Krzyże kamienne w Pełcznicy: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "thumb|200px|left|1. Krzyż przy murze cmentarza kościelnego (fot. 2012) <div style="float: right;">Plik:Information ico...") |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | [[Plik:Pełcznica | + | [[Plik:Pełcznica krzyż kamienny 2012.jpeg|thumb|200px|left|1. Krzyż przy murze cmentarza kościelnego (fot. 2012)]] |
− | <div style="float: right;">[[Plik:Information icon.svg|left|16px]] ''[[Pełcznica|Zobacz artykuły o innych | + | <div style="float: right;">[[Plik:Information icon.svg|left|16px]] ''[[Pełcznica|Zobacz artykuły o innych obiektach w Pełcznicy]]''</div> |
− | |||
− | |||
− | Z wsią związane są trzy znane zabytki. Jeden kamienny krzyż stoi przy murze cmentarza kościelnego obok wmurowanej w mur [[Pełcznica - monolitowa kapliczka słupowa|monolitowej kapliczki słupowej]], drugi służy jako stopień przed wejściem do dawnej plebanii ( | + | '''Pełcznica''' (niem. ''Polsnitz'', od 1937 ''Brückenfelde'') gmina Kąty Wrocławskie, powiat wrocławski. |
+ | |||
+ | Z wsią związane są trzy znane zabytki. Jeden kamienny krzyż stoi przy murze cmentarza kościelnego obok wmurowanej w mur [[Pełcznica - monolitowa kapliczka słupowa|monolitowej kapliczki słupowej]], drugi służy jako stopień przed wejściem do dawnej plebanii (być może nie jest to krzyż, lecz płyta). W pobliżu zabudowań dawnego młyna wodnego (''Vinzenzmühle''), dziś elektrowni wodnej, znajdującej się za wsią przy drodze do [[Wszemiłowice|Wszemiłowic]], zlokalizowany był kamienny krzyż, który zaginął pod koniec lat 60. lub w latach 70. XX w. W artykule o wsi zamieszonym w kalendarzu powiatu średzkiego (Kreis Neumarkt) na rok 1928 r. znajduje się informacja, że wzmianka o dwóch kamiennych krzyżach w Pełcznicy pojawiła się w anonimowym artykule z 1864 r. Jeden z krzyży miał stać przy drodze z [[Kąty Wrocławskie|Kątów Wrocławskich]], drugi w zaroślach przy młynie Wincentego (''Vinzenzmühle'')<ref name="JR">J. Rücker, ''Polsnitz'' Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1928, s. 171</ref>. Byłaby to jedna ze starszych informacji o intrygujących już wtedy krzyżach kamiennych. Od dwóch krzyżach w tych samych miejscach mówią też publikacje z lat 1923<ref name="MH">Max Hellmich, ''Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien. Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtsstische, Liegnitz 1923, s. 30(23)</ref>, 1928<ref name="JR">J. Rücker, ''Polsnitz'' Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1928, s. 171</ref> , 1931<ref name="DZ">Dr Zmarzly, ''Steinkreuze im Kreise Neumarkt'' Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1931</ref> i 1934<ref name="WS">Walther Steller, ''Steinkreuze und Erinnerungsmale in Niederschlesien, in Mitteilungen der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde'', Breslau 1934</ref>. Dopiero w wydanym w 1965 r. we Frankfurcie nad Menem Katalogu zabytków byłego powiatu wrocławskiego (''Landkreis Breslau''), opartym na wizji lokalnej w latach 1936-1937, pojawia się informacja o krzyżu służącym za stopień wejściowy do plebanii<ref name="KD">Kurt Degen, ''Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau'', Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213</ref> (w 1932 r. zmieniły się granice powiatów i Kąty z okolicami, w tym Pełcznica, przeszły z powiatu średzkiego do wrocławskiego). W pierwszym polskim opracowaniu dotyczącym kamiennych krzyży z 1968 r.<ref name="JM">Józef Milka, ''Kamienne pomniki średniowiecznego prawa'', Wrocław 1968 (w zestawieniu)</ref> trzeci krzyż jest nadal nieznany. | ||
