Monolitowe kamienne krzyże - galeria: Różnice pomiędzy wersjami
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
(Nie pokazano 68 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{MKK}} | <div style="float: right;">{{MKK}}</div> | ||
< | '''Kamienne krzyże na Śląsku i Łużycach''' | ||
<br> | |||
== Krzyże wolno stojące == | |||
<gallery mode="packed" heights=200> | <gallery mode="packed" heights=200> | ||
Plik:Brenna.jpg|Brenna, pow. cieszyński; krzyż kamienny z 1699 r. | |||
Plik:Pruchna.jpg|Pruchna, pow. cieszyński, gm. Strumień; krzyż pamiątkowy dotyczący zabójstwa w 1645 r. | |||
Plik:Lewin Brzeski, krzyż kamienny.jpeg|alt=Krzyż określany jako pokutny w Lewinie Brzeskim|[[Lewin Brzeski - krzyż kamienny|Lewin Brzeski, pow. brzeski]]: marmurowy krzyż upamiętniający zabójstwo | Plik:Lewin Brzeski, krzyż kamienny.jpeg|alt=Krzyż określany jako pokutny w Lewinie Brzeskim|[[Lewin Brzeski - krzyż kamienny|Lewin Brzeski, pow. brzeski]]: marmurowy krzyż upamiętniający zabójstwo | ||
Plik:Niemcza krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Niemczy|Niemcza, dzierżoniowski | Plik:Kiełczyn.jpg|Kiełczyn, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów | ||
Plik:Jaczów krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Jaczowie|Jaczów, głogowski | Plik:Książnica.jpg|Książnica, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów | ||
Plik:Piotrowice.jpg|Piotrowice, pow. jaworski; kamienny krzyż z rytem miecza | Plik:Piława Dolna.jpg|Piława Dolna, pow. dzierżoniowski, gmina Dzierżoniów; granitowy krzyż z rytem topora | ||
Plik:Słup kapliczka i kamienne krzyże.jpg|alt=Kapliczka pojednania i krzyże pokutne w Słupie|Słup, jaworski | Plik:Tuszyn.jpg|Tuszyn, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów | ||
Plik:Niemcza krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Niemczy|Niemcza, pow. dzierżoniowski | |||
Plik:Wilków Wielki krzyże.jpg|Wilków Wielki, pow. dzierżoniowski, gm. Niemcza | |||
Plik:Piława Górna.jpg|Piława Górna, pow. dzierżoniowski | |||
Plik:Jaczów krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Jaczowie|Jaczów, pow. głogowski, gm. Jerzmanowa | |||
Plik:Męcinka k. kamienny.jpg|Męcinka, pow. jaworski; krzyż kamienny z rytem miecza | |||
Plik:Piotrowice.jpg|Piotrowice, pow. jaworski, gm. Męcinka; kamienny krzyż z rytem miecza | |||
Plik:Słup kapliczka i kamienne krzyże.jpg|alt=Kapliczka pojednania i krzyże pokutne w Słupie|Słup, pow. jaworski, gm. Męcinka | |||
Plik:Mierczyce.jpg|Mierczyce, pow. jaworski, gm. Wądroże Wielkie krzyż kamienny na cmentarzu kościelnym | |||
Plik:Okrzeszyn krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pojednania, Okrzeszyn|Okrzeszyn, pow. kamiennogórski, gm. Lubawka | |||
Plik:Jelenia Góra Strupice.jpg|Jelenia Góra; kamienny krzyż w murze koło kościoła św. Wojciecha | Plik:Jelenia Góra Strupice.jpg|Jelenia Góra; kamienny krzyż w murze koło kościoła św. Wojciecha | ||
Plik: | Plik:Jelenia Góra kamienne krzyże.jpg|Jelenia Góra; dwa kamienne krzyże w murze kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła (aktualnie prawosławny); ryty miecza i kuszy na lewym i niezidentyfikowany na prawym. | ||
Plik:Czernica 1.jpg|Czernica, pow. karkonoski; krzyż kamienny i kamień z rytem krzyża i szabli | Plik:Komarno 1.jpg|Komarno, pow. karokonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż ze słabo widocznym rytem miecza | ||
Plik:Czernica 2.jpg|Czernica, pow. karkonoski; kamienny krzyż z rytem miecza i pełną aureolą, ma też krzyżyk geodezyjny | Plik:Komarno 2.jpg|Komarno, pow. karokonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż z rytem | ||
Plik:Czernica 3.jpg|Czarnica (nieraz podawany Janówek), pow. karkonoski; ryt liter MB oraz daty 1699 | Plik:Miedzianka.jpg|Miedzianka, pow. karkonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż z napisem MEMENTO | ||
Plik:Czernica 4.jpg|Czernica, pow. karkonoski; monolitowy kamienny krzyż | Plik:Chrośnica k. kamienny 2.jpg|Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki | ||
Plik:Czernica 5.jpg|Czernica, pow. karkonoski; kamienny krzyż (piaskowiec) z rytem bandoletu i datą, ma też krzyżyk geodezyjny | Plik:Czernica 1.jpg|Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż kamienny i kamień z rytem krzyża i szabli | ||
Plik: | Plik:Czernica 2.jpg|Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż z rytem miecza i pełną aureolą, ma też krzyżyk geodezyjny | ||
Plik:Czernica 3.jpg|Czarnica (nieraz podawany Janówek), pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; ryt liter MB oraz daty 1699 | |||
Plik: | Plik:Czernica 4.jpg|Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; monolitowy kamienny krzyż | ||
Plik: | Plik:Czernica 5.jpg|Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż (piaskowiec) z rytem bandoletu i datą, ma też krzyżyk geodezyjny | ||
Plik:Siedlęcin krzyż kamienny 1.jpg|Siedlecin, krzyż pojednania|Siedlęcin, karkonoski | Plik:Dziwiszów k. kamienny 1.jpg|Dziwiszów, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z piaskowca ze słabo już czytelnym rytem miecza i małego krzyżyka | ||
Plik:Dziwiszów k. kamienny 2.jpg|<div style='text-align:justify;>Dziwiszów, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z piaskowca z rytm korda (może noża) i nieczytelną już datą 1625; legenda o kłótni w tym miejscu dwóch czeladników o kromkę chleba</div> | |||
Plik: | Plik:Jeżów Sudecki.jpg|Kamienny krzyż w Jeżowie Sudeckim|Jeżów Sudecki, pow. karkonoski | ||
Plik:Duszniki-Zdrój szwedzki krzyż.jpg|alt=Krzyż pojednania, Duszniki-Zdrój|Duszniki-Zdrój, | Plik:Siedlęcin krzyż kamienny 1.jpg|Siedlecin, krzyż pojednania|Siedlęcin, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki | ||
Plik:Poręba krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Porębie|Poręba, pow. kłodzki, gm. Bystrzyca Kłodzka | |||
Plik:Kłodzko krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pokutny w Kłodzku|Kłodzko | Plik:Duszniki-Zdrój szwedzki krzyż.jpg|alt=Krzyż pojednania, Duszniki-Zdrój|Duszniki-Zdrój, pow. kłodzki | ||
Plik:Kłodzko krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pokutny w Kłodzku|<div style='text-align:justify;>Kłodzko; kamienny krzyż z rytem włóczni na cmentarzu; krzyż jest wiązany z zabójstwem w 1604 r. przez protestancki motłoch polskiego pielgrzyma z Rzymu, Adama Markowskiego, oraz ciężkim zranieniem drugiego, Olbrachta Łaskiego.</div> | |||
Plik:Kłodzko krzyż kamienny muzeum.jpg|alt=Krzyż pojednania w Kłodzku|Kłodzko | Plik:Kłodzko krzyż kamienny muzeum.jpg|alt=Krzyż pojednania w Kłodzku|Kłodzko | ||
Plik: | Plik:Korytów k. kamienny.jpg|Korytów, pow. kłodzki, gm. Kłodzko | ||
Plik: | Plik:Szalejów Dolny szwedzki krzyż.jpg|Krzyż pokutny w Szalejowie Dolnym|Szalejów Dolny, pow. kłodzki, gm. Kłodzko | ||
Plik: | Plik:Czerwieńczyce krzyż kamienny b.jpg|alt=Krzyż pokutny, Czerwieńczyce|[[Kamienny krzyż w Czerwieńczycach|Czerwieńczyce]], pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda; krzyż upamiętniający śmierć 115 mieszkańców wsi w 1646 r. podczas wojny trzydziestoletniej | ||
