Monolitowe kamienne krzyże - galeria: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 110: | Linia 110: | ||
Plik:Rydułtowy.jpg|Rydułtowy, pow. wodzisławski; kamienny krzyż o dwóch poprzecznych ramionach (krzyż patriarchalny) | Plik:Rydułtowy.jpg|Rydułtowy, pow. wodzisławski; kamienny krzyż o dwóch poprzecznych ramionach (krzyż patriarchalny) | ||
Plik:Jodłowice.jpg|Jodłowice, pow. wołowski, gm. Brzeg Dolny | Plik:Jodłowice.jpg|Jodłowice, pow. wołowski, gm. Brzeg Dolny | ||
Plik:Pasikurowice.jpg|Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka; kamienny krzyż w formie krzyża św. | Plik:Pasikurowice.jpg|Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka; kamienny krzyż w formie krzyża św. Antoniego; być może Donnerkreuz (krzyż burzowy, krzyż gradowy) | ||
Plik:Pasikurowice 2.jpg|Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka | Plik:Pasikurowice 2.jpg|Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka | ||
Plik:Tokary.jpg|Tokary, pow. wrocławski, gm. Długołęka | Plik:Tokary.jpg|Tokary, pow. wrocławski, gm. Długołęka | ||
Wersja z 07:02, 26 lut 2024
Kamienne krzyże na Śląsku i Łużycach
Krzyże wolno stojące
-
Brenna, pow. cieszyński; krzyż kamienny z 1699 r.
-
Pruchna, pow. cieszyński, gm. Strumień; krzyż pamiątkowy dotyczący zabójstwa w 1645 r.
-
Lewin Brzeski, pow. brzeski: marmurowy krzyż upamiętniający zabójstwo
-
Kiełczyn, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów
-
Książnica, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów
-
Piława Dolna, pow. dzierżoniowski, gmina Dzierżoniów; granitowy krzyż z rytem topora
-
Tuszyn, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów
-
Niemcza, pow. dzierżoniowski
-
Wilków Wielki, pow. dzierżoniowski, gm. Niemcza
-
Piława Górna, pow. dzierżoniowski
-
Jaczów, pow. głogowski, gm. Jerzmanowa
-
Męcinka, pow. jaworski; krzyż kamienny z rytem miecza
-
Piotrowice, pow. jaworski, gm. Męcinka; kamienny krzyż z rytem miecza
-
Słup, pow. jaworski, gm. Męcinka
-
Mierczyce, pow. jaworski, gm. Wądroże Wielkie krzyż kamienny na cmentarzu kościelnym
-
Okrzeszyn, pow. kamiennogórski, gm. Lubawka
-
Jelenia Góra; kamienny krzyż w murze koło kościoła św. Wojciecha
-
Jelenia Góra; dwa kamienne krzyże w murze kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła (aktualnie prawosławny); ryty miecza i kuszy na lewym i niezidentyfikowany na prawym.
-
Komarno, pow. karokonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż ze słabo widocznym rytem miecza
-
Komarno, pow. karokonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż z rytem
-
Miedzianka, pow. karkonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż z napisem MEMENTO
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż kamienny i kamień z rytem krzyża i szabli
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż z rytem miecza i pełną aureolą, ma też krzyżyk geodezyjny
-
Czarnica (nieraz podawany Janówek), pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; ryt liter MB oraz daty 1699
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; monolitowy kamienny krzyż
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż (piaskowiec) z rytem bandoletu i datą, ma też krzyżyk geodezyjny
-
Dziwiszów, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z piaskowca ze słabo już czytelnym rytem miecza i małego krzyżyka
-
Dziwiszów, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z piaskowca z rytm korda (może noża) i nieczytelną już datą 1625; legenda o kłótni w tym miejscu dwóch czeladników o kromkę chleba -
