Kamienny krzyż w Groblicach pow. wrocławski

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania

Kamienny krzyż przy polnej drodze koło Groblic (niem. Grebelwitz) w gm. Siechnice, w pow. wrocławskim. Stoi w odległości ok. 150 m od szosy z Wrocławia do Oławy i ok. 900 m od pierwszych zabudowań wsi (51°00'04.4"N 17°11'24.5"E). W praktyce to boczna droga gruntowa od szosy do wsi Janowice i krzyż znajduje się ok. 200 m od jej zabudowań. Przebiega przy nim granica pól obu wsi, będąca jednocześnie granicą sąsiednich gmin Siechnice i Oława oraz powiatów wrocławskiego i oławskiego.

Oczywiście krzyż, pozbawiony w nieokreślonym czasie ramion, zawłaszczyli twórcy legend o krzyżach pokutnych. W rzeczywistości nie wiemy z całą pewnością, jakie jest jego pochodzenie, ale o wiele bardziej prawdopodobne jest, że to krzyż graniczny. Na XVIII-wiecznej mapie Ludwiga Wilhelma von Reglera jest zaznaczony krzyż graniczny koło Groblic[1]. Trudno zidentyfikować, czy to ten sam krzyż, ale sytuacja wskazuje, że granica pól była w okolicy tak oznaczana, więc bardzo możliwe, że i opisywany krzyż to krzyż graniczny. Granice pomiędzy polami wsi są bardzo trwałe, pomimo zmian własnościowych. Hipotezę tę uprawdopodabnia też to, że mieli tu swoje dobra joannici, którzy kamiennymi krzyżami oznaczali granice swoich włości[2] [3]. Tworzące malowniczą grupę 3 krzyże koło niedalekiego Jaksina to też graniczne krzyże joannitów.

Krzyż został 5 grudnia 1999 r. wyprostowany[4], a w 2016 r. został o metr przesunięty w kierunku wschodnim[5]. Wymagała tego naprawa polnej drogi.

Wymiary (cm) Wysokość Szerokość Grubość Wiek Materiał Forma Inskrypcja Miejsce Współrzędne Uwagi
Hellmich, 1923[6] 192 40 15 granit brak In situ? 50°32'10.4"N 16°36'12.8"E Całkowita długość krzyża to 277 cm[7]
Wojtucki, Zobniów, 2017[7] 205 104 14

Przypisy

  1. Wojtucki Daniel. Zobniów Stanisław. Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej. Wrocław: Atut, 2017, s. 125.
  2. Über die steineren Kreuz. Schlesische Provinzialblätter. BD. 107, 1838, s. 321-324.
  3. Heś Robert. Kamienne krzyże z okolic Strzelina i Oławy znakami granicznymi joannitów?. Pomniki Dawnego Prawa. 2009, 6, s. 24-35.
  4. Paternoga Marcin, Wojtucki Daniel. Prace konserwatorskie krzyży kamiennych w okolicach Wrocławia przeprowadzone w latach 1999-2001. Pomniki Dawnego Prawa. 2009 czerwiec, z.6, s. 54-73.
  5. Przesunięty kamienny krzyż w Groblicach. Pomniki Dawnego Prawa. 2016 grudzień,, z. 36, s. 46-47
  6. Hellmich Max. Steinerne Zeugen des mittelalterlichen Rechts in Schlesien. Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstiche. Liegnitz: 1923, s. 25.
  7. 7,0 7,1 Wojtucki Daniel. Zobniów Stanisław. Kamienne krzyże na Śląsku, Górnych Łużycach i ziemi kłodzkiej. Wrocław: Atut, 2017, s. 463.