Plik:Wambierzyce krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pokutny w Wambierzycach|[[Krzyż kamienny w Wambierzycach|Wambierzyce, kłodzki]] | Plik:Dzikowiec krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pokutny, Dzikowiec|Dzikowiec, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda | ||
Plik: | Plik:Wolibórz krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pojednania w Woliborzu|Wolibórz, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda | ||
Plik:Markosice.jpg|alt=Krzyż kamienny pokutny, krzyż pojednania w Markosicach|[[Monolitowy krzyż w Markosicach koło Gubina|Markosice, krośnieński]] | Plik:Wambierzyce krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pokutny w Wambierzycach|[[Krzyż kamienny w Wambierzycach|<div style='text-align:justify;>Wambierzyce, pow. kłodzki, gm. Radków]]; legenda: dwaj bracia Kaspar i Hans von Pannewitz, synowie Ludwika (zm. 1560), walczyli z powodu szlachcianki Valeski von Ullersdorf (1594), obaj zginęli, a Valeska rzuciła się pod młyńskie koło.</div> | ||
Plik:Nowa Wieś Legnicka.jpg|alt=krzyż pokutny, Nowa Wieś Legnicka|Nowa Wieś Legnicka, pow. legnicki; kamienny krzyż z rytem miecza na cmentarzu koło kościoła, prawdopodobnie średniowieczny krzyż z grobu rycerza | Plik:Batorów krzyż Marty.jpg|alt=Krzyż Marty koło Batorowa|<div style='text-align:justify;>Batorów, pow. kłodzki, gm. Szczytna; krzyż Marty; upamiętnia śmierć młodej dziewczyny w 1628 r. zamordowanej prawdopodobnie przez dezertera czy dezerterów ukrywających się w górach podczas wojny trzydziestoletniej</div> | ||
Plik:Pawlikowice monolit.jpg|alt=Monolitowy krzyż kamienny z rytem sztyletu w Pawlikowicach|Pawlikowice (Pątnów), legnicki | Plik:Markosice.jpg|alt=Krzyż kamienny pokutny, krzyż pojednania w Markosicach|[[Monolitowy krzyż w Markosicach koło Gubina|Markosice, pow. krośnieński, gm. Gubin]] | ||
Plik:Pątnów krzyż.jpg|alt=Kamienny krzyż pokutny, Pątnów|[[Kamienna kapliczka słupowa w Studnicy w powiecie legnickim|Pątnów, legnicki]] | Plik:Groble.jpg|Groble, pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem kuszy | ||
Plik:Rudzica 1.jpg|[[Krzyż w murze cmentarza kościelnego w Rudzicy|Rudzica, lubański]] | Plik:Nowa Wieś Legnicka.jpg|alt=krzyż pokutny, Nowa Wieś Legnicka|Nowa Wieś Legnicka, pow. legnicki, gm. Legnickie Pole; kamienny krzyż z rytem miecza na cmentarzu koło kościoła, prawdopodobnie średniowieczny krzyż z grobu rycerza | ||
Plik:Oleszna Podgórska krzyż kamienny.jpg|Oleszna Podgórska, lwówecki | Plik:Pawlikowice monolit.jpg|alt=Monolitowy krzyż kamienny z rytem sztyletu w Pawlikowicach|Pawlikowice (Pątnów), pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem sztyletu | ||
Plik:Gołaszyn.jpg|alt=krzyż pokutny w Gołaszynie|Gołaszyn, | Plik:Pątnów krzyż.jpg|alt=Kamienny krzyż pokutny, Pątnów|[[Kamienna kapliczka słupowa w Studnicy w powiecie legnickim|Pątnów, pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem miecza]] | ||
Plik:Jędrzychów krzyże kamienne.jpg|Jędrzychów, nyski; kamienne krzyże w południowej części wsi | Plik:Rudzica 1.jpg|[[Krzyż w murze cmentarza kościelnego w Rudzicy|Rudzica, pow. lubański, gm. Siekierczyn]] | ||
Plik:Jędrzychów krzyż kamienny 1.jpg|Jędrzychów, nyski; granitowy krzyż | Plik:Oleszna Podgórska krzyż kamienny.jpg|Oleszna Podgórska, pow. lwówecki, gm. Lubomierz | ||
Plik:Jędrzychów krzyż kamienny 2.jpg|Jędrzychów, nyski; krzyż z rytem korda (noża) | Plik:Pławna Dolna krzyż kamienny.jpg|Pławna Dolna, pow. lwówecki, gm. Lubomierz; przedwojenne podania łączą krzyż z zabójstwem księdza wracającego z kolędy albo z morderstwem służącej kantora w 1809 r. | ||
Plik:Starowice krzyż kamienny.jpg|alt=Kamienny krzyż, Starowice gm. Otmuchów|[[Kapliczki i kamienny krzyż w Starowicach w powiecie nyskim|Starowice]], nyski | Plik:Wieszkowice k. kamienny.jpg|<div style='text-align:justify;>Pławna Górna - Wieszkowice, pow. lwówecki, gm. Lubomierz; kamienny krzyż z rytem GFG / 1731; upamiętnia śmierć Gottfriedta Glaubitza w wyniku wypadku przy zwózce drewna.</div> | ||
Plik:Dytmarów.jpg|alt=Krzyż pokutny koło Dytmarowa|Dytmarów, prudnicki | Plik:Lwówek Śląski k. monolitowy.jpg|Lwówek Śląski; kamienny krzyż z inskrypcją: BC 1846 | ||
Plik:Jaksin.jpg|alt=krzyże pokutne koło Jaksina, pow. strzeliński|Jaksin, pow. strzeliński; krzyże graniczne joannitów | Plik:Skorzynice 1.jpg|Skorzynice, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski; kamienny krzyż z rytem włóczni, krzyżyka i liter FV | ||
Plik: | Plik:Skorzynice 2.jpg|Skorzynice, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski; kamienny krzyż z trudnym do rozpoznania rytem (kord?) | ||
Plik: | Plik:Klecza k. kamienny.jpg|<div style='text-align:justify;>Klecza, pow. lwówecki, gm. Wleń; kamienny krzyż z rytem korda; podejrzana niesprawdzona informacja (Scheer), że krzyż pochodzi z 1562 r. i został wystawiony za morderstwo popełnione na bracie.</div> | ||
Plik: | Plik:Nielestno k. kamienny 1.jpg|<div style='text-align:justify;>Nielestno, pow. lwówecki, gm. Wleń; piaskowcowy krzyż z rytem korda z jednej stronu i korda ew. noża z drugiej - obydwa słabo widoczne</div> | ||
Plik:Jaworzyna Śląska krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania w Jaworzynie Śląskiej|Jaworzyna Śląska, świdnicki; krzyż kamienny z rytem miecza, ma też wgłębienia w głowie i ramionach | Plik:Nielestno k. kamienny 2.jpg|<div style='text-align:justify;>Nielestno, pow. lwówecki, gm. Wleń; piaskowcowy krzyż z ryt kuszy (od strony drzewa), na ramieniu ryt krzyżyka</div> | ||
Plik: | Plik:Wleń k. kamienny.jpg|<div style='text-align:justify;>Wleń, pow. lwówecki; kamienny krzyż z rytem miecza, pochodzi z wsi Grzęba (teraz część Wlenia)</div> | ||
Plik: | Plik:Wleń k. kamienny 2.jpg|<div style='text-align:justify;>Wleń, pow. lwówecki; kamienny krzyż z rytem puginału i topora, przy ścieżce do ruin zamku</div> | ||
Plik:Stanowice krzyż kamienny.jpg|[[Krzyż pokutny (pojednania) w Stanowicach koło Strzegomia|Stanowice, świdnicki]] | Plik:Ligotka.jpg|Ligotka, pow. namysłowski, gm. Namysłów | ||
Plik: | Plik:Przeczów.jpg|Przeczów, pow. namysłowski, gm. Namysłów; krzyż z cmentarza morowego w Mikowicach, ok. 1600 | ||
Plik:Świdnica Plac św. Małgorzaty krzyż.jpg|Świdnica | Plik:Gołaszyn.jpg|alt=krzyż pokutny w Gołaszynie|Gołaszyn, pow. nowosolski, gm. Nowe Miasteczko | ||
Plik:Biała Nyska.jpg|Biała Nyska, pow. nyski, gm. Nysa; fot. 1929 | |||
Plik:Jędrzychów krzyże kamienne.jpg|<div style='text-align:justify;>Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; kamienne krzyże w południowej części wsi; w Jędrzychowie było trzy kamienne krzyże, ten trzeci miał ryt miecza, był zniszczony i został zakopany.</div> | |||
Plik:Jędrzychów krzyż kamienny 1.jpg|Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; granitowy krzyż | |||
Plik:Jędrzychów krzyż kamienny 2.jpg|<div style='text-align:justify;>Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; kamienny krzyż z rytem korda (noża); w 1909 r. P. Kutzer, powołując się na kronikę z 1688 r., przytoczył legendę o zabójstwie nożem trzech uczniów; krzyż do 1980 r. stał przy drodze do Radzikowic (kilkadziesiąt metrów dalej).</div> | |||
Plik:Radzikowice 1.jpg|Radzikowice, pow. nyski, gm. Nysa | |||
Plik:Radzikowice 2.jpg|Radzikowice, pow. nyski, gm. Nysa | |||
