Pomorze

Z almanach wrocławski
Wersja z dnia 13:52, 2 maj 2021 autorstwa Michał Zalewski (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
1. kapliczka latarniowa w Pomorzu, fot. 2000

Pomorze gmina Opinogóra Górna, powiat ciechanowski.

We wsi znajdują się dwie kapliczki słupowe w typie latarni umarłych na kolumnach toskańskich.

Jedna usytuowana jest w w środku wsi (fot. 1). Na dużym cokole, ożywionym płycinami z każdej strony, stoi masywna kolumna toskańska, dźwigająca kapliczkę w formie czworobocznego domku, przykrytego niskim murowanym daszkiem z czterema trójkątnymi szczytami, zwieńczoną krzyżem kowalskiej roboty. W każdej ze ścian kapliczki znajdują się wnęki, chronione szybami, zamknięte ostrymi łukami. Wewnątrz gipsowe figurki oraz pasyjki. Figura ogrodzona jest ceglanym murkiem, który ożywiają płyciny. Z przodu metalowa furtka.

Druga kapliczka usytuowana jest na końcu wsi przy drodze z Ciechanowa do Makowa Mazowieckiego (fot. 2). Na niższym niż w pierwszej figurze postumencie stoi jeszcze bardziej przysadzista kolumna, na której znajduje się czworoboczna latarniowa kapliczka z trójkątnymi szczycikami (fot. 3). Kapliczkę wieńczy kuty krzyż. Z trzech stron kapliczki znajdują się ostrołukowe wnęki chronione szybkami. Wewnątrz gipsowe figurki i stare obrazki. Czwarta wnęka, od strony pola, jest zamurowana. Na cokole wyryta jest słabo czytelna inskrypcja fundacyjna brzmiąca: Pod Twoją obronę uciekamy się Święta Rodzicielko. Fundator Jakób Wileński Roku 1902 (fot. 3). Figura ogrodzona jest metalowym płotkiem.

Katalog zabytków sztuki w Polsce datuje obie kapliczki na 1. poł. XIX w. lub ok. poł. XIX w. Stoi to w sprzeczności z inskrypcją na jednej z nich, w której wskazany jest 1902 r. jako rok fundacji. Obie kapliczki malowane są na niebiesko.

Podobne kapliczki w typie latarni umarłych umieszczone na kolumnie (najczęściej toskańskiej) lub na prostopadłościennym słupie są popularne na Mazowszu, zwłaszcza w jego północnej części. Najbliższa tym w Pomorzu znajduje się w Opinogórze Górnej. Pochodzi z 1. poł. XIX w. i to datowanie jest prawdopodobne. Obie kapliczki w Pomorzu należy uznać za późniejsze. Jedna jest z 1902 r., druga również z przełomu XIX i XX w.

Literatura

  • Katalog zabytków sztuki w Polsce, Tom X Zeszyt 1 Ciechanów i okolice, Warszawa 1977, s. 51.
Publikacja - 2005 r.
Aktualizacja - 2005 r.