Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie: Różnice pomiędzy wersjami

Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
m
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
[[Plik:Czadrów 1a.jpg|thumb|300px|left|1. Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie, widok w 2014 r.]]
 
[[Plik:Czadrów 1a.jpg|thumb|300px|left|1. Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie, widok w 2014 r.]]
[[Plik:Czadrów 1.jpg|thumb|200px|2. Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie, zdjęcie z okresu międzywojennego]]
+
[[Plik:Czadrów 1.jpg|thumb|200px|2. Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie, zdjęcie z okresu międzywojennego.]]
'''Czadrów''' w gminie Kamienna Góra, pow.kamiennogórski, woj. dolnośląskie. Na niewielkim wzniesieniu w polach na północny-zachód od wsi <small>(50°46'09.5"N 16°04'02.9"E)</small> stoi krzyż metalowy na murowanym postumencie. Niegdyś była na nim wycięta z blachy figura Ukrzyżowanego. Świadczą o niej kawałki blachy w miejscach przybicia dłoni i stóp. Blaszany Chrystus widoczny jest też na przedwojennym zdjęciu.  
+
'''Czadrów''' w gminie Kamienna Góra, pow.kamiennogórski, woj. dolnośląskie. Na niewielkim wzniesieniu w polach na północny zachód od wsi <small>(50°46'09.5"N 16°04'02.9"E)</small> stoi krzyż metalowy na murowanym postumencie. Niegdyś była na nim [[Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy|wycięta z blachy figura Ukrzyżowanego]]. Świadczą o niej kawałki blachy w miejscach przybicia dłoni i stóp. Blaszany Chrystus widoczny jest też na przedwojennym zdjęciu.  
  
 
Zachował się tekst zatartej już inskrypcji. ''Hier in geweihter Erde erwarten unsere im Jahre 1832 an der asiatischen Cholera verstorben Mitbrüder und Schwestern den frohen Morgen der Auferstehung'' (W poświęconej ziemi spoczywają tu, czekając na szczęśliwy poranek Zmartwychwstania, nasi bracia i siostry zmarli w 1832 r. z powodu azjatyckiej cholery). Jest to więc miejsce pochówku ofiar epidemii cholery, która nawiedziła ten region Europy w latach 1831-1832.
 
Zachował się tekst zatartej już inskrypcji. ''Hier in geweihter Erde erwarten unsere im Jahre 1832 an der asiatischen Cholera verstorben Mitbrüder und Schwestern den frohen Morgen der Auferstehung'' (W poświęconej ziemi spoczywają tu, czekając na szczęśliwy poranek Zmartwychwstania, nasi bracia i siostry zmarli w 1832 r. z powodu azjatyckiej cholery). Jest to więc miejsce pochówku ofiar epidemii cholery, która nawiedziła ten region Europy w latach 1831-1832.
  
Choroba została przywleczona z Rosji przez wojska carskie i rozprzestrzeniła się w czasie powstania listopadowego w Królestwie Polskim, znajdując sprzyjające podłoże rozwoju w warunkach wojny. Pomimo podjętych przez władze Królestwa Pruskiego środków zaradczych, w postaci próby ustanowienia na granicy kordonu sanitarnego, zaraza przedostała się do prowincji graniczących z Królestwem Polskim (Prusy Wschodnie, Wielkopolska, Śląsk). Do rozwoju epidemii na Śląsku przyczynił się nieurodzaj z roku 1830-1831 i spowodowany nim głód, który   osłabił odporność mieszkańców. Dla  zmarłych  na  cholerę przepisy nakazywały   założyć osobne  cmentarze, w  ustronnym  miejscu i  ściśle  je  odgraniczyć  ogrodzeniem.  Zmarli  mieli  być  wciągani  tępymi,  żelaznymi  hakami  do  trumien,  albo  od  razu  do  dołów  wykopanych  na  głębokość  co  najmniej  1  sążnia (pruski sążeń miał 1,88 m), i przysypywani niegaszonym wapnem.
+
Choroba została przywleczona z Rosji przez wojska carskie i rozprzestrzeniła się w czasie powstania listopadowego w Królestwie Polskim, znajdując sprzyjające podłoże rozwoju w warunkach wojny. Pomimo podjętych przez władze Królestwa Pruskiego środków zaradczych w postaci próby ustanowienia na granicy kordonu sanitarnego zaraza przedostała się do prowincji graniczących z Królestwem Polskim (Prusy Wschodnie, Wielkopolska, Śląsk). Do rozwoju epidemii na Śląsku przyczynił się nieurodzaj z roku 1830-1831 i spowodowany nim głód, który osłabił odporność mieszkańców. Dla  zmarłych  na  cholerę przepisy nakazywały założyć osobne  cmentarze, w  ustronnym  miejscu, i  ściśle  je  odgraniczyć  ogrodzeniem.  Zmarli  mieli  być  wciągani  tępymi,  żelaznymi  hakami  do  trumien,  albo  od  razu  do  dołów  wykopanych  na  głębokość  co  najmniej  1  sążnia (pruski sążeń miał 1,88 m), i przysypywani niegaszonym wapnem.
  