Plik:Starowice krzyż kamienny.jpg|alt=Kamienny krzyż, Starowice gm. Otmuchów|<div style='text-align:justify;>[[Kapliczki i kamienny krzyż w Starowicach w powiecie nyskim|Starowice, pow. nyski, gm. Otmuchów]]; krzyż na grobie trzech pochowanych tu francuskich żołnierzy (wojny napoleońskie)</div> | |||
Plik:Nowaki.jpg|Nowaki, pow. nyski, gm. Pakosławice; kamienny krzyż | |||
Plik:Janków k. kamienny.jpg|<div style='text-align:justify;>Janków, pow. oławski, gm. Domaniów; granitowy krzyż z rytem krzyża joannitów; według legendy ma upamiętniać zabójstwo w tym miejscu młodej pary (wcześniej leżał w wejsciu) ; prawdopodobnie to krzyż związany z posiadłościami joannitów.</div> | |||
Plik:Piskorzów k. kamienny.jpg|Piskorzów, pow. oławski, gm. Domaniów | |||
Plik:Psary.jpg|Psary, pow. oławski, gm. Oława | |||
Plik:Polkowice k. kamienny.jpg|Polkowice; kamienny krzyż przy kościele św. Michała Archanioła | |||
Plik:Dytmarów.jpg|alt=Krzyż pokutny koło Dytmarowa|Dytmarów, pow. prudnicki, gm. Lubrza | |||
Plik:Jaksin.jpg|alt=krzyże pokutne koło Jaksina, pow. strzeliński|Jaksin, pow. strzeliński, gm. Borów; krzyże graniczne joannitów | |||
Plik:Chociwel.jpg|Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; dwa kamienne krzyż, prawdopodobnie graniczne | |||
Plik:Chociwel 1.jpg|Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem krzyża, prawdopodobnie graniczny posiadłości komandorii joannitów | |||
Plik:Chociwel 2.jpg|Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem dwóch mieczy; być może graniczny; uszkodzony w 2013 r. i zabrany do naprawy | |||
Plik:Dankowice.jpg|Dankowice, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem miecza | |||
Plik:Szczawin.jpg|Szczawin, pow. strzeliński, gm. Strzelin | |||
Plik:Samborz k. kamienny.jpg|Samborz, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Wichrów k. kamienny 4.jpg|Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty; kamienny krzyż z dolną aureolą przeniesiony z pobliskiego Bogdanowa | |||
Plik:Lutynia 2.jpg|Lutynia, pow. średzki, gm. Miękina | |||
Plik:Kulin k. monolitowy.jpg|Kulin, pow. średzki, gm. Środa Śląska; kamienny krzyż, niegdyś z rytem miecza | |||
Plik:Rokoszyce k. monolitowy.jpg|Rokoszyce, pow. średzki, gm. Środa Śląska | |||
Plik:Jarosław k. kamienny 2.jpg|Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin | |||
Plik:Jarosław k. kamienny 3.jpg|Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin; krzyż kamienny do 2016 r. poziomo przy ziemi w murze cmentarza kościelnego | |||
Plik:Łagiewniki Średzkie.jpg|Łagiewniki Średzkie, pow. średzki, gm. Udanin | |||
Plik:Mierczyce.jpg|Lusina, pow. średzki, gm. Udanin | |||
Plik:Pielaszkowice.jpg|Pielaszkowice, pow. średzki, gm. Udanin | |||
Plik:Jaworzyna Śląska krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania w Jaworzynie Śląskiej|Jaworzyna Śląska, pow. świdnicki; krzyż kamienny z rytem miecza, ma też wgłębienia w głowie i ramionach | |||
Plik:Pasieczna krzyż kamienny.jpg|Pasieczna, pow. świdnicki, gm. Jaworzyna Śląska | |||
Plik:Stary Jaworów kamienne krzyże.jpg|alt=Krzyże pokutne w Starym Jaworowie|Stary Jaworów, pow. świdnicki, gm. Jaworzyna Śląska | |||
Plik:Biała krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania w Białej|[[Kamienny krzyż w Białej, w powiecie świdnickim|Biała, pow. świdnicki, gm. Marcinowice]] | |||
Plik:Goczałków Górny.jpg|<div style='text-align:justify;>Goczałków Górny, pow. świdnicki, gm. Strzegom; destrukt kamiennego krzyża na granicy gmin i powiatów; ryty krzyża równoramiennego i położenie pozwalają przypuszczać, że mógł to być krzyż graniczny</div> | |||
Plik:Stanowice krzyż kamienny.jpg|[[Krzyż pokutny (pojednania) w Stanowicach koło Strzegomia|Stanowice, pow. świdnicki, gm. Strzegom]] | |||
Plik:Lutomia Dolna.jpg|Krzyż pokutny w Lutomi|Lutomia Dolna, pow. świdnicki, gm. Świdnica | |||
Plik:Świdnica Plac św. Małgorzaty krzyż.jpg|<div style='text-align:justify;>Świdnica, plac św. Małgorzaty; tzw. krzyż Jakuba Tau gdyż legenda wiąże go z miejscem egzekucji błazna o takim imieniu w 1347 r. (na krzyżu jest raczej wtórny ryt "J.T. 1347"); najprawdopodobniej jest to po prostu krzyż związany z jednym z miejsc straceń w Świdnicy (przed Köppenthor - Brama Kapturowa), w którym wykonywano wyroki kary ścięcia mieczem, chowano też tu samobójców. | |||
Plik:Świdnica Wałbrzyska krzyż kamienny.jpg|Świdnica ul. Wałbrzyska; monolitowy krzyż kamienny | Plik:Świdnica Wałbrzyska krzyż kamienny.jpg|Świdnica ul. Wałbrzyska; monolitowy krzyż kamienny | ||
Plik:Zastruże krzyż.jpg|alt=Krzyż pojednania, Zastruże|Zastruże, świdnicki | Plik:Buków krzyż monolitowy 2.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania w Bukowie|Buków, pow. świdnicki, gm. Żarów | ||
Plik:Skarszyn.jpg|Skarszyn, trzebnicki; kamienny krzyż przy drodze w kierunku Łoziny | Plik:Zastruże krzyż.jpg|alt=Krzyż pojednania, Zastruże|Zastruże, pow. świdnicki, gm. Żarów | ||
Plik:Zagórze Śląskie krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Zagórzu|[[Krzyż pokutny (pojednania) w Stanowicach koło Strzegomia|Zagórze Śląskie, wałbrzyski]] | Plik:Wielka Lipa.jpg|Wielka Lipa, pow. trzebnicki, gm. Oborniki Śląskie | ||
Plik:Brzeźno.jpg|Brzeźno, pow. trzebnicki, gm. Prusice | |||
Plik:Skarszyn.jpg|Skarszyn, pow. trzebnicki, gm. Trzebnica; kamienny krzyż przy drodze w kierunku Łoziny | |||
Plik:Zagórze Śląskie krzyż kamienny.jpg|alt=krzyż pokutny w Zagórzu|[[Krzyż pokutny (pojednania) w Stanowicach koło Strzegomia|Zagórze Śląskie, pow. wałbrzyski, gm. Walim]] | |||
Plik:Lubiechów 1.jpg|Wałbrzych Lubiechów; piaskowcowy krzyż z aureolą | |||
Plik:Lubiechów 2.jpg|alt=krzyż pojedannia|Wałbrzych Lubiechów; krzyż ze zlepieńca; według legendy (Kutzer 1910) w miejscu tym został zabity pan młody, ew. panna młoda ze służącą, które przybyły ze Świdnicy | |||
Plik:Rydułtowy.jpg|Rydułtowy, pow. wodzisławski; kamienny krzyż o dwóch poprzecznych ramionach (krzyż patriarchalny) | |||
Plik:Jodłowice.jpg|Jodłowice, pow. wołowski, gm. Brzeg Dolny | |||
Plik:Pasikurowice.jpg|Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka; kamienny krzyż w formie krzyża św. Antoniego; być może Donnerkreuz (krzyż burzowy, krzyż gradowy) | |||
Plik:Pasikurowice 2.jpg|Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka | |||
Plik:Tokary.jpg|Tokary, pow. wrocławski, gm. Długołęka | |||
Plik:Glinica krzyż kamienny I w 2012r.jpg|alt=krzyż pokutny w Glinicy|[[Kamienne krzyże w Glinicy|Glinica, pow. wrocławski, gm. Jordanów Śląski]] | |||
Plik:Glinica krzyż kamienny II w 2012 r.jpg|alt=Krzyż pojednania w Glinicy|[[Kamienne krzyże w Glinicy|Glinica, pow. wrocławski, gm. Jordanów Śląski]] | |||
Plik:Wilczkowice.jpg|alt=krzyż pojednania w Wilczkowicach pow. wrocławski|Wilczkowice, pow. wrocławski, gm. Jordanów Śląski | |||
Plik:Kąty Wrocławskie krzyż kamienny.jpg|Kąty Wrocławskie, pow. wrocławski | |||
Plik:Pełcznica krzyż kamienny 2012.jpeg|Pełcznica, kapliczka pokutna i krzyż pokutny|[[Krzyże kamienne w Pełcznicy|Pełcznica, pow. wrocławski, gm. Kąty Wrocławskie]] | |||
Plik:Damianowice krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny w Damianowicach|[[Damianowice - krzyż kamienny|Damianowice, pow. wrocławski, gm. Kobierzyce]] | |||