Krzyże w Pełcznicy funkcjonują w literaturze krajoznawczej jako tzw. [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]]. W rzeczywistości ich funkcja i powody fundacji są nieznane i wiązanie ich ze średniowiecznym prawem jest tylko hipotezą. | Krzyże w Pełcznicy funkcjonują w literaturze krajoznawczej jako tzw. [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]]. W rzeczywistości ich funkcja i powody fundacji są nieznane i wiązanie ich ze średniowiecznym prawem jest tylko hipotezą. | ||
== Krzyż przy murze cmentarnym == | == Krzyż przy murze cmentarnym == | ||
− | [[Plik:Pełcznica | + | [[Plik:Pełcznica krzyż kamienny 2004 .jpeg|thumb|200px|2. Krzyż pod murem cmentarza kościelnego (fot. 2004)]] |
− | [[Plik:Pełcznica | + | [[Plik:Pełcznica dawna plebania.jpeg|thumb|200px|3. Dawna plebania (fot. 2012)]] |
− | [[Plik:Pełcznica | + | [[Plik:Pełcznica krzyż stopień.jpeg|200px|4. Stopień przed drzwiami dawnej plebanii (fot. 2012)]] |
− | [[Plik:Pełcznica | + | [[Plik:Pełcznica krzyże hellmich 1923.jpeg|thumb|200px|5. Rys. M. Hellmich 1923, Tab. 3 (19/20)]] |
− | [[Plik:Pełcznica | + | [[Plik:Pełcznica zaginiony krzyż.jpeg|thumb|200px|6. Krzyż przy młynie Wincentego (fot. lata 60. XX w.)]] |
=== Położenie === | === Położenie === | ||
− | Krzyż znajduje się po zewnętrznej stronie muru cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Mikołaja, na lewo od wschodniej bramy wejściowej, przy [[monolitowe kapliczki słupowe na Dolnym Śląsku|monolitowej kapliczce słupowej]]. Wcześniej krzyż stał po południowej stronie drogi z Pełcznicy do Kątów Wrocławskich. W tym miejscu wzmiankowany jest w publikacjach z lat 1864<ref name="JR"/>, 1889<ref name="HL">Hans Lutsch, ''Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau'', Breslau 1889, s. 481</ref>, 1923<ref name="MH"/>, 1928<ref name="JR"/>, 1931<ref name="DZ"/>, 1934<ref name="WS"/> i 1965<ref name="KD"/>. Hans Lutsch (1889 r.)<ref name="HL"/> i Max Hellmich (1923 r.)<ref name="MH"/> uszczegóławiają lokalizację podając, że stoi pomiędzy słupkami kilometrowymi 0,4 i 0,5. Kurt Degen z kolei pisze o słupkach 20,3 i 20,4 (1937 r.)<ref name="KD"/> (musiało dojść do do zmiany pikietażu). Zmarzly lokalizuje krzyż opisowo relacjonując, że stoi on tuż przed rzeką Strzegomką. Krzyż znajdował się w tym miejscu również po II wojnie światowej. W nieustalonych okolicznościach i czasie uległ uszkodzeniu. Leżał potem złamany na łące. Przeniesiony w takim stanie pod mur cmentarza przykościelnego (fot. 2) w 2005 r. został naprawiony (fot. 1 i 7). | + | Krzyż znajduje się po zewnętrznej stronie muru cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Mikołaja, na lewo od wschodniej bramy wejściowej, przy [[monolitowe kapliczki słupowe na Dolnym Śląsku|monolitowej kapliczce słupowej]]. Wcześniej krzyż stał po południowej stronie drogi z Pełcznicy do Kątów Wrocławskich. W tym miejscu wzmiankowany jest w publikacjach z lat 1864<ref name="JR"/>, 1889<ref name="HL">Hans Lutsch, ''Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau'', Breslau 1889, s. 481</ref>, 1923<ref name="MH"/>, 1928<ref name="JR"/>, 1931<ref name="DZ"/>, 1934<ref name="WS"/> i 1965<ref name="KD"/>. Hans Lutsch (1889 r.)<ref name="HL"/> i Max Hellmich (1923 r.)<ref name="MH"/> uszczegóławiają lokalizację, podając, że stoi pomiędzy słupkami kilometrowymi 0,4 i 0,5. Kurt Degen z kolei pisze o słupkach 20,3 i 20,4 (1937 r.)<ref name="KD"/> (musiało dojść do do zmiany pikietażu). Zmarzly lokalizuje krzyż opisowo, relacjonując, że stoi on tuż przed rzeką Strzegomką. Krzyż znajdował się w tym miejscu również po II wojnie światowej. W nieustalonych okolicznościach i czasie uległ uszkodzeniu. Leżał potem złamany na łące. Przeniesiony w takim stanie pod mur cmentarza przykościelnego (fot. 2) w 2005 r. został naprawiony (fot. 1 i 7). |
