Krowica

Z almanach wrocławski
Wersja z dnia 15:15, 14 cze 2020 autorstwa Anna Kowalczewska (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "thumb|260px|1. Kapliczka brogowa (fot. 2004) Plik:Krowica, św. Jan Nepomucen.jpeg|thumb|260px|2. Św. Jan Nepomucen w kaplicz...")
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
1. Kapliczka brogowa (fot. 2004)
2. Św. Jan Nepomucen w kapliczce (fot. 2004)

Krowica gmina Lubaczów, powiat lubaczowski.

Duża wieś Krowica, rozłożona wzdłuż granicy z Ukrainą, była kiedyś jedną miejscowością. Na początku XIX w. podzielona została na trzy niezależne wsie: Krowica Hołodowska, Krowica Lasowa i Krowica Sama. Ta ostatnia ma jeszcze przysiółek Cetynię. Nazwa Krowica według mieszkańców nie pochodzi od krów, ale krwi (krow), którą spływały okolice podczas tatarskich najazdów.

Na granicy Krowicy Hołodowskiej i Krowicy Samej, zaraz za rozjazdem na Krowicę Lasową, znajduje się urokliwie położna kapliczka brogowa z figurą św. Jana Nepomucena (fot. 1). Kapliczka ustawiona jest przy mostku, na lokalnym potoku, wpadającym niebawem do Lubaczówki, który prowadzi do pozostałego po założeniu dworskim parku. Pochodzi z początku XX w.[1] Drewniana konstrukcja na planie kwadratu stoi na betonowym podłożu. Cztery filary ujęte u dołu ozdobnym płotkiem (balustradą), powyżej którego toczone są w kolumienki, podtrzymują wysoki brogowy daszek zwieńczony pazdurem z metalowym krzyżem. Snycerskie wykończenie detalu świadczy o wysokich umiejętnościach i dużym poczuciu estetyki twórców kapliczki.

W środku na murowanym cokole ustawiona jest współczesna figura św. Jana Nepomucena, polichromowany odlew ze sztucznego kamienia (fot. 2). Według informacji mieszkańców wcześniej w kapliczce znajdowała się drewniana rzeźba św. Jana, przeniesiona do niej z cerkwi greckokatolickiej. Została ona w latach 90. XX w. zabrana do nowego kościoła przez ówczesnego proboszcza i budowniczego nowej świątyni w Krowicy, księdza Stanisława Deca. Na jej miejsce została zakupiona aktualna figura. Z jakiego okresu pochodzi figura z cerkwi i kiedy została przeniesiona do kapliczki, nie udało się ustalić. Być może stało się to dopiero po II wojnie światowej, gdy cerkiew została zamieniona na magazyn (w latach 90. XX w. w części się zawaliła, a w 2000 r. spłonęła). Znajdujący się teraz w kościele pw. Przemienienia Pańskiego św. Jan Nepomucen to drewniana polichromowana rzeźba ludowa o cechach ludowego baroku (fot. 3).

Z kolei wśród figur rozstawionych w znacznej liczbie na fasadzie kościoła (fot. 5) znajduje się św. Jan Nepomucen identyczny (nie polichromowany) z Janem z kapliczki. Był to widocznie zakup hurtowy w celu ozdobienia nowej świątyni. Figury te pochodzą prawdopodobnie z zakładu w Piekarach Śląskich, zajmującego się wyrobem figur sakralnych. Wskazuje na to ich porównanie do oferowanych przez zakład (święty Florian na fot. 4 i na fasadzie, podobnie św. Jan). Sam kościół stanowi niestety przykład na to, jak mocno zmieniło się poczucie estetyki przez niecały wiek, który minął od ufundowania kapliczki nad potokiem do wybudowania nowej świątyni w Krowicy. Co wrażliwsze osoby nie powinny otwierać zdjęcia nr 5.

Położenie na mapie

Przypisy

  1. Plan odnowy miejscowości Krowica Sama na lata 2009 - 2016 uchwalony Uchwałą Nr XXX/299/2009 Rady Gminy Lubaczów z dnia 30 marca 2009