Plik:Proszkowice Kutzer 1913.jpg|Proszkowice, pow. wrocławski, gm. Mietków; trzy kamienne krzyże, przy nich [[Paul Kutzer, Kamienne krzyże na Śląsku, 1913|Paul Kutzer]] | |||
Plik:Groblice.jpg|alt=krzyż pokutny w Groblicach|[[Kamienny krzyż w Groblicach pow. wrocławski|Groblice, pow. wrocławski, gm. Siechnice]] | |||
Plik:Sobótka Strzeblów.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny lub krzyż pojednania w Sobótce|Sobótka Strzeblów, wrocławski | |||
Plik:Bogunów krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania lub krzyż pokutny w Bogunowie|[[Kamienny krzyż monolitowy w Bogunowie powiat wrocławski|Bogunów, pow. wrocławski, gm. Żórawina]] | |||
Plik:Jaksonów krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania lub krzyż pokutny w Jaksonowie|[[Kamienne krzyże w Jaksonowie w pow. wrocławskim|Jaksonów, pow. wrocławski, gm. Żórawina]] | |||
Plik:Nowojowice krzyż.jpg|alt=Nowojowice gm. Żórawina, krzyż określany błędnie jako krzyż pokutny lub krzyż pojednania|[[:Plik:Nowojowice 2022.jpg|Nowojowice, pow. wrocławski, gm. Żórawina]] | |||
Plik:Przecławice krzyże kamienne.jpeg|[[Krzyże kamienne w Przecławicach|Przecławice, pow. wrocławski, gm. Żórawina]] | |||
Plik:Żórawina krzyż kamienny.jpg|alt=Krzyż pojednania w Żórawinie|[[Kamienny krzyż monolitowy w Żórawinie|Żórawina, pow. wrocławski | |||
Plik:Wrocław Arcenał.jpg|alt=krzyż pokutny we Wrocławiu|Wrocław Arsenał | Plik:Wrocław Arcenał.jpg|alt=krzyż pokutny we Wrocławiu|Wrocław Arsenał | ||
Plik:Wrocław Park Szczytnicki.jpg|alt=Wrocław Park Szczytnicki, krzyż pokutny|Wrocław Park Szczytnicki | Plik:Wrocław Park Szczytnicki.jpg|alt=Wrocław Park Szczytnicki, krzyż pokutny|Wrocław Park Szczytnicki | ||
Plik:Żerniki Wrocław krzyż kamienny 2012.jpg|alt=Krzyż pokutny, Wrocław Żerniki|[[Kamienny krzyż na Żernikach we Wrocławiu|Wrocław Żerniki]] | Plik:Żerniki Wrocław krzyż kamienny 2012.jpg|alt=Krzyż pokutny, Wrocław Żerniki|[[Kamienny krzyż na Żernikach we Wrocławiu|Wrocław Żerniki]] | ||
Plik:Karncza Góra.jpg|alt=Krzyże pojednania Karncza Góra|Karncza Góra | Plik:Karncza Góra.jpg|alt=Krzyże pojednania Karncza Góra|Wrocław Karncza Góra | ||
Plik: | Plik:Dzbanow.jpg|Dzbanów, pow. ząbkowicki, gm. Bardo | ||
Plik:Laskowka.jpg|Laskówka, pow. ząbkowicki, gm. Bardo | |||
Plik:Sieroszów k. kamienny.jpg|Sieroszów, pow. ząbkowicki, gm. Ząbkowice Śląskie | |||
Plik: | Plik:Ząbkowice Śląskie kk.jpg|<div style='text-align:justify;>Ząbkowice Śląskie; kamienny krzyż w lapidarium miejscowej Izby Regionalnej podpisany bez żadnych podstaw jako krzyż pokutny, co jest bardziej szkodliwe niż w wypadku bezmyślnych "tabliczek w terenie", gdyż to placówka profesjonalna mająca promować historię</div> | ||
Plik:Działoszyn 2.jpg|Działoszyn, pow. zgorzelecki | |||
Plik: | Plik:Gronów krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania lub krzyż pokutny w Gronowie|Gronów, pow. zgorzelecki | ||
Plik: | |||
Plik: | |||
Plik:Gronów krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania lub krzyż pokutny w Gronowie|Gronów | |||
Plik:Trójca.jpg|Trójca, pow. zgorzelecki; kamienny krzyż z rytem włóczni (partyzany) | Plik:Trójca.jpg|Trójca, pow. zgorzelecki; kamienny krzyż z rytem włóczni (partyzany) | ||
Plik: | Plik:Modlikowice 1.jpg|Modlikowice, pow. złotoryjski; krzyż z rytem korda (ew. miecza) | ||
Plik: | Plik:Nowa Wieś Grodziska.jpg|Nowa Wieś Grodziska, pow. złotoryjski; kamienny krzyż z rytem (prawdopodobnie bo jest odwrócony) miecza lub korda | ||
Plik: | Plik:Dzietrzychowice.jpg|Dzietrzychowice, pow. żagański; kamienny krzyż koło muru cmentarza kościelnego | ||
Plik: | Plik:Jasień.jpg|Jasień, pow. żarski; granitowy krzyż z 1813 r. związany prawdopodobnie z pochówkiem żołnierza armii carskiej | ||
Plik: | Plik:Koło.jpg|Koło, pow. żarski; granitowy krzyż z rytami miecza z obu stron | ||
</gallery></center> | </gallery></center> | ||
== | |||
== Krzyże wmurowane == | |||
<gallery mode="packed" heights=200> | <gallery mode="packed" heights=200> | ||
Plik:Wilków Wielki | Plik:Uciechów.jpg|Uciechów, pow. dzierżoniwski | ||
Plik:Siedlęcin krzyż kamienny 2.jpg|Krzyż pokutny koło Siedlęcina|Siedlęcin, pow. karkonoski | Plik:Wilków Wielki krzyże.jpg|alt=Krzyż pokutny w murze|Wilków Wielki, pow. dzierżoniowski | ||
Plik:Chrośnica k. kamienny 1.jpg|Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z rytem korda | |||
Plik:Chrośnica k. kamienny 3.jpg|Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z rytem korda | |||
Plik:Chrośnica k. kamienny 4.jpg|Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż wmurowany w wieżę kościoła | |||
Plik:Chroślice k. kamienny 5.jpg|Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż jako fragment portalu | |||
Plik:Siedlęcin krzyż kamienny 2.jpg|Krzyż pokutny koło Siedlęcina|Siedlęcin, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; destrukt kamiennego krzyża z rytem topora | |||
Plik:Niedźwiedzice 1.jpg|Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza (sztyletu) | |||
Plik:Niedźwiedzice 2.jpg|Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza | |||
Plik:Niedźwiedzice 3.jpg|Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła | |||
Plik:Niedźwiedzice 4.jpg|Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza (bardzo słabo widoczny) | |||
Plik:Niedźwiedzice 5.jpg|Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza | |||
Plik:Rudzica 2.jpg|[[Krzyż w murze cmentarza kościelnego w Rudzicy|Rudzica, pow. lubański; krzyż w murze cmentarza kościelnego]] | Plik:Rudzica 2.jpg|[[Krzyż w murze cmentarza kościelnego w Rudzicy|Rudzica, pow. lubański; krzyż w murze cmentarza kościelnego]] | ||
Plik:Borów Wielki 1.jpg|alt=Krzyż pojednania w Borowie Wielkim|Borów Wielki, pow. nowosolski | Plik:Borów Wielki 1.jpg|alt=Krzyż pojednania w Borowie Wielkim|Borów Wielki, pow. nowosolski | ||
Plik:Borów Wielki 2.jpg||alt=Krzyż monolitowy w Borowie Wielkim|Borów Wielki, pow. nowosolski | Plik:Borów Wielki 2.jpg||alt=Krzyż monolitowy w Borowie Wielkim|Borów Wielki, pow. nowosolski | ||
Plik:Borów Wielki 3.jpg|alt=Krzyż pokutny w Borowie Wielkim|Borów Wielki, pow. nowosolski | Plik:Borów Wielki 3.jpg|alt=Krzyż pokutny w Borowie Wielkim|Borów Wielki, pow. nowosolski | ||
Plik:Piersno k. kamienny.jpg|Piersno, pow. średzki, gm. Kostomłoty; domniemamy krzyż kamienny (fragmenty) w murze cmentarza kościelnego | |||
Plik:Piotrowice k. kamienne.jpg|Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty; pięć krzyży wmurowanych w północną ścianę muru otaczającego dawne duże zabudowania folwarczne | |||
Plik:Piotrowice k. kamienny 1.jpg|Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Piotrowice k. kamienny 2.jpg|Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Piotrowice k. kamienny 3.jpg|Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Piotrowice k. kamienny 4.jpg|Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Piotrowice k. kamienny 5.jpg|Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Świdnica Polska.jpg|Świdnica Polska, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Wichrów k. kamienny 1.jpg|Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Wichrów k. kamienny 2.jpg|Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty | |||