=== Dane === | === Dane === | ||
− | Krzyż ma dolną aureolę (pełną). Po naprawie czyli dosztukowaniu dolnej części pionowej belki, jest wyższy niż kiedyś i w dosztukowanej części grubszy. Możliwe, że | + | Krzyż ma dolną aureolę (pełną). Po naprawie, czyli dosztukowaniu dolnej części pionowej belki, jest wyższy niż kiedyś i w dosztukowanej części grubszy. Możliwe, że różnica wysokości wynika z głębszego kiedyś wkopania w ziemię. |
{|class="wikitable" style="text-align:center" | {|class="wikitable" style="text-align:center" | ||
Linia 59: | Linia 59: | ||
== Stopień w wejściu do byłej plebanii == | == Stopień w wejściu do byłej plebanii == | ||
− | Wyższy z dwóch stopni przed progiem domu nr 26, kiedyś plebanii dziś domu prywatnego (fot. 3), jest granitowym blokiem z rytem miecza (fot. 4). Przypuszczenie, że to były krzyż pozbawiony ramion pojawiło się po raz pierwszy w katalogu zabytków powiatu wrocławskiego Kurta Degena | + | Wyższy z dwóch stopni przed progiem domu nr 26, kiedyś plebanii, dziś domu prywatnego (fot. 3), jest granitowym blokiem z rytem miecza (fot. 4). Przypuszczenie, że to były krzyż pozbawiony ramion pojawiło się po raz pierwszy w katalogu zabytków powiatu wrocławskiego Kurta Degena, sporządzonym na podstawie wizji lokalnej dokonanej w latach 1936-1937<ref name="KD"/>. Wcześniej obiekt ten nie był wymieniany nawet przez lokalnego regionalistę, profesora gimnazjum w Środzie Śląskiej Zmarzlyego, który sporządził w 1931 r. zestawienie krzyży w powiecie średzkim<ref name="DZ"/>. Z pewnością jest to artefakt wykorzystany wtórnie jako stopień, natomiast trudno z całą pewnością wyrokować, czy wcześniej był to rzeczywiście krzyż, czy płyta z rytem miecza. Nie można rozpoznać miejsc, w których były ewentualne ramiona boczne. Nie wiadomo też, kiedy obiekt pojawił się przed progiem plebanii. Możliwe, że w 1705 r. przy budowie budynku lub podczas przebudowy i rozbudowy w roku 1789<ref name="KD"/><ref name="KZS>''Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice'', Warszawa 1991, s. 77</ref>. |
Prawdopodobnie w związku z remontem i przygotowywaniem do sprzedaży byłej plebanii (budynek jest w rękach prywatnych i od jakiegoś czasu szuka nowego właściciela (2013)), kamienny blok został przeniesiony pod mur cmentarza kościelnego i ułożony z prawej strony wmurowanej tu [[Pełcznica - monolitowa kapliczka słupowa|monolitowej kapliczki słupowej]] (prawdopodobnie późną jesienią 2013 lub późną zimą 2014). | Prawdopodobnie w związku z remontem i przygotowywaniem do sprzedaży byłej plebanii (budynek jest w rękach prywatnych i od jakiegoś czasu szuka nowego właściciela (2013)), kamienny blok został przeniesiony pod mur cmentarza kościelnego i ułożony z prawej strony wmurowanej tu [[Pełcznica - monolitowa kapliczka słupowa|monolitowej kapliczki słupowej]] (prawdopodobnie późną jesienią 2013 lub późną zimą 2014). | ||
Linia 100: | Linia 100: | ||
== Zaginiony krzyż przy młynie Wincentego == | == Zaginiony krzyż przy młynie Wincentego == | ||
− | Za wsią przy drodze do [[Wszemiłowice|Wszemiłowic]] stoją po prawej stronie zabudowania dawnego młyna wodnego na Strzegomce nazywanego ''Vincenzmühle'' (młyn Wincentego), aktualnie jest tu mała elektrownia wodna. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od św. Wincentego, patrona opactwa benedyktynów, później norbertanów (premonstratensów) we Wrocławiu, którzy od 1149 r. byli właścicielami wsi. W zaroślach przy młynie stał kiedyś kamienny krzyż. Po raz pierwszy wzmiankowany był w anonimowym artykule z 1864 r.