Nie wiadomo dokładnie kiedy krzyż powstał. Możliwe, że zaraz po pochówkach czyli w początku lat 30. XIX, ale możliwe też, że kilkadziesiąt lat później, gdy zatarł się lęk przed kontaktem z miejscem naznaczonym nie tylko epidemią ale i błąkającymi się w pobliżu, według ludowych wierzeń, duszami osób zmarłych najczęściej bez ostatniego sakramentu. Bardzo podobne  krzyże (praktycznie identyczne cokoły) spotykane są, w tej mocno usianej małą architekturą sakralną okolicy, i pochodzą z okresu po połowie XIX w., jak krzyż w Olszynach, z zachowaną datą 1864. Metalowe krzyże  z niewielką postacią blaszanego Chrystusa na murowanych postumentach powstawały jednak także wcześniej. Około 2010 r. był odnawiany.  
+
Nie wiadomo dokładnie, kiedy krzyż powstał. Możliwe, że zaraz po pochówkach, czyli w początku lat 30. XIX, ale możliwe też, że kilkadziesiąt lat później, gdy zatarł się lęk przed kontaktem z miejscem naznaczonym nie tylko epidemią, ale i błąkającymi się w pobliżu, według ludowych wierzeń, duszami osób zmarłych najczęściej bez ostatniego sakramentu. Bardzo podobne  krzyże (praktycznie identyczne cokoły) spotykane są w tej mocno usianej małą architekturą sakralną okolicy i pochodzą z okresu po połowie XIX w., jak krzyż w Olszynach, z zachowaną datą 1864. Metalowe krzyże  z niewielką postacią blaszanego Chrystusa na murowanych postumentach powstawały jednak także wcześniej. Około 2010 r. był odnawiany.  
  
W Czadrowie jest też drewniany krzyż przydrożny z Blaszanym Chrystusem. Pochodzi prawdopodobnie z pierwszych dziesięcioleci XX w.  Zdjęcie z 2014 r. pokazuje, blaszana postać Chrystusa wymaga pilnego odnowienia (fot. 3, 4).
+
W Czadrowie jest też drewniany krzyż przydrożny z Blaszanym Chrystusem. Pochodzi prawdopodobnie z pierwszych dziesięcioleci XX w.  Zdjęcie z 2014 r. pokazuje, że blaszana postać Chrystusa wymaga pilnego odnowienia (fot. 4, 5).
 +
 
 +
* [https://www.google.com/maps/d/u/0/edit?hl=pl&mid=1MEUTpSnj7053lIOYhUPGCkXLuE7PSn8m&ll=50.49058028990676%2C18.389645227406618&z=7 Mapa rozmieszczenia krzyży z Chrystusem z blachy]
  
 
<gallery widths=280 heights=200>
 
<gallery widths=280 heights=200>
Plik:Czadrów_1b.jpg|200px|4. Czadrów, krzyż na cmentarzu cholerycznym, fot 2014
+
Plik:Czadrów_1b.jpg|200px|3. Czadrów, krzyż na cmentarzu cholerycznym, fot. 2014.
Plik:Czadrów_2.jpg|200px|4. Czadrów, krzyż przydrożny z blaszanym Chrystusem, fot 2014
+
Plik:Czadrów_2.jpg|200px|4. Czadrów, krzyż przydrożny z blaszanym Chrystusem, fot. 2014.
Plik:Czadrów_2a.jpg|200px|4. Czadrów, krzyż przydrożny z blaszanym Chrystusem, fot 2014
+
Plik:Czadrów_2a.jpg|200px|5. Czadrów, krzyż przydrożny z blaszanym Chrystusem, fot. 2014.
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
[[Kategoria:Krzyże z Chrystusem z blachy w powiecie kamiennogórskim|Czadrów, krzyż na cmentarzu cholerycznym]]
 