Plik:Wichrów k. kamienny 3.jpg|Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty; kamienny krzyż. prawdopodobnie krzyż „szczytowy”, zdjęty z kalenicy dachu kościoła. | |||
Plik:Lutynia 1.jpg|<div style='text-align:justify;>Lutynia, pow. średzki, gm. Miękinia; kamienny krzyż wmurowany w wieżę kościoła; być może pierwotnie krzyż nagrobkowy księdza (ma ryt kielicha)</div> | |||
Plik:Cesarzowice.jpg|Cesarzowice, pow. średzki, gm. Środa Ślaska; możliwe, że kolejne zdjęcie to trzon tego krzyża; ta część wmurowana jest na zewnątrz muru | |||
Plik:Cesarzowice b.jpg|Cesarzowice, pow. średzki, gm. Środa Śląska; możliwe, że to trzon krzyża z poprzedniego zdjęcia; ta część wmurowana jest od wewnątrz muru | |||
Plik:Jarosław k. kamienny 1.jpg|Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin | |||
Plik:Pichorowice k. kamienny.jpg|Pichorowice, pow. średzki, gm. Udanin | |||
Plik:Ujazd Górny k. kamienny a.jpg|<div style='text-align:justify;>Ujazd Górny, pow. średzki, gm. Udanin; krzyż w murze cmentarza kościelnego Paul Kutzer identyfikuje z umową dotyczą zabójstwa w 1400 r. Cytat: '' Mieszkaniec wsi zabił Petera Hoffmana po (ok.) 1400 roku. Zabójca początkowo ukrywał się przed krwawą zemstą, ale w końcu uzgodnił pewną kwotę z krewnymi zabitego. Pieniądze przekazał nad otwartym grobem, krewni na znak pojednania podali mu rękę zmarłego, którą po do „uściśnięciu” upuścił do grobu. Zabójca zobowiązał się także do darowania 30 funtów wosku kościołowi oraz odbycia pielgrzymki do Rzymu i odwiedzenia w drodze powrotnej „krwawiących hostii” w Wilsnack. Podróż powinna rozpocząć się najpóźniej w tygodniu wielkanocnym. W miejscu czynu musiał postawić krzyż.'' Twierdzi więc, że to [[krzyż pokutny]]. Może, ale jednak nie musi być to ten konkretny krzyż.</div> | |||
Plik:Buków krzyż monolitowy.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania w Bukowie|Buków, pow. świdnicki | Plik:Buków krzyż monolitowy.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pojednania w Bukowie|Buków, pow. świdnicki | ||
Plik:Buków krzyż monolitowy c.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny w Bukowie|Buków, pow. świdnicki | Plik:Buków krzyż monolitowy c.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny w Bukowie|Buków, pow. świdnicki | ||
Linia 104: | Linia 191: | ||
Plik:Zebrzydów krzyż kamienny II.jpg|alt=krzyż pokutny wmurowany w mur cmentarza, Zebrzydów|Zebrzydów, pow. świdnicki | Plik:Zebrzydów krzyż kamienny II.jpg|alt=krzyż pokutny wmurowany w mur cmentarza, Zebrzydów|Zebrzydów, pow. świdnicki | ||
Plik:Brzeg Dolny k. monolitowy.jpg|Brzeg Dolny, pow. wołowski | Plik:Brzeg Dolny k. monolitowy.jpg|Brzeg Dolny, pow. wołowski | ||
Plik:Doboszowice.jpg|<div style='text-align:justify;>Doboszowice, pow. ząbkowicki; krzyż wmurowany w narożnik wieży kościoła na wys. ok 15 m; inskrypcja: BC 1559 oraz kielnia i młotek?; najprawdopodobniej upamiętnia budowę wieży.</div> | |||
Plik:Sieniawka.jpg|Sieniawka, pow. zgorzelecki; dwa kamienne krzyże wmurowane w ogrodzenie cmentarza kościelnego | |||
Plik:Sławnikowice.jpg|[[Kamienny krzyż w Sławnikowicach koło Zgorzelca|Sławnikowice, pow. zgorzelecki; krzyż kamienny w murze cmentarza kościelnego]] | |||
Plik:Brennik monolit.jpg|alt=Krzyż pokutny w Brenniku|Brennik, pow. złotoryjski | Plik:Brennik monolit.jpg|alt=Krzyż pokutny w Brenniku|Brennik, pow. złotoryjski | ||
Plik:Modlikowice 2.jpg|Modlikowice, pow. złotoryjski; krzyż kamienny z rytem kuszy | |||
Plik:Stary Żagań.jpg|Stary Żagań, pow. Żagański; cztery kamienne krzyże w murze cmentarza kościelnego | |||
Plik:Witoszyn Dolny krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny lub krzyż pojednania w Witoszynie Dolnym|Witoszyn Dolny, pow. żagański | Plik:Witoszyn Dolny krzyż kamienny.jpg|alt=kamienny krzyż określany jako krzyż pokutny lub krzyż pojednania w Witoszynie Dolnym|Witoszyn Dolny, pow. żagański | ||
Plik:Żagań kamienny krzyż.jpg|Żagań; kamienny krzyż w murze przy ul. Cmentarnej | |||
</gallery> | |||
== Krzyże zaginione == | |||
<gallery mode="packed" heights=200> | |||
Plik:Pełcznica zaginiony krzyż.jpeg|alt=krzyż pokutny koło Pełcznicy|Pełcznica, pow. wrocławski | |||
Plik:Klecina krzyż monolitowy.jpg|alt=Krzyż pojednania|[[Zaginiony krzyż kamienny na Klecinie|Wrocław Klecina]] | |||
Plik:Wrocław krzyż plac Orląt Lwowskich.jpg|Krzyż pokutny, Wrocław|[[Zaginiony krzyż kamienny przy placu Orląt Lwowskich we Wrocławiu|Wrocław plac Orląt Lwowskich]] | |||
Plik:Wrocław 1562 plan fragment 2.jpg|alt=Krzyże pokutne na Szczepinie we Wrocławiu|[[Kamienne krzyże przy drodze od Bramy Mikołajskiej do kościoła pw. św. Mikołaja we Wrocławiu|Wrocław Szczepin]] | |||
Plik:Baumgarten.jpg|<div style='text-align:justify;>Braszowice, pow. ząbkowicki: piaskowcowy krzyż przy drodze do Potworowa, niedaleko młyna Staudenmühle (młyn był położony między Brzeźnicą i Grochową oraz leśniczówką; staw młyński był przy przy zbiegu dróg z Grochowej, Brzeźnicy i Braszowa); inskrypcja na krzyżu odczytywana w 1923 i 1939 r. we fragmencie, ale da się z niej odcyfrować treść: ''Roku 1675, 15 grudnia... tutaj został zabity Tob... Kopper...'', świadczy, że był to krzyż upamiętniający zabójstwo.</div> | |||
</gallery> | </gallery> | ||
== | == Kamienne krzyże w Polsce poza Śląskiem == | ||
<center> | <gallery mode="packed" heights=200> | ||
Plik:Kijowiec.jpg|alt=Cerkwisko, krzyże kamienne|[[Kamienne krzyże na Podlasiu Południowym|Kijowiec, bialski, lubelskie Dwa kamienne krzyże na starym cerkwisku.]] | |||
Plik:Neple.jpg|[[Kamienne krzyże na Podlasiu Południowym|Neple, bialski, lubelskie. "Kamienna baba" koło Nepli nad Bugiem przy granicy z Białorusią.]] | |||
Plik:Pratulin.jpg|[[Kamienne krzyże na Podlasiu Południowym|Pratulin, bialski, lubelskie. Kamienny (szary granit) krzyż na grobie męczenników unickich.]] | |||
Plik:Piszczac.jpg|[[Kamienne krzyże na Podlasiu Południowym|Piszczac, bialski, lubelskie]] | |||
Plik:Woskrzenice 1.jpg|[[Kamienne krzyże na Podlasiu Południowym|Woskrzenice, bialski, lubelskie]] | |||
Plik:Woskrzenice 2.jpg|[[Kamienne krzyże na Podlasiu Południowym|Woskrzenice, bialski, lubelskie]] | |||
Plik:Żurawce krzyż kamienny.jpg|Żurawce, tomaszowski, lubelskie; krzyż kamienny z rytem krzyżyka | |||
Plik:Lisie Jamy Turek.jpg|alt=Krzyż Turek, Lisie Jamy pow. lubaczowski|[[Krzyż "Turek" w Lisich Jamach|Krzyż "Turek", Lisie Jamy, lubaczowski, podkarpackie]] | |||
Plik:Nowe Brusno krzyż.jpg|alt=Nowe Brisno, krzyż bruśnieński|[[Bruśnieński ośrodek kamieniarski|Nowe Brusno, lubaczowski, podkarpackie; krzyż bruśnieński]] | |||
Plik:Stare Brusno cmentarz.jpg|Cerkowisko w Starym Bruńnie|[[Cerkwisko w Starym Bruśnie|Stare Brusno, lubaczowski, podkarpacke]] | |||
Plik:Wola Zdakowska.jpg|[[Kamienny krzyż w Woli Zdakowskiej|Wola Zdakowska, mielecki, podkarpackie; piaskowcowy krzyż z 1781 r.; według nieudokumentowanych przekazów upamiętnia zabójstwo zarządcy majątku przez parobków.]] | |||
Plik:Knyszewicze.jpg|[[Kamienny krzyż w Knyszewiczach w pow. sokólskim|Knyszewicze, sokólski, podlaskie; cmentarny krzyż na mogiłkach]] | |||