Jeżów Sudecki, pow. karkonoski
-
Siedlęcin, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki
-
Poręba, pow. kłodzki, gm. Bystrzyca Kłodzka
-
Duszniki-Zdrój, pow. kłodzki
-
Kłodzko; kamienny krzyż z rytem włóczni na cmentarzu; krzyż jest wiązany z zabójstwem w 1604 r. przez protestancki motłoch polskiego pielgrzyma z Rzymu, Adama Markowskiego, oraz ciężkim zranieniem drugiego, Olbrachta Łaskiego. -
Kłodzko
-
Korytów, pow. kłodzki, gm. Kłodzko
-
Szalejów Dolny, pow. kłodzki, gm. Kłodzko
-
Czerwieńczyce, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda; krzyż upamiętniający śmierć 115 mieszkańców wsi w 1646 r. podczas wojny trzydziestoletniej
-
Dzikowiec, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda
-
Wolibórz, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda
-
Wambierzyce, pow. kłodzki, gm. Radków; legenda: dwaj bracia Kaspar i Hans von Pannewitz, synowie Ludwika (zm. 1560), walczyli z powodu szlachcianki Valeski von Ullersdorf (1594), obaj zginęli, a Valeska rzuciła się pod młyńskie koło. -
Batorów, pow. kłodzki, gm. Szczytna; krzyż Marty; upamiętnia śmierć młodej dziewczyny w 1628 r. zamordowanej prawdopodobnie przez dezertera czy dezerterów ukrywających się w górach podczas wojny trzydziestoletniej -
-
Groble, pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem kuszy
-
Nowa Wieś Legnicka, pow. legnicki, gm. Legnickie Pole; kamienny krzyż z rytem miecza na cmentarzu koło kościoła, prawdopodobnie średniowieczny krzyż z grobu rycerza
-
Pawlikowice (Pątnów), pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem sztyletu
-
-
-
Oleszna Podgórska, pow. lwówecki, gm. Lubomierz
-
Pławna Dolna, pow. lwówecki, gm. Lubomierz; przedwojenne podania łączą krzyż z zabójstwem księdza wracającego z kolędy albo z morderstwem służącej kantora w 1809 r.
-
Pławna Górna - Wieszkowice, pow. lwówecki, gm. Lubomierz; kamienny krzyż z rytem GFG / 1731; upamiętnia śmierć Gottfriedta Glaubitza w wyniku wypadku przy zwózce drewna. -
Lwówek Śląski; kamienny krzyż z inskrypcją: BC 1846
-
Skorzynice, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski; kamienny krzyż z rytem włóczni, krzyżyka i liter FV
-
Skorzynice, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski; kamienny krzyż z trudnym do rozpoznania rytem (kord?)
-
Klecza, pow. lwówecki, gm. Wleń; kamienny krzyż z rytem korda; podejrzana niesprawdzona informacja (Scheer), że krzyż pochodzi z 1562 r. i został wystawiony za morderstwo popełnione na bracie. -
Ligotka, pow. namysłowski, gm. Namysłów
-
Przeczów, pow. namysłowski, gm. Namysłów; krzyż z cmentarza morowego w Mikowicach, ok. 1600
-
Gołaszyn, pow. nowosolski, gm. Nowe Miasteczko
-
Biała Nyska, pow. nyski, gm. Nysa; fot. 1929
-
Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; kamienne krzyże w południowej części wsi; w Jędrzychowie było trzy kamienne krzyże, ten trzeci miał ryt miecza, był zniszczony i został zakopany. -
Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; granitowy krzyż
-
Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; kamienny krzyż z rytem korda (noża); w 1909 r. P. Kutzer, powołując się na kronikę z 1688 r., przytoczył legendę o zabójstwie nożem trzech uczniów; krzyż do 1980 r. stał przy drodze do Radzikowic (kilkadziesiąt metrów dalej). -
Radzikowice, pow. nyski, gm. Nysa
-
Radzikowice, pow. nyski, gm. Nysa
-
Starowice, pow. nyski, gm. Otmuchów; krzyż na grobie trzech pochowanych tu francuskich żołnierzy (wojny napoleońskie) -
