Sklepienie Izby Seniora Rady Wrocławia - schemat rozmieszczenia herbów]]
+
<div style="float: right;">{{Wrocław mieszczanie}}</div>
'''Izba Seniora Rady Ratusza we Wrocławiu''' otrzymała w latach 1484-1485 gwiaździste sklepienie  ze zwornikami heraldycznymi i wspornikami w postaci ludzkich popiersi. 17 zworników to '''17 tarcz herbowych z herbami (gmerkami) zasiadających w tym czasie w Radzie i Ławie'''. Ośmiu rajców na czele z Seniorem Lukasem Eisenreichem i 9 ławników<ref>Ławników było 11 ale 2 pominięto. Niżej będą przedstawione hipotezy dlaczego.</ref>. Sklepienie jest swoistą fotografią zbiorową Rady i Ławy z lat 1484-1485. Właśnie herby radnych ułatwiły ustalenie daty powstania sklepienia<ref>Zachowały się pełne spisy wrocławskich radnych i ławników od 1287 r. To wyjątkowa sytuacja dla miast polskich. ''Akta miasta Wrocławia I.H. Rada i księgi administracyjne Rady. /1287 - 1898/ Księgi Rady Miejskiej, spisy: radnych, ławników, urzędników, regulaminy, spisy członków cechów, podatki cechowe.''  Archiwum Państwowe we Wrocławiu.</ref>.   
+
[[Plik:Izba Seniora sklepienie - schemat.png|thumb|alt=Wrocław Ratusz|Sklepienie Izby Seniora Rady Wrocławia - schemat rozmieszczenia herbów. R to rajca, Ł - ławnik, numery oznaczają miejsce w hierarchii; orientacja według ułożenia herbu 1R.]]
 +
'''Izba Seniora Rady Ratusza we Wrocławiu''' otrzymała w latach 1484-1485 gwiaździste sklepienie  ze zwornikami heraldycznymi i wspornikami w postaci ludzkich popiersi. 17 zworników to '''17 tarcz herbowych z herbami i gmerkami zasiadających w tym czasie w Radzie i Ławie'''. Ośmiu rajców (panów stołowych) na czele z Seniorem Lukasem Eisenreichem i dziewięciu ławników<ref>Ławników było 11 ale 2, najniższych w hierarchii bo wskazywanych przez cechy, pominięto. Byli to kramarz Niclas Grizeling i rzeźnik Paul Fridrich.</ref>. Sklepienie jest swoistą fotografią zbiorową Rady i Ławy z lat 1484-1485. Właśnie herby radnych ułatwiły ustalenie daty powstania sklepienia<ref>Zachowały się pełne spisy wrocławskich radnych i ławników od 1287 r. ''Akta miasta Wrocławia I.H. Rada i księgi administracyjne Rady. /1287 - 1898/ Księgi Rady Miejskiej, spisy: radnych, ławników, urzędników, regulaminy, spisy członków cechów, podatki cechowe.''  Archiwum Państwowe we Wrocławiu. Wydane Codex Diplomaticus Silesiae T.11 Breslauer Stadtbuch enthaltend die Rathslinie von 1287 ab und Urkunden zur Verfassungsgeschichte der Stadt, Breslau 1882.</ref>.   
  
 
== Herby ==
 
== Herby ==
Linia 15: Linia 16:
 
Plik:Izba Seniora 2S.jpg|3R. Nicolaus Tinczmann  
 
Plik:Izba Seniora 2S.jpg|3R. Nicolaus Tinczmann  
 
Plik:Izba Seniora 2E.jpg|4R. Johannes (Hans) Crapff (Crapp, Krapp,Krappe)   
 