Plik:Poczopek.jpg|Poczopek, sokólski, podlaskie; współczesna kopia krzyża z [[Kamienny krzyż w Knyszewiczach w pow. sokólskim|Knyszewicz]] | |||
Plik:Żywiec krzyż kamienny.jpg|[[Krzyż kamienny koło kościoła Świętego Krzyża w Żywcu|Żywiec; krzyż nagrobny Michał Gnidka]] | |||
</gallery></center> | |||
== Inne == | |||
<gallery mode="packed" heights=200> | <gallery mode="packed" heights=200> | ||
Plik:Pieńki kamienna baba.jpg|alt=Baba pruska, skansen w Wasilkowie|[[Kamienna baba ze wsi Pieńki|Pieńki, pow. białostocki (teraz skansen w Wasilkowie)]] | Plik:Pieńki kamienna baba.jpg|alt=Baba pruska, skansen w Wasilkowie|[[Kamienna baba ze wsi Pieńki|Pieńki, pow. białostocki (teraz skansen w Wasilkowie)]] | ||
Plik:Bukowice.jpg|"Kamienna baba" na cmentarzu kościelnym w Bukowicach; ryt głowy (czaszki) i trzy prawie już niewidoczne krzyżyki; prawdopodobnie nagrobek | Plik:Bukowice.jpg|"Kamienna baba" na cmentarzu kościelnym w Bukowicach; ryt głowy (czaszki) i trzy prawie już niewidoczne krzyżyki; prawdopodobnie nagrobek | ||
Plik:Piława Dolna 1.jpg|Piława Dolna, dzierżoniowski; kamienny krzyż w szczycie kościoła | |||
Plik:Płakowice a.jpg|Lwówek Śląski Płakowice; kamienna płyta przy gruntowej drodze z obustronnym rytem krzyża; strona A | |||
Plik:Płakowice b.jpg|Lwówek Śląski Płakowice; kamienna płyta przy gruntowej drodze z obustronnym rytem krzyża; strona B | |||
Plik:Janków p. kamienna.jpg|Janków, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża | |||
Plik:Piskorzów płyta.jpg|Piskorzów, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża | Plik:Piskorzów płyta.jpg|Piskorzów, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża | ||
Plik:Strzelin plyta nagrobna.jpg|[[Płyta nagrobna z rytem miecza w Strzelinie|Strzelin; płyta nagrobna z rytem miecza]] | Plik:Strzelin plyta nagrobna.jpg|[[Płyta nagrobna z rytem miecza w Strzelinie|Strzelin; płyta nagrobna z rytem miecza]] | ||
Plik:Jordanów Śląski.jpg|Jordanów Śląski, pow. wrocławski; kamienna płyta nagrobna z rytem miecza | |||
Plik:Pełcznica krzyż stopień.jpeg|alt=Płyta z rytem miecza, Pełcznica|[[Krzyże kamienne w Pełcznicy|Pełcznica, pow. wrocławski]]; płyta z rytem miecza | Plik:Pełcznica krzyż stopień.jpeg|alt=Płyta z rytem miecza, Pełcznica|[[Krzyże kamienne w Pełcznicy|Pełcznica, pow. wrocławski]]; płyta z rytem miecza | ||
Plik:Świerzawa.jpg|alt=kamień (krzyż) choleryczny w Świerzawie|Świerzawa, pow. złotoryjski; kamień z rytem krzyża | Plik:Świerzawa.jpg|alt=kamień (krzyż) choleryczny w Świerzawie|Świerzawa, pow. złotoryjski; kamień z rytem krzyża | ||
</gallery> | </gallery> | ||
== | == Przykładowe poza Polską == | ||
<gallery mode="packed" heights=200> | <gallery mode="packed" heights=200> | ||
Plik:Raspenava k. kamienny 1.jpg|Raspenava, kraj liberecki, Czechy; ryt miecza i dwa krzyżyki; legenda: tutaj podczas pojedynku dwóch oficerów obaj przeciwnicy zginęli. | |||
Plik:Raspenava k. kamienny 2.jpg|Raspenava, kraj liberecki, Czechy; legenda: ojciec przypadkowo zastrzelił swoje dziecko, biorąc je w ciemności za gęś sąsiada. | |||
Plik:Carcassonne 2.jpg|[[Krzyże nagrobne w Musée Lapidaire w Carcassonne|Średniowieczne krzyże i stele nagrobne; południowo-zachodnia Francja]] | Plik:Carcassonne 2.jpg|[[Krzyże nagrobne w Musée Lapidaire w Carcassonne|Średniowieczne krzyże i stele nagrobne; południowo-zachodnia Francja]] | ||
Plik:Carcassonne 5.jpg|[[Krzyże nagrobne w Musée Lapidaire w Carcassonne|Krzyż cmentarny z rytem związanym z zawodem zmarłego ze starego cmentarza św. Michała w dawnym hrabstwie Lauragais]] | Plik:Carcassonne 5.jpg|[[Krzyże nagrobne w Musée Lapidaire w Carcassonne|Krzyż cmentarny z rytem związanym z zawodem zmarłego ze starego cmentarza św. Michała w dawnym hrabstwie Lauragais]] | ||
Linia 136: | Linia 259: | ||
Plik:Linz nad Renem.jpg|Krzyż nagrobny bednarza, XVI w.; Linz nad Renem, Nadrenia-Palatynat | Plik:Linz nad Renem.jpg|Krzyż nagrobny bednarza, XVI w.; Linz nad Renem, Nadrenia-Palatynat | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Kamienne krzyże w Niemczech, Czechach czy Polsce uważane są za tzw. [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]], czy też krzyże pojednania. Właściwie określenia krzyż kamienny i krzyż pokutny (krzyż pojednania) stały się w całkowicie nieuprawniony sposób synonimami. | |||
* Zobacz artykuł [[krzyż pokutny]] | * Zobacz artykuł [[krzyż pokutny]] |
Wersja z 00:09, 10 mar 2024
Kamienne krzyże na Śląsku i Łużycach
Krzyże wolno stojące
-
Brenna, pow. cieszyński; krzyż kamienny z 1699 r.
-
Pruchna, pow. cieszyński, gm. Strumień; krzyż pamiątkowy dotyczący zabójstwa w 1645 r.
-
Lewin Brzeski, pow. brzeski: marmurowy krzyż upamiętniający zabójstwo
-
Kiełczyn, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów
-
Książnica, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów
-
Piława Dolna, pow. dzierżoniowski, gmina Dzierżoniów; granitowy krzyż z rytem topora
-
Tuszyn, pow. dzierżoniowski, gm. Dzierżoniów
-
Niemcza, pow. dzierżoniowski
-
Wilków Wielki, pow. dzierżoniowski, gm. Niemcza
-
Piława Górna, pow. dzierżoniowski
-
Jaczów, pow. głogowski, gm. Jerzmanowa
-
Męcinka, pow. jaworski; krzyż kamienny z rytem miecza
-
Piotrowice, pow. jaworski, gm. Męcinka; kamienny krzyż z rytem miecza
-
Słup, pow. jaworski, gm. Męcinka
-
Mierczyce, pow. jaworski, gm. Wądroże Wielkie krzyż kamienny na cmentarzu kościelnym
-
Okrzeszyn, pow. kamiennogórski, gm. Lubawka
-
Jelenia Góra; kamienny krzyż w murze koło kościoła św. Wojciecha
-
Jelenia Góra; dwa kamienne krzyże w murze kościoła św. Apostołów Piotra i Pawła (aktualnie prawosławny); ryty miecza i kuszy na lewym i niezidentyfikowany na prawym.
-
Komarno, pow. karokonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż ze słabo widocznym rytem miecza
-
Komarno, pow. karokonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż z rytem
-
Miedzianka, pow. karkonoski, gm. Janowice Wielkie; kamienny krzyż z napisem MEMENTO
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż kamienny i kamień z rytem krzyża i szabli
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż z rytem miecza i pełną aureolą, ma też krzyżyk geodezyjny
-
Czarnica (nieraz podawany Janówek), pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; ryt liter MB oraz daty 1699
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; monolitowy kamienny krzyż
-
Czernica, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż (piaskowiec) z rytem bandoletu i datą, ma też krzyżyk geodezyjny
-
Dziwiszów, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z piaskowca ze słabo już czytelnym rytem miecza i małego krzyżyka
-
Dziwiszów, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z piaskowca z rytm korda (może noża) i nieczytelną już datą 1625; legenda o kłótni w tym miejscu dwóch czeladników o kromkę chleba
-
Jeżów Sudecki, pow. karkonoski
-
Siedlęcin, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki
-
Poręba, pow. kłodzki, gm. Bystrzyca Kłodzka
-
Duszniki-Zdrój, pow. kłodzki
-
Kłodzko; kamienny krzyż z rytem włóczni na cmentarzu; krzyż jest wiązany z zabójstwem w 1604 r. przez protestancki motłoch polskiego pielgrzyma z Rzymu, Adama Markowskiego, oraz ciężkim zranieniem drugiego, Olbrachta Łaskiego.