<ref name="JR"/> Max Hellmich w swoim zestawieniu z 1923 r. zamieszcza rysunek krzyża (fot. 5 z prawej), z którego wynika, że był na nim ryt ozdobnego krzyża na całej wielkości, oraz że górna część pionowej belki była ułamana. Potwierdza to Kurt Degen dodatkowo identyfikując, że ryt krzyża znajduje się na tylnej stronie kamiennego krzyża<ref name="KD"/>. W wydanej w 1968 r. książce ''Kamienne pomniki średniowiecznego prawa'' Józef Milka również wymienia ten krzyż umieszczając nawet jego zdjęcie (fot. 6). Informacja powtórzona jest w II wydaniu książki z 1979 r. ale w roku tym krzyża już raczej nie było. Nie wiadomo w jakich okolicznościach zniknął. Być może znajduje się w gruzowisku z tyłu za elektrownią po drugiej stronie rzeki. | + | Za wsią przy drodze do [[Wszemiłowice|Wszemiłowic]] stoją po prawej stronie zabudowania dawnego młyna wodnego na Strzegomce nazywanego ''Vincenzmühle'' (młyn Wincentego), aktualnie jest tu mała elektrownia wodna. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od św. Wincentego, patrona opactwa benedyktynów, później norbertanów (premonstratensów) we Wrocławiu, którzy od 1149 r. byli właścicielami wsi. W zaroślach przy młynie stał kiedyś kamienny krzyż. Po raz pierwszy wzmiankowany był w anonimowym artykule z 1864 r.<ref name="JR"/> Max Hellmich w swoim zestawieniu z 1923 r. zamieszcza rysunek krzyża (fot. 5 z prawej), z którego wynika, że był na nim ryt ozdobnego krzyża na całej wielkości, oraz że górna część pionowej belki była ułamana. Potwierdza to Kurt Degen dodatkowo identyfikując, że ryt krzyża znajduje się na tylnej stronie kamiennego krzyża<ref name="KD"/>. W wydanej w 1968 r. książce ''Kamienne pomniki średniowiecznego prawa'' Józef Milka również wymienia ten krzyż umieszczając nawet jego zdjęcie (fot. 6). Informacja powtórzona jest w II wydaniu książki z 1979 r., ale w roku tym krzyża już raczej nie było. Nie wiadomo, w jakich okolicznościach zniknął. Być może znajduje się w gruzowisku z tyłu za elektrownią po drugiej stronie rzeki. |
=== Dane === | === Dane === | ||
Linia 138: | Linia 138: | ||
<gallery> | <gallery> | ||
− | Plik:Pełcznica | + | Plik:Pełcznica krzyż kamienny bok 2012.jpeg|7. Krzyż pod murem cmentarza kościelnego (fot. 2012) |
</gallery> | </gallery> | ||
Wersja z 06:11, 22 kwi 2021
Pełcznica (niem. Polsnitz, od 1937 Brückenfelde) gmina Kąty Wrocławskie, powiat wrocławski.
Z wsią związane są trzy znane zabytki. Jeden kamienny krzyż stoi przy murze cmentarza kościelnego obok wmurowanej w mur monolitowej kapliczki słupowej, drugi służy jako stopień przed wejściem do dawnej plebanii (być może nie jest to krzyż, lecz płyta). W pobliżu zabudowań dawnego młyna wodnego (Vinzenzmühle), dziś elektrowni wodnej, znajdującej się za wsią przy drodze do Wszemiłowic, zlokalizowany był kamienny krzyż, który zaginął pod koniec lat 60. lub w latach 70. XX w. W artykule o wsi zamieszonym w kalendarzu powiatu średzkiego (Kreis Neumarkt) na rok 1928 r. znajduje się informacja, że wzmianka o dwóch kamiennych krzyżach w Pełcznicy pojawiła się w anonimowym artykule z 1864 r. Jeden z krzyży miał stać przy drodze z Kątów Wrocławskich, drugi w zaroślach przy młynie Wincentego (Vinzenzmühle)[1]. Byłaby to jedna ze starszych informacji o intrygujących już wtedy krzyżach kamiennych. Od dwóch krzyżach w tych samych miejscach mówią też publikacje z lat 1923[2], 1928[1] , 1931[3] i 1934[4]. Dopiero w wydanym w 1965 r. we Frankfurcie nad Menem Katalogu zabytków byłego powiatu wrocławskiego (Landkreis Breslau), opartym na wizji lokalnej w latach 1936-1937, pojawia się informacja o krzyżu służącym za stopień wejściowy do plebanii[5] (w 1932 r. zmieniły się granice powiatów i Kąty z okolicami, w tym Pełcznica, przeszły z powiatu średzkiego do wrocławskiego). W pierwszym polskim opracowaniu dotyczącym kamiennych krzyży z 1968 r.[6] trzeci krzyż jest nadal nieznany.
