Tekst źródłowy strony Karawaka w Nowym Kaczkowie

Z almanach wrocławski

← Karawaka w Nowym Kaczkowie

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

---

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

[[Plik:Nowe kaczkowo krzyż morowy.jpeg|thumb|left|250px|Krzyż morowy, Nowe Kaczkowo, fot. 2013]] [[Plik:Nowe kaczkowo karawaka 2001.jpeg|thumb|250px|Karawaka w Nowym Kaczkowie, fot. 2001]] [[Plik:Nowe kaczkowo karawaka.jpeg|thumb|left|250px|Karawaka w Nowym Kaczkowie, fot. 2013]] '''Nowe Kaczkowo''' gmina Brok, powiat ostrowski. Stojące kiedyś praktycznie w każdej miejscowości, nieraz po kilka, drewniane krzyże z podwójnym poprzecznym ramieniem są już rzadkością. Kiedyś wierzono, że chronią przed epidemiami. Nazywane [[karawaka]]mi od hiszpańskiej miejscowości Caravaca de la Cruz w Murcji, gdzie krzyż o takim kształcie zasłynął cudami już w XIII w. Od czasów soboru trydenckiego (1545-1563), podczas którego miał pomóc zwalczyć morowe powietrze, jego moc stała się znana w całej katolickiej Europie. Nazywany jest też krzyżem cholerycznym, krzyżem morowym, krzyżem św. Zachariasza, a regionalnie karawiką, karawikiem. Krzyż w Nowym Kaczkowie to pozostałość po epidemiach tyfusu, ostatnich poważnych epidemiach, które podczas II wojny światowej nękały ludność. Jest już bardzo zniszczony i możliwe, że niedługo jego następca nie będzie miał kształtu krzyża patriarchów wschodnich kościołów chrześcijańskich. Czasami zdarza się, że mieszkańcy, nawiązując do tradycji, w miejscu zniszczonej karawaki stawiają taki sam krzyż metalowy. Nie ma on już swojej mocy, gdyż prawdziwa karawaka powinna być postawiona z jednego drzewa, bez użycia żadnych metalowych części. Na zdjęciu nr 2 widać drewniane kołki (gwoździe) w miejscu łącznia belek. Najlepiej, żeby krzyż morowy był wykonany jednej nocy i postawiony przed świtem. Stawiało się je podczas zagrożenia zarazą na obrzeżach wsi i otaczało jej obszar nicią rozsnutą pomiędzy nimi, a mieszkańcy starali się nie wychodzić poza tak wyznaczoną granicę, ani też nikogo z zewnątrz do jej wnętrza nie wpuszczać do ustania niebezpieczeństwa. Tak działo się jeszcze podczas groźnych epidemii cholery w XIX w. dziesiątkujących kilkukrotnie ludność kongresowego Królestwa Polskiego. Krzyż z Nowego Kaczkowa powstał już nie w tak mocno zagrożonych zarazami czasach (prawdopodobnie 1944 r.), więc i rygory niezbędne niegdyś dla skuteczności zostały zapomniane. Stoi przy drodze pod koniec wsi (długa ulicówka rozłożona na lewym brzegu Broku naprzeciw bliźniaczego [[Stare Kaczkowo|Starego Kaczkowa]]), a z rozmów ze starszymi mieszkańcami wynika, że rozumieją go oni jako krzyż dziękczynny za uchronienie od zarazy, a nie mający od niej uchronić. Niedaleko w [[Sumiężne|Sumiężnym]] (3 km drogą leśną skrajem Puszczy Białej) stoi taki sam krzyż morowy, też upamiętniający tyfus w czasie okupacji. [https://www.google.pl/maps/place/52%C2%B042'59.7%22N+21%C2%B055'46.4%22E/@52.716591,21.9273733,439m/data=!3m2!1e3!4b1!4m5!3m4!1s0x0:0x0!8m2!3d52.716591!4d21.929562?hl=pl Krzyż na mapie] [[Kategoria:Województwo mazowieckie]] [[Kategoria:Mazowsze]] [[Kategoria:Krzyże drewniane]]

Wróć do Karawaka w Nowym Kaczkowie.