-
Kłodzko
-
Korytów, pow. kłodzki, gm. Kłodzko
-
Szalejów Dolny, pow. kłodzki, gm. Kłodzko
-
Czerwieńczyce, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda; krzyż upamiętniający śmierć 115 mieszkańców wsi w 1646 r. podczas wojny trzydziestoletniej
-
Dzikowiec, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda
-
Wolibórz, pow. kłodzki, gm. Nowa Ruda
-
Wambierzyce, pow. kłodzki, gm. Radków; legenda: dwaj bracia Kaspar i Hans von Pannewitz, synowie Ludwika (zm. 1560), walczyli z powodu szlachcianki Valeski von Ullersdorf (1594), obaj zginęli, a Valeska rzuciła się pod młyńskie koło.
-
Batorów, pow. kłodzki, gm. Szczytna; krzyż Marty; upamiętnia śmierć młodej dziewczyny w 1628 r. zamordowanej prawdopodobnie przez dezertera czy dezerterów ukrywających się w górach podczas wojny trzydziestoletniej
-
Groble, pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem kuszy
-
Nowa Wieś Legnicka, pow. legnicki, gm. Legnickie Pole; kamienny krzyż z rytem miecza na cmentarzu koło kościoła, prawdopodobnie średniowieczny krzyż z grobu rycerza
-
Pawlikowice (Pątnów), pow. legnicki, gm. Chojnów; kamienny krzyż z rytem sztyletu
-
Oleszna Podgórska, pow. lwówecki, gm. Lubomierz
-
Pławna Dolna, pow. lwówecki, gm. Lubomierz; przedwojenne podania łączą krzyż z zabójstwem księdza wracającego z kolędy albo z morderstwem służącej kantora w 1809 r.
-
Pławna Górna - Wieszkowice, pow. lwówecki, gm. Lubomierz; kamienny krzyż z rytem GFG / 1731; upamiętnia śmierć Gottfriedta Glaubitza w wyniku wypadku przy zwózce drewna.
-
Lwówek Śląski; kamienny krzyż z inskrypcją: BC 1846
-
Skorzynice, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski; kamienny krzyż z rytem włóczni, krzyżyka i liter FV
-
Skorzynice, pow. lwówecki, gm. Lwówek Śląski; kamienny krzyż z trudnym do rozpoznania rytem (kord?)
-
Klecza, pow. lwówecki, gm. Wleń; kamienny krzyż z rytem korda; podejrzana niesprawdzona informacja (Scheer), że krzyż pochodzi z 1562 r. i został wystawiony za morderstwo popełnione na bracie.
-
Nielestno, pow. lwówecki, gm. Wleń; piaskowcowy krzyż z rytem korda z jednej stronu i korda ew. noża z drugiej - obydwa słabo widoczne
-
Nielestno, pow. lwówecki, gm. Wleń; piaskowcowy krzyż z ryt kuszy (od strony drzewa), na ramieniu ryt krzyżyka
-
Wleń, pow. lwówecki; kamienny krzyż z rytem miecza, pochodzi z wsi Grzęba (teraz część Wlenia)
-
Wleń, pow. lwówecki; kamienny krzyż z rytem puginału i topora, przy ścieżce do ruin zamku
-
Ligotka, pow. namysłowski, gm. Namysłów
-
Przeczów, pow. namysłowski, gm. Namysłów; krzyż z cmentarza morowego w Mikowicach, ok. 1600
-
Gołaszyn, pow. nowosolski, gm. Nowe Miasteczko
-
Biała Nyska, pow. nyski, gm. Nysa; fot. 1929
-
Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; kamienne krzyże w południowej części wsi; w Jędrzychowie było trzy kamienne krzyże, ten trzeci miał ryt miecza, był zniszczony i został zakopany.
-
Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; granitowy krzyż
-
Jędrzychów, pow. nyski, Nysa; kamienny krzyż z rytem korda (noża); w 1909 r. P. Kutzer, powołując się na kronikę z 1688 r., przytoczył legendę o zabójstwie nożem trzech uczniów; krzyż do 1980 r. stał przy drodze do Radzikowic (kilkadziesiąt metrów dalej).
-
Radzikowice, pow. nyski, gm. Nysa
-
Radzikowice, pow. nyski, gm. Nysa
-
Starowice, pow. nyski, gm. Otmuchów; krzyż na grobie trzech pochowanych tu francuskich żołnierzy (wojny napoleońskie)
-
Nowaki, pow. nyski, gm. Pakosławice; kamienny krzyż
-
Janków, pow. oławski, gm. Domaniów; granitowy krzyż z rytem krzyża joannitów; według legendy ma upamiętniać zabójstwo w tym miejscu młodej pary (wcześniej leżał w wejsciu) ; prawdopodobnie to krzyż związany z posiadłościami joannitów.
-
Piskorzów, pow. oławski, gm. Domaniów
-
Psary, pow. oławski, gm. Oława
-
Polkowice; kamienny krzyż przy kościele św. Michała Archanioła
-
Dytmarów, pow. prudnicki, gm. Lubrza
-
Jaksin, pow. strzeliński, gm. Borów; krzyże graniczne joannitów
-
Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; dwa kamienne krzyż, prawdopodobnie graniczne
-
Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem krzyża, prawdopodobnie graniczny posiadłości komandorii joannitów
-
Chociwel, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem dwóch mieczy; być może graniczny; uszkodzony w 2013 r. i zabrany do naprawy
-
Dankowice, pow. strzeliński, gm. Strzelin; kamienny krzyż z rytem miecza
-
Szczawin, pow. strzeliński, gm. Strzelin
-
Samborz, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty; kamienny krzyż z dolną aureolą przeniesiony z pobliskiego Bogdanowa
-
Lutynia, pow. średzki, gm. Miękina
-
Kulin, pow. średzki, gm. Środa Śląska; kamienny krzyż, niegdyś z rytem miecza
-
Rokoszyce, pow. średzki, gm. Środa Śląska
-
Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin
-
Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin; krzyż kamienny do 2016 r. poziomo przy ziemi w murze cmentarza kościelnego
-
Łagiewniki Średzkie, pow. średzki, gm. Udanin
-
Lusina, pow. średzki, gm. Udanin
-
Pielaszkowice, pow. średzki, gm. Udanin
-
Jaworzyna Śląska, pow. świdnicki; krzyż kamienny z rytem miecza, ma też wgłębienia w głowie i ramionach
-
Pasieczna, pow. świdnicki, gm. Jaworzyna Śląska
-
Stary Jaworów, pow. świdnicki, gm. Jaworzyna Śląska
-
Goczałków Górny, pow. świdnicki, gm. Strzegom; destrukt kamiennego krzyża na granicy gmin i powiatów; ryty krzyża równoramiennego i położenie pozwalają przypuszczać, że mógł to być krzyż graniczny
-
Lutomia Dolna, pow. świdnicki, gm. Świdnica
-
Świdnica, plac św. Małgorzaty; tzw. krzyż Jakuba Tau gdyż legenda wiąże go z miejscem egzekucji błazna o takim imieniu w 1347 r. (na krzyżu jest raczej wtórny ryt "J.T. 1347"); najprawdopodobniej jest to po prostu krzyż związany z jednym z miejsc straceń w Świdnicy (przed Köppenthor - Brama Kapturowa), w którym wykonywano wyroki kary ścięcia mieczem, chowano też tu samobójców.