[[Kategoria:Krzyże z Chrystusem z blachy w powiecie kamiennogórskim|Czadrów, krzyż na cmentarzu cholerycznym]]

Wersja z 18:57, 13 sty 2021

1. Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie, widok w 2014 r.
2. Krzyż na cmentarzu cholerycznym w Czadrowie, zdjęcie z okresu międzywojennego.

Czadrów w gminie Kamienna Góra, pow.kamiennogórski, woj. dolnośląskie. Na niewielkim wzniesieniu w polach na północny zachód od wsi (50°46'09.5"N 16°04'02.9"E) stoi krzyż metalowy na murowanym postumencie. Niegdyś była na nim wycięta z blachy figura Ukrzyżowanego. Świadczą o niej kawałki blachy w miejscach przybicia dłoni i stóp. Blaszany Chrystus widoczny jest też na przedwojennym zdjęciu.

Zachował się tekst zatartej już inskrypcji. Hier in geweihter Erde erwarten unsere im Jahre 1832 an der asiatischen Cholera verstorben Mitbrüder und Schwestern den frohen Morgen der Auferstehung (W poświęconej ziemi spoczywają tu, czekając na szczęśliwy poranek Zmartwychwstania, nasi bracia i siostry zmarli w 1832 r. z powodu azjatyckiej cholery). Jest to więc miejsce pochówku ofiar epidemii cholery, która nawiedziła ten region Europy w latach 1831-1832.

Choroba została przywleczona z Rosji przez wojska carskie i rozprzestrzeniła się w czasie powstania listopadowego w Królestwie Polskim, znajdując sprzyjające podłoże rozwoju w warunkach wojny. Pomimo podjętych przez władze Królestwa Pruskiego środków zaradczych w postaci próby ustanowienia na granicy kordonu sanitarnego zaraza przedostała się do prowincji graniczących z Królestwem Polskim (Prusy Wschodnie, Wielkopolska, Śląsk). Do rozwoju epidemii na Śląsku przyczynił się nieurodzaj z roku 1830-1831 i spowodowany nim głód, który osłabił odporność mieszkańców. Dla zmarłych na cholerę przepisy nakazywały założyć osobne cmentarze, w ustronnym miejscu, i ściśle je odgraniczyć ogrodzeniem. Zmarli mieli być wciągani tępymi, żelaznymi hakami do trumien, albo od razu do dołów wykopanych na głębokość co najmniej 1 sążnia (pruski sążeń miał 1,88 m), i przysypywani niegaszonym wapnem.

Nie wiadomo dokładnie, kiedy krzyż powstał. Możliwe, że zaraz po pochówkach, czyli w początku lat 30. XIX, ale możliwe też, że kilkadziesiąt lat później, gdy zatarł się lęk przed kontaktem z miejscem naznaczonym nie tylko epidemią, ale i błąkającymi się w pobliżu, według ludowych wierzeń, duszami osób zmarłych najczęściej bez ostatniego sakramentu. Bardzo podobne krzyże (praktycznie identyczne cokoły) spotykane są w tej mocno usianej małą architekturą sakralną okolicy i pochodzą z okresu po połowie XIX w., jak krzyż w Olszynach, z zachowaną datą 1864. Metalowe krzyże z niewielką postacią blaszanego Chrystusa na murowanych postumentach powstawały jednak także wcześniej. Około 2010 r. był odnawiany.

W Czadrowie jest też drewniany krzyż przydrożny z Blaszanym Chrystusem. Pochodzi prawdopodobnie z pierwszych dziesięcioleci XX w. Zdjęcie z 2014 r. pokazuje, że blaszana postać Chrystusa wymaga pilnego odnowienia (fot. 4, 5).