Nowaki, pow. nyski, gm. Pakosławice; kamienny krzyż
-
Janków, pow. oławski, gm. Domaniów; granitowy krzyż z rytem krzyża joannitów; według legendy ma upamiętniać zabójstwo w tym miejscu młodej pary (wcześniej leżał w wejsciu) ; prawdopodobnie to krzyż związany z posiadłościami joannitów. -
Piskorzów, pow. oławski, gm. Domaniów
-
Psary, pow. oławski, gm. Oława
-
Polkowice; kamienny krzyż przy kościele św. Michała Archanioła
-
Dytmarów, pow. prudnicki, gm. Lubrza
-
Jaksin, pow. strzeliński, gm. Borów; krzyże graniczne joannitów
-
Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; dwa kamienne krzyż, prawdopodobnie graniczne
-
Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem krzyża, prawdopodobnie graniczny posiadłości komandorii joannitów
-
Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem dwóch mieczy; być może graniczny; uszkodzony w 2013 r. i zabrany do naprawy
-
Dankowice, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem miecza
-
Szczawin, pow. strzeliński, gm. Strzelin
-
Samborz, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty; kamienny krzyż z dolną aureolą przeniesiony z pobliskiego Bogdanowa
-
Lutynia, pow. średzki, gm. Miękina
-
Kulin, pow. średzki, gm. Środa Śląska; kamienny krzyż, niegdyś z rytem miecza
-
Rokoszyce, pow. średzki, gm. Środa Śląska
-
Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin
-
Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin; krzyż kamienny do 2016 r. poziomo przy ziemi w murze cmentarza kościelnego
-
Łagiewniki Średzkie, pow. średzki, gm. Udanin
-
Lusina, pow. średzki, gm. Udanin
-
Pielaszkowice, pow. średzki, gm. Udanin
-
Jaworzyna Śląska, pow. świdnicki; krzyż kamienny z rytem miecza, ma też wgłębienia w głowie i ramionach
-
Pasieczna, pow. świdnicki, gm. Jaworzyna Śląska
-
Stary Jaworów, pow. świdnicki, gm. Jaworzyna Śląska
-
-
Goczałków Górny, pow. świdnicki, gm. Strzegom; destrukt kamiennego krzyża na granicy gmin i powiatów; ryty krzyża równoramiennego i położenie pozwalają przypuszczać, że mógł to być krzyż graniczny -
-
Lutomia Dolna, pow. świdnicki, gm. Świdnica
-
Świdnica, plac św. Małgorzaty; tzw. krzyż Jakuba Tau gdyż legenda wiąże go z miejscem egzekucji błazna o takim imieniu w 1347 r. (na krzyżu jest raczej wtórny ryt "J.T. 1347"); najprawdopodobniej jest to po prostu krzyż związany z jednym z miejsc straceń w Świdnicy (przed Köppenthor - Brama Kapturowa), w którym wykonywano wyroki kary ścięcia mieczem, chowano też tu samobójców. -
Świdnica ul. Wałbrzyska; monolitowy krzyż kamienny
-
Buków, pow. świdnicki, gm. Żarów
-
Zastruże, pow. świdnicki, gm. Żarów
-
Wielka Lipa, pow. trzebnicki, gm. Oborniki Śląskie
-
Brzeźno, pow. trzebnicki, gm. Prusice
-
Skarszyn, pow. trzebnicki, gm. Trzebnica; kamienny krzyż przy drodze w kierunku Łoziny
-
-
Wałbrzych Lubiechów; piaskowcowy krzyż z aureolą
-
Wałbrzych Lubiechów; krzyż ze zlepieńca; według legendy (Kutzer 1910) w miejscu tym został zabity pan młody, ew. panna młoda ze służącą, które przybyły ze Świdnicy
-
Rydułtowy, pow. wodzisławski; kamienny krzyż o dwóch poprzecznych ramionach (krzyż patriarchalny)
-
Jodłowice, pow. wołowski, gm. Brzeg Dolny
-
Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka; kamienny krzyż w formie krzyża św. Antoniego; być może Donnerkreuz (krzyż burzowy, krzyż gradowy)
-
Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka
-
Tokary, pow. wrocławski, gm. Długołęka
-
-
-
Wilczkowice, pow. wrocławski, gm. Jordanów Śląski