Plik:Izba Seniora 2E.jpg|4R. Johannes (Hans) Crapff (Crapp, Krapp,Krappe)   
Plik:Izba Seniora Jentsch.jpg|5R. David Jentsch  
+
Plik:Izba Seniora Jentsch.jpg|5R<ref>Piąty rajca pełnił jedną z najważniejszych funkcji gdyż był skarbnikiem miasta. Niemiecka nazwa Kämmerer (z łac. ''camerarius, questor'') tłumaczona jest często jako komornik ale bardziej pasuje skarbnik. W dawnej Polsce używano też w miastach (gł. Wielkopolska od XV w.) spolszczonego Kämmerer w formie kamlarz, kamelarz.  To on zarządzał miejskimi podatkami, ich poborem. Obciążenia podatkowe i budżet miasta ciągle rosły więc w XV w. do pomocy skarbnik otrzymał zastępców rekrutujących się z grona ławników. Od 1549 r. tworzyli oni wspólnie  urząd kameralny (''Kammeramt''), a później Miejski Urząd Rentowy (''Rentamt'').</ref> David Jentsch
 +
Plik:Jentsch D. i Heugel W.jpg|Dawid Jentsch i Wawrzyniec Heugel (9Ł) w roku 1488<ref>Widoczna na obrazku data 1408 to najpewniej wynik zatarcia dolnej części ósemki. Ernst Kloss, z którego książki ''Die Schlesische Buchmalerei des Mittelalters'', Berlin: 1942, s. 259, pochodzi zdjęcie zastanawia się między rokiem 1488 a 1499. Bardziej prawdopodobny jest rok 1488 gdyż obaj patrycjusze zasiadali wówczas w ratuszu. Jentsch był w tym roku zastępcą seniora rady, a Heugel szóstym ławnikiem. Na początku lat 90. Wawrzyniec Heugel zniknął z władz miasta (ostatni raz zasiadał w ławie w 1493 r.), pomimo, że żył do roku 1513. Dawid Jentsch był o wiele aktywniejszym "samorządowcem", zajmował też wyższe stanowiska. W roku śmierci (1499) był ławnikiem.</ref>   
 
</gallery>
 
</gallery>
  

Wersja z 11:34, 14 paź 2022

Wrocław Ratusz
Sklepienie Izby Seniora Rady Wrocławia - schemat rozmieszczenia herbów. R to rajca, Ł - ławnik, numery oznaczają miejsce w hierarchii; orientacja według ułożenia herbu 1R.

Izba Seniora Rady Ratusza we Wrocławiu otrzymała w latach 1484-1485 gwiaździste sklepienie ze zwornikami heraldycznymi i wspornikami w postaci ludzkich popiersi. 17 zworników to 17 tarcz herbowych z herbami i gmerkami zasiadających w tym czasie w Radzie i Ławie. Ośmiu rajców (panów stołowych) na czele z Seniorem Lukasem Eisenreichem i dziewięciu ławników[1]. Sklepienie jest swoistą fotografią zbiorową Rady i Ławy z lat 1484-1485. Właśnie herby radnych ułatwiły ustalenie daty powstania sklepienia[2].

Herby

Senior Rady

Drugi krąg, rajcy

Trzeci krąg, rajcy i ławnicy

Czwarty krąg, ławnicy

Przypisy

  1. Ławników było 11 ale 2, najniższych w hierarchii bo wskazywanych przez cechy, pominięto. Byli to kramarz Niclas Grizeling i rzeźnik Paul Fridrich.
  2. Zachowały się pełne spisy wrocławskich radnych i ławników od 1287 r. Akta miasta Wrocławia I.H. Rada i księgi administracyjne Rady. /1287 - 1898/ Księgi Rady Miejskiej, spisy: radnych, ławników, urzędników, regulaminy, spisy członków cechów, podatki cechowe. Archiwum Państwowe we Wrocławiu. Wydane Codex Diplomaticus Silesiae T.11 Breslauer Stadtbuch enthaltend die Rathslinie von 1287 ab und Urkunden zur Verfassungsgeschichte der Stadt, Breslau 1882.
  3. Piąty rajca pełnił jedną z najważniejszych funkcji gdyż był skarbnikiem miasta. Niemiecka nazwa Kämmerer (z łac. camerarius, questor) tłumaczona jest często jako komornik ale bardziej pasuje skarbnik. W dawnej Polsce używano też w miastach (gł. Wielkopolska od XV w.) spolszczonego Kämmerer w formie kamlarz, kamelarz. To on zarządzał miejskimi podatkami, ich poborem. Obciążenia podatkowe i budżet miasta ciągle rosły więc w XV w. do pomocy skarbnik otrzymał zastępców rekrutujących się z grona ławników. Od 1549 r. tworzyli oni wspólnie urząd kameralny (Kammeramt), a później Miejski Urząd Rentowy (Rentamt).
  4. Widoczna na obrazku data 1408 to najpewniej wynik zatarcia dolnej części ósemki. Ernst Kloss, z którego książki Die Schlesische Buchmalerei des Mittelalters, Berlin: 1942, s. 259, pochodzi zdjęcie zastanawia się między rokiem 1488 a 1499. Bardziej prawdopodobny jest rok 1488 gdyż obaj patrycjusze zasiadali wówczas w ratuszu. Jentsch był w tym roku zastępcą seniora rady, a Heugel szóstym ławnikiem. Na początku lat 90. Wawrzyniec Heugel zniknął z władz miasta (ostatni raz zasiadał w ławie w 1493 r.), pomimo, że żył do roku 1513. Dawid Jentsch był o wiele aktywniejszym "samorządowcem", zajmował też wyższe stanowiska. W roku śmierci (1499) był ławnikiem.