Kapliczki i krzyże w Strzelcach pow. świdnicki

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
2. Krzyż drewniany
Matka Boska Wambierzycka w kapliczce przydrożne
1. Matka Boska Wambierzycka

Strzelce (niem. Strehlitz), gm. Marcinowice, pow. świdnicki.

Wieś do sekularyzacji majątków zakonnych w Królestwie Pruskim w 1810 r. była własnością klasztoru kanoników regularnych (augustianów) we Wrocławiu i może stąd duża ilość małej architektury sakralnej, chociaż ta zachowana pochodzi w większości z XIX i początków XX w. Po II wojnie światowej wieś zasiedlili głównie przybysze z okolic Buczacza i Czortkowa na Podolu.

Trzy z czterech murowanych kapliczek domkowych pochodzą z okresu przedwojennego.

  1. Kapliczka z 1928 r. (fot. 3 i 4) naprzeciwko posesji nr 38 przy drodze prowadzącej na boisko sportowe. We wnęce nad drzwiami współczesna gipsowa figurka Matki Boskiej. W środku ołtarz ze współczesnym wyposażeniem. Nad wnęką data 1928 i napis "HB", pod nią napis "AVE MARIA". Budowla stylizowana na barokową, z charakterystycznymi zaokrągleniami i łagodnymi spływami wzdłuż schodków, po bokach okna. Współcześnie odmalowana na biało-brązowo. Drzwi drewniane, dwuskrzydłowe, oszklone.
  2. W ogrodzie przy głównym skrzyżowaniu we wsi znajduje się domkowa kapliczka z czterospadowym daszkiem krytym dachówką (fot. 5), pochodząca prawdopodobnie z II poł. XIX w. Obiekt murowany, współcześnie bielony, z drewnianymi, oszklonymi, bejcowanymi drzwiami. Z daszku wyprowadzona jest wnęka z figurką Matki Boskiej. Ściany z lizenami, u góry zakończone profilowanym gzymsem.
  3. Kapliczka bardzo podobna do poprzedniej (ale bez wnęki) znajduje się przy przy posesji nr 13 (fot. 6). Obiekt murowany, pomalowany na biało-różowo. Ściany z lizenami na krawędziach i profilowanym gzymsem. Drzwi łukowate, drewniane, oszklone. Dach kryty dachówką. Wg stanu na sierpień 2012 farba na elewacji oraz dachówka podniszczone. Dach wieńczy prosty krzyż.
  4. Na wprost mostu na Czarnej Wodzie znajduje się kapliczka św. Krzysztofa (fot. 7 i 8). Ufundowana przez parafian w 2006 r., wyposażona została we współczesną rzeźbę świętego. Corocznie w dzień patrona (25 lipca) odbywa się autosacrum, podczas którego proboszcz święci samochody mieszkańców. Kapliczka postawiona jest w miejscu drewnianego krzyża. Obiekt murowany, z dwuspadowym dachem, łukowatymi oszklonymi drzwiami i oknami po bokach. W tylnej ścianie witraż. Elewacja biało-brązowa.
  • Przy polnej drodze za wsią, odchodzącej w prawo od szosy w kierunku Chwałkowa, znajduje się murowana kapliczka wnękowa (można ją również sklasyfikować jako słupową) z przedwojenną figurką Matki Boskiej z Dzieciątkiem w typie Matki Boskiej Wambierzyckiej (fot. 1 i 10). Na masywnej podstawie z granitowych kamieni o przekroju kwadratu stoi murowany domek pomalowany na beżowo, z dwuspadowym dachówkowym daszkiem. W środku proporcjonalnie duża wnęka z oszklonymi drzwiczkami, za którymi znajduje się figura oraz współczesny obrazek. Figura uszkodzona - dłoń Dzieciątka utrącona. Jest to gipsowy, pomalowany odlew.
  • We wsi przy drodze biegnącej wzdłuż rzeczki Czarna Woda znajduje się drewniany krzyż z napisem "Christus König" (fot. 2 i 8).
  • Przy drodze polnej za cmentarzem znajduje się współczesny krzyż metalowy z kątownika (fot. 10). Jest identyczny jak krzyż z drugiej strony wsi, przy granitowej kapliczce słupowej na rozstaju polnych dróg, wzmiankowany w artykule Kapliczka granitowa w Strzelcach pow. świdnicki.
  • Należy wspomnieć jeszcze o dwóch kamiennych krzyżach związanych z XIV-wiecznym kościołem pw. Wszystkich Świętych (fot. 12 i 13). Czasami można spotkać się z błędną informacją, że są to krzyże pokutne. Jeden z nich, w kształcie krzyża trójlistnego, znajduje się we wschodnim szczycie kościoła i ma charakter dekoracyjny. Drugi jest wmurowany w ścianę wieży pod okienkiem zachodnim. Ma dosyć niespotykany kształt (przypomina krzyż teutoński). Nie wiadomo, czy jest tam od początku kościoła, czy wmurowany został podczas przebudowy ok. 1603 r. Nie jest też znane jego pochodzenie i funkcja, ale nie jest raczej krzyżem pokutnym. Nie są znane informacje na jego temat, lecz krzyży pokutnych nie wmurowywano w ściany kościołów. Nie "wprowadzano" ich nawet w krąg poświęconej ziemi. Jeżeli były wmurowywane w mur cmentarzy kościelnych, przeniesione z pierwotnego miejsca ich postawienia, to od zewnętrznej strony. Oczywiście po stuleciach, gdy zatracona została świadomość funkcji krzyża, takie przypadki mogły się zdarzyć.
Publikacja - 2012 r.
Aktualizacja - 2012 r.