Krzyże w Pełcznicy funkcjonują w literaturze krajoznawczej jako tzw. krzyże pokutne. W rzeczywistości ich funkcja i powody fundacji są nieznane i wiązanie ich ze średniowiecznym prawem jest tylko hipotezą.
Krzyż przy murze cmentarnym
Położenie
Krzyż znajduje się po zewnętrznej stronie muru cmentarza przykościelnego kościoła pw. św. Mikołaja, na lewo od wschodniej bramy wejściowej, przy monolitowej kapliczce słupowej. Wcześniej krzyż stał po południowej stronie drogi z Pełcznicy do Kątów Wrocławskich. W tym miejscu wzmiankowany jest w publikacjach z lat 1864[1], 1889[7], 1923[2], 1928[1], 1931[3], 1934[4] i 1965[5]. Hans Lutsch (1889 r.)[7] i Max Hellmich (1923 r.)[2] uszczegóławiają lokalizację, podając, że stoi pomiędzy słupkami kilometrowymi 0,4 i 0,5. Kurt Degen z kolei pisze o słupkach 20,3 i 20,4 (1937 r.)[5] (musiało dojść do do zmiany pikietażu). Zmarzly lokalizuje krzyż opisowo, relacjonując, że stoi on tuż przed rzeką Strzegomką. Krzyż znajdował się w tym miejscu również po II wojnie światowej. W nieustalonych okolicznościach i czasie uległ uszkodzeniu. Leżał potem złamany na łące. Przeniesiony w takim stanie pod mur cmentarza przykościelnego (fot. 2) w 2005 r. został naprawiony (fot. 1 i 7).
Dane
Krzyż ma dolną aureolę (pełną). Po naprawie, czyli dosztukowaniu dolnej części pionowej belki, jest wyższy niż kiedyś i w dosztukowanej części grubszy. Możliwe, że różnica wysokości wynika z głębszego kiedyś wkopania w ziemię.
Nr | Materiał | Forma | Inskrypcja | Wiek | |
---|---|---|---|---|---|
piaskowiec | łaciński z dolną aureolą | nie ma | przemieszczony | średniowiecze |
Wymiary (cm) | Wysokość | Szerokość | Grubość |
---|---|---|---|
1923[2] | 93 | 84 | 27 |
1936/1937[5] | 97 | 82 | |
2012[8] | 113 | 83 | 26 (dolna część 30) |
Stopień w wejściu do byłej plebanii
Wyższy z dwóch stopni przed progiem domu nr 26, kiedyś plebanii, dziś domu prywatnego (fot. 3), jest granitowym blokiem z rytem miecza (fot. 4). Przypuszczenie, że to były krzyż pozbawiony ramion pojawiło się po raz pierwszy w katalogu zabytków powiatu wrocławskiego Kurta Degena, sporządzonym na podstawie wizji lokalnej dokonanej w latach 1936-1937[5]. Wcześniej obiekt ten nie był wymieniany nawet przez lokalnego regionalistę, profesora gimnazjum w Środzie Śląskiej Zmarzlyego, który sporządził w 1931 r. zestawienie krzyży w powiecie średzkim[3]. Z pewnością jest to artefakt wykorzystany wtórnie jako stopień, natomiast trudno z całą pewnością wyrokować, czy wcześniej był to rzeczywiście krzyż, czy płyta z rytem miecza. Nie można rozpoznać miejsc, w których były ewentualne ramiona boczne. Nie wiadomo też, kiedy obiekt pojawił się przed progiem plebanii. Możliwe, że w 1705 r. przy budowie budynku lub podczas przebudowy i rozbudowy w roku 1789[5][9].
Prawdopodobnie w związku z remontem i przygotowywaniem do sprzedaży byłej plebanii (budynek jest w rękach prywatnych i od jakiegoś czasu szuka nowego właściciela (2013)), kamienny blok został przeniesiony pod mur cmentarza kościelnego i ułożony z prawej strony wmurowanej tu monolitowej kapliczki słupowej (prawdopodobnie późną jesienią 2013 lub późną zimą 2014).