-
Świdnica ul. Wałbrzyska; monolitowy krzyż kamienny
-
Buków, pow. świdnicki, gm. Żarów
-
Zastruże, pow. świdnicki, gm. Żarów
-
Wielka Lipa, pow. trzebnicki, gm. Oborniki Śląskie
-
Brzeźno, pow. trzebnicki, gm. Prusice
-
Skarszyn, pow. trzebnicki, gm. Trzebnica; kamienny krzyż przy drodze w kierunku Łoziny
-
Wałbrzych Lubiechów; piaskowcowy krzyż z aureolą
-
Wałbrzych Lubiechów; krzyż ze zlepieńca; według legendy (Kutzer 1910) w miejscu tym został zabity pan młody, ew. panna młoda ze służącą, które przybyły ze Świdnicy
-
Rydułtowy, pow. wodzisławski; kamienny krzyż o dwóch poprzecznych ramionach (krzyż patriarchalny)
-
Jodłowice, pow. wołowski, gm. Brzeg Dolny
-
Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka; kamienny krzyż w formie krzyża św. Antoniego; być może Donnerkreuz (krzyż burzowy, krzyż gradowy)
-
Pasikurowice, pow. wrocławski, gm. Długołęka
-
Tokary, pow. wrocławski, gm. Długołęka
-
Wilczkowice, pow. wrocławski, gm. Jordanów Śląski
-
Kąty Wrocławskie, pow. wrocławski
-
Proszkowice, pow. wrocławski, gm. Mietków; trzy kamienne krzyże, przy nich Paul Kutzer
-
Sobótka Strzeblów, wrocławski
-
Żórawina, pow. wrocławski
-
Wrocław Arsenał
-
Wrocław Park Szczytnicki
-
Wrocław Karncza Góra
-
Dzbanów, pow. ząbkowicki, gm. Bardo
-
Laskówka, pow. ząbkowicki, gm. Bardo
-
Sieroszów, pow. ząbkowicki, gm. Ząbkowice Śląskie
-
Ząbkowice Śląskie; kamienny krzyż w lapidarium miejscowej Izby Regionalnej podpisany bez żadnych podstaw jako krzyż pokutny, co jest bardziej szkodliwe niż w wypadku bezmyślnych "tabliczek w terenie", gdyż to placówka profesjonalna mająca promować historię
-
Działoszyn, pow. zgorzelecki
-
Gronów, pow. zgorzelecki
-
Trójca, pow. zgorzelecki; kamienny krzyż z rytem włóczni (partyzany)
-
Modlikowice, pow. złotoryjski; krzyż z rytem korda (ew. miecza)
-
Nowa Wieś Grodziska, pow. złotoryjski; kamienny krzyż z rytem (prawdopodobnie bo jest odwrócony) miecza lub korda
-
Dzietrzychowice, pow. żagański; kamienny krzyż koło muru cmentarza kościelnego
-
Jasień, pow. żarski; granitowy krzyż z 1813 r. związany prawdopodobnie z pochówkiem żołnierza armii carskiej
-
Koło, pow. żarski; granitowy krzyż z rytami miecza z obu stron
Krzyże wmurowane
-
Uciechów, pow. dzierżoniwski
-
Wilków Wielki, pow. dzierżoniowski
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z rytem korda
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; krzyż z rytem korda
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż wmurowany w wieżę kościoła
-
Chroślice, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; kamienny krzyż jako fragment portalu
-
Siedlęcin, pow. karkonoski, gm. Jeżów Sudecki; destrukt kamiennego krzyża z rytem topora
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza (sztyletu)
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza (bardzo słabo widoczny)
-
Niedźwiedzice, pow. legnicki; kamienny krzyż wmurowany w ścianę kościoła, ryt miecza
-
Borów Wielki, pow. nowosolski
-
Borów Wielki, pow. nowosolski
-
Borów Wielki, pow. nowosolski
-
Piersno, pow. średzki, gm. Kostomłoty; domniemamy krzyż kamienny (fragmenty) w murze cmentarza kościelnego
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty; pięć krzyży wmurowanych w północną ścianę muru otaczającego dawne duże zabudowania folwarczne
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Piotrowice, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Świdnica Polska, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty
-
Wichrów, pow. średzki, gm. Kostomłoty; kamienny krzyż. prawdopodobnie krzyż „szczytowy”, zdjęty z kalenicy dachu kościoła.
-
Lutynia, pow. średzki, gm. Miękinia; kamienny krzyż wmurowany w wieżę kościoła; być może pierwotnie krzyż nagrobkowy księdza (ma ryt kielicha)
-
Cesarzowice, pow. średzki, gm. Środa Ślaska; możliwe, że kolejne zdjęcie to trzon tego krzyża; ta część wmurowana jest na zewnątrz muru
-
Cesarzowice, pow. średzki, gm. Środa Śląska; możliwe, że to trzon krzyża z poprzedniego zdjęcia; ta część wmurowana jest od wewnątrz muru
-
Jarosław, pow. średzki, gm. Udanin
-
Pichorowice, pow. średzki, gm. Udanin
-
Ujazd Górny, pow. średzki, gm. Udanin; krzyż w murze cmentarza kościelnego Paul Kutzer identyfikuje z umową dotyczą zabójstwa w 1400 r. Cytat: Mieszkaniec wsi zabił Petera Hoffmana po (ok.) 1400 roku. Zabójca początkowo ukrywał się przed krwawą zemstą, ale w końcu uzgodnił pewną kwotę z krewnymi zabitego. Pieniądze przekazał nad otwartym grobem, krewni na znak pojednania podali mu rękę zmarłego, którą po do „uściśnięciu” upuścił do grobu. Zabójca zobowiązał się także do darowania 30 funtów wosku kościołowi oraz odbycia pielgrzymki do Rzymu i odwiedzenia w drodze powrotnej „krwawiących hostii” w Wilsnack. Podróż powinna rozpocząć się najpóźniej w tygodniu wielkanocnym. W miejscu czynu musiał postawić krzyż. Twierdzi więc, że to krzyż pokutny. Może, ale jednak nie musi być to ten konkretny krzyż.
-
Buków, pow. świdnicki
-
Buków, pow. świdnicki
-
Mysłaków, pow. świdnicki
-
Mysłaków, pow. świdnicki
-
Zebrzydów, pow. świdnicki
-
Zebrzydów, pow. świdnicki
-
Brzeg Dolny, pow. wołowski
-
Doboszowice, pow. ząbkowicki; krzyż wmurowany w narożnik wieży kościoła na wys. ok 15 m; inskrypcja: BC 1559 oraz kielnia i młotek?; najprawdopodobniej upamiętnia budowę wieży.
-
Sieniawka, pow. zgorzelecki; dwa kamienne krzyże wmurowane w ogrodzenie cmentarza kościelnego
-
Brennik, pow. złotoryjski
-
Modlikowice, pow. złotoryjski; krzyż kamienny z rytem kuszy
-
Stary Żagań, pow. Żagański; cztery kamienne krzyże w murze cmentarza kościelnego
-
Witoszyn Dolny, pow. żagański
-
Żagań; kamienny krzyż w murze przy ul. Cmentarnej
Krzyże zaginione
-
Pełcznica, pow. wrocławski
-
Braszowice, pow. ząbkowicki: piaskowcowy krzyż przy drodze do Potworowa, niedaleko młyna Staudenmühle (młyn był położony między Brzeźnicą i Grochową oraz leśniczówką; staw młyński był przy przy zbiegu dróg z Grochowej, Brzeźnicy i Braszowa); inskrypcja na krzyżu odczytywana w 1923 i 1939 r. we fragmencie, ale da się z niej odcyfrować treść: Roku 1675, 15 grudnia... tutaj został zabity Tob... Kopper..., świadczy, że był to krzyż upamiętniający zabójstwo.
Kamienne krzyże w Polsce poza Śląskiem
-
Żurawce, tomaszowski, lubelskie; krzyż kamienny z rytem krzyżyka
-
Poczopek, sokólski, podlaskie; współczesna kopia krzyża z Knyszewicz
Inne
-
"Kamienna baba" na cmentarzu kościelnym w Bukowicach; ryt głowy (czaszki) i trzy prawie już niewidoczne krzyżyki; prawdopodobnie nagrobek
-
Piława Dolna, dzierżoniowski; kamienny krzyż w szczycie kościoła
-
Lwówek Śląski Płakowice; kamienna płyta przy gruntowej drodze z obustronnym rytem krzyża; strona A
-
Lwówek Śląski Płakowice; kamienna płyta przy gruntowej drodze z obustronnym rytem krzyża; strona B
-
Janków, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża
-
Piskorzów, pow. oławski; kamienna płyta z rytem krzyża
-
Jordanów Śląski, pow. wrocławski; kamienna płyta nagrobna z rytem miecza
-
Pełcznica, pow. wrocławski; płyta z rytem miecza
-
Świerzawa, pow. złotoryjski; kamień z rytem krzyża
Przykładowe poza Polską
-
Raspenava, kraj liberecki, Czechy; ryt miecza i dwa krzyżyki; legenda: tutaj podczas pojedynku dwóch oficerów obaj przeciwnicy zginęli.
-
Raspenava, kraj liberecki, Czechy; legenda: ojciec przypadkowo zastrzelił swoje dziecko, biorąc je w ciemności za gęś sąsiada.
-
Heckenbach, Nadrenia-Palatynat
-
Heckenbach, Nadrenia-Palatynat
-
Neuenbürg koło Enz, Badenia-Wirtembergia
-
Krzyż prządki; Zavelstein, Badenia-Wirtembergia
-
Płyta nagrobna prządki; Kentheim, Badenia-Wirtembergia
-
Krzyż nagrobny z rytem ryby; Oberbreisig (Bad Breisig), Nadrenia-Palatynat
-
Krzyż nagrobny bednarza, XVI w.; Linz nad Renem, Nadrenia-Palatynat
Kamienne krzyże w Niemczech, Czechach czy Polsce uważane są za tzw. krzyże pokutne, czy też krzyże pojednania. Właściwie określenia krzyż kamienny i krzyż pokutny (krzyż pojednania) stały się w całkowicie nieuprawniony sposób synonimami.
- Zobacz artykuł krzyż pokutny