-
Kąty Wrocławskie, pow. wrocławski
-
-
-
Proszkowice, pow. wrocławski, gm. Mietków; trzy kamienne krzyże, przy nich Paul Kutzer
-
-
Sobótka Strzeblów, wrocławski
-
-
-
-
-
Żórawina, pow. wrocławski
-
Wrocław Arsenał
-
Wrocław Park Szczytnicki
-
-
Wrocław Karncza Góra
-
Dzbanów, pow. ząbkowicki, gm. Bardo
-
Laskówka, pow. ząbkowicki, gm. Bardo
-
Sieroszów, pow. ząbkowicki, gm. Ząbkowice Śląskie
-
Ząbkowice Śląskie; kamienny krzyż w lapidarium miejscowej Izby Regionalnej podpisany bez żadnych podstaw jako krzyż pokutny, co jest bardziej szkodliwe niż w wypadku bezmyślnych "tabliczek w terenie", gdyż to placówka profesjonalna mająca promować historię -
Działoszyn, pow. zgorzelecki
-
Gronów, pow. zgorzelecki
-
Trójca, pow. zgorzelecki; kamienny krzyż z rytem włóczni (partyzany)
-
Modlikowice, pow. złotoryjski; krzyż z rytem korda (ew. miecza)
-
Nowa Wieś Grodziska, pow. złotoryjski; kamienny krzyż z rytem (prawdopodobnie bo jest odwrócony) miecza lub korda
-
Dzietrzychowice, pow. żagański; kamienny krzyż koło muru cmentarza kościelnego
-
Jasień, pow. żarski; granitowy krzyż z 1813 r. związany prawdopodobnie z pochówkiem żołnierza armii carskiej
-
Koło, pow. żarski; granitowy krzyż z rytami miecza z obu stron
Krzyże wmurowane
-
Uciechów, pow. dzierżoniwski
-
Wilków Wielki, pow. dzierżoniowski
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z rytem korda
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z rytem korda
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż wmurowany w wieżę kościoła
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż jako fragment portalu
-
Siedlęcin, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; destrukt kamiennego krzyża z rytem topora
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza (sztyletu)
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza (bardzo słabo widoczny)
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza
-
-
Borów Wielki, pow. nowosolski
-
Borów Wielki, pow. nowosolski
-
Borów Wielki, pow. nowosolski
-
Piersno, pow. średzki, gm. Kostomłoty; domniemamy krzyż kamienny (fragmenty) w murze cmentarza kościelnego
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty; pięć krzyży wmurowanych w północną ścianę muru otaczającego dawne duże zabudowania folwarczne
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Świdnica Polska, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty; kamienny krzyż. prawdopodobnie krzyż „szczytowy”, zdjęty z kalenicy dachu kościoła.
-
Lutynia, pow. średzki, gm. Miękinia; kamienny krzyż wmurowany w wieżę kościoła; być może pierwotnie krzyż nagrobkowy księdza (ma ryt kielicha) -
Cesarzowice, pow. średzki, gm. Środa Ślaska; możliwe, że kolejne zdjęcie to trzon tego krzyża; ta część wmurowana jest na zewnątrz muru
-
Cesarzowice, pow. średzki, gm. Środa Śląska; możliwe, że to trzon krzyża z poprzedniego zdjęcia; ta część wmurowana jest od wewnątrz muru
-
Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin
-
Pichorowice, pow. średzki, gm. Udanin
-
Ujazd Górny, pow. średzki, gm. Udanin; krzyż w murze cmentarza kościelnego Paul Kutzer identyfikuje z umową dotyczą zabójstwa w 1400 r. Cytat: Mieszkaniec wsi zabił Petera Hoffmana po (ok.) 1400 roku. Zabójca początkowo ukrywał się przed krwawą zemstą, ale w końcu uzgodnił pewną kwotę z krewnymi zabitego. Pieniądze przekazał nad otwartym grobem, krewni na znak pojednania podali mu rękę zmarłego, którą po do „uściśnięciu” upuścił do grobu. Zabójca zobowiązał się także do darowania 30 funtów wosku kościołowi oraz odbycia pielgrzymki do Rzymu i odwiedzenia w drodze powrotnej „krwawiących hostii” w Wilsnack. Podróż powinna rozpocząć się najpóźniej w tygodniu wielkanocnym. W miejscu czynu musiał postawić krzyż. Twierdzi więc, że to krzyż pokutny. Może, ale jednak nie musi być to ten konkretny krzyż. -