Dane
Nr | Materiał | Forma | Inskrypcja | Wiek | |
---|---|---|---|---|---|
granit | łaciński? | miecz | przemieszczony | średniowiecze |
Wymiary (cm) | Wysokość | Szerokość | Grubość |
---|---|---|---|
1936/1937[5] | 190 | 38 | |
2012[8] | 191 | 42 | 16 |
Zaginiony krzyż przy młynie Wincentego
Za wsią przy drodze do Wszemiłowic stoją po prawej stronie zabudowania dawnego młyna wodnego na Strzegomce nazywanego Vincenzmühle (młyn Wincentego), aktualnie jest tu mała elektrownia wodna. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od św. Wincentego, patrona opactwa benedyktynów, później norbertanów (premonstratensów) we Wrocławiu, którzy od 1149 r. byli właścicielami wsi. W zaroślach przy młynie stał kiedyś kamienny krzyż. Po raz pierwszy wzmiankowany był w anonimowym artykule z 1864 r.[1] Max Hellmich w swoim zestawieniu z 1923 r. zamieszcza rysunek krzyża (fot. 5 z prawej), z którego wynika, że był na nim ryt ozdobnego krzyża na całej wielkości, oraz że górna część pionowej belki była ułamana. Potwierdza to Kurt Degen dodatkowo identyfikując, że ryt krzyża znajduje się na tylnej stronie kamiennego krzyża[5]. W wydanej w 1968 r. książce Kamienne pomniki średniowiecznego prawa Józef Milka również wymienia ten krzyż umieszczając nawet jego zdjęcie (fot. 6). Informacja powtórzona jest w II wydaniu książki z 1979 r., ale w roku tym krzyża już raczej nie było. Nie wiadomo, w jakich okolicznościach zniknął. Być może znajduje się w gruzowisku z tyłu za elektrownią po drugiej stronie rzeki.
Dane
Nr | Materiał | Forma | Inskrypcja | Wiek | |
---|---|---|---|---|---|
łaciński | krzyż | średniowiecze |
Wymiary (cm) | Wysokość | Szerokość | Grubość |
---|---|---|---|
1923[2] | 95 | 82 | 18 |
1936/1937[5] | 95 | 82 |
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 J. Rücker, Polsnitz Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1928, s. 171
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Max Hellmich, Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien. Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtsstische, Liegnitz 1923, s. 30(23)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Dr Zmarzly, Steinkreuze im Kreise Neumarkt Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1931
- ↑ 4,0 4,1 Walther Steller, Steinkreuze und Erinnerungsmale in Niederschlesien, in Mitteilungen der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde, Breslau 1934
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213
- ↑ Józef Milka, Kamienne pomniki średniowiecznego prawa, Wrocław 1968 (w zestawieniu)
- ↑ 7,0 7,1 Hans Lutsch, Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau, Breslau 1889, s. 481
- ↑ 8,0 8,1 Pomiar własny
- ↑ Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom IV Zeszyt 2 Sobótka, Kąty Wrocławskie i okolice, Warszawa 1991, s. 77
Bibliografia
- Hans Lutsch, Die Kunstdenkmäler der Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau, Breslau 1889, s. 481, cytat: Steinkreuz zwischen Polsnitz und Bahnhof Canth, zwischen Kilometerstein 0,4 und 0,5.
- Max Hellmich, Steinerne Zeugen mittelalterlichen Rechtes in Schlesien: Steinkreuze, Bildstöcke, Staupsäulen, Galgen, Gerichtstische, Liegnitz 1923, s. 30(23)
- J. Rücker, Polsnitz Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1928, s. 171
- Dr Zmarzly, Steinkreuze im Kreise Neumarkt Kreiskalender für den Kreis Neumarkt 1931
- Walther Steller, Steinkreuze und Erinnerungsmale in Niederschlesien, in Mitteilungen der Schlesischen Gesellschaft für Volkskunde, Breslau 1934
- Kurt Degen, Die Bau- und Kunstdenkmäler des Landkreises Breslau, Frankfurt, Weidlich, 1965 s. 213 (zestawienie dotyczy inwentaryzacji przeprowadzonej w latach 1936-1937)
- Józef Milka, Kamienne pomniki średniowiecznego prawa, Wrocław 1968 (w zestawieniu)