Buków, pow. świdnicki
-
Buków, pow. świdnicki
-
Mysłaków, pow. świdnicki
-
Mysłaków, pow. świdnicki
-
Zebrzydów, pow. świdnicki
-
Zebrzydów, pow. świdnicki
-
Brzeg Dolny, pow. wołowski
-
Doboszowice, pow. ząbkowicki; krzyż wmurowany w narożnik wieży kościoła na wys. ok 15 m; inskrypcja: BC 1559 oraz kielnia i młotek?; najprawdopodobniej upamiętnia budowę wieży. -
Sieniawka, pow. zgorzelecki; dwa kamienne krzyże wmurowane w ogrodzenie cmentarza kościelnego
-
-
Brennik, pow. złotoryjski
-
Modlikowice, pow. złotoryjski; krzyż kamienny z rytem kuszy
-
Stary Żagań, pow. Żagański; cztery kamienne krzyże w murze cmentarza kościelnego
-
Witoszyn Dolny, pow. żagański
-
Żagań; kamienny krzyż w murze przy ul. Cmentarnej
Krzyże zaginione
-
Pełcznica, pow. wrocławski
-
-
-
-
Braszowice, pow. ząbkowicki: piaskowcowy krzyż przy drodze do Potworowa, niedaleko młyna Staudenmühle (młyn był położony między Brzeźnicą i Grochową oraz leśniczówką; staw młyński był przy przy zbiegu dróg z Grochowej, Brzeźnicy i Braszowa); inskrypcja na krzyżu odczytywana w 1923 i 1939 r. we fragmencie, ale da się z niej odcyfrować treść: Roku 1675, 15 grudnia... tutaj został zabity Tob... Kopper..., świadczy, że był to krzyż upamiętniający zabójstwo.
Kamienne krzyże w Polsce poza Śląskiem
-
-
-
-
-
-
-
Żurawce, tomaszowski, lubelskie; krzyż kamienny z rytem krzyżyka
-
-
-
-
-
-
Poczopek, sokólski, podlaskie; współczesna kopia krzyża z Knyszewicz
-
Inne
-
-
"Kamienna baba" na cmentarzu kościelnym w Bukowicach; ryt głowy (czaszki) i trzy prawie już niewidoczne krzyżyki; prawdopodobnie nagrobek
-
Piława Dolna, dzierżoniowski; kamienny krzyż w szczycie kościoła
-
Lwówek Śląski Płakowice; kamienna płyta przy gruntowej drodze z obustronnym rytem krzyża; strona A
-
Lwówek Śląski Płakowice; kamienna płyta przy gruntowej drodze z obustronnym rytem krzyża; strona B
-
Janków, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża
-
Piskorzów, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża
-
-
Jordanów Śląski, pow. wrocławski; kamienna płyta nagrobna z rytem miecza
-
Pełcznica, pow. wrocławski; płyta z rytem miecza
-
Świerzawa, pow. złotoryjski; kamień z rytem krzyża
Przykładowe poza Polską
-
Raspenava, kraj liberecki, Czechy; ryt miecza i dwa krzyżyki; legenda: tutaj podczas pojedynku dwóch oficerów obaj przeciwnicy zginęli.
-
Raspenava, kraj liberecki, Czechy; legenda: ojciec przypadkowo zastrzelił swoje dziecko, biorąc je w ciemności za gęś sąsiada.
-
-
-
-
-
Heckenbach, Nadrenia-Palatynat
-
Heckenbach, Nadrenia-Palatynat
-
Neuenbürg koło Enz, Badenia-Wirtembergia
-
Krzyż prządki; Zavelstein, Badenia-Wirtembergia
-
Płyta nagrobna prządki; Kentheim, Badenia-Wirtembergia
-
Krzyż nagrobny z rytem ryby; Oberbreisig (Bad Breisig), Nadrenia-Palatynat
-
Krzyż nagrobny bednarza, XVI w.; Linz nad Renem, Nadrenia-Palatynat
Kamienne krzyże w Niemczech, Czechach czy Polsce uważane są za tzw. krzyże pokutne, czy też krzyże pojednania. Właściwie określenia krzyż kamienny i krzyż pokutny (krzyż pojednania) stały się w całkowicie nieuprawniony sposób synonimami.
- Zobacz artykuł krzyż pokutny
