http://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Smreczyna_-_grupa_Piety&feed=atom&action=historySmreczyna - grupa Piety - Historia wersji2024-03-28T22:07:04ZHistoria wersji tej strony wikiMediaWiki 1.33.1http://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Smreczyna_-_grupa_Piety&diff=9657&oldid=prevMichał Zalewski o 15:03, 29 maj 20212021-05-29T15:03:16Z<p></p>
<table class="diff diff-contentalign-left" data-mw="interface">
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<col class="diff-marker" />
<col class="diff-content" />
<tr class="diff-title" lang="pl">
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">← poprzednia wersja</td>
<td colspan="2" style="background-color: #fff; color: #222; text-align: center;">Wersja z 15:03, 29 maj 2021</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno" id="mw-diff-left-l22" >Linia 22:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">Linia 22:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>* ''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', Tom 15 ''Kotlina Kłodzka'', Wrocław 1994, s. 398</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>* ''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', Tom 15 ''Kotlina Kłodzka'', Wrocław 1994, s. 398</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #ffe49c; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:<del class="diffchange diffchange-inline">Kapliczki ziemi kłodzkiej</del>]]</div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #a3d3ff; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:<ins class="diffchange diffchange-inline">Powiat kłodzki</ins>]]</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Pieta]]</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Pieta]]</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background-color: #f8f9fa; color: #222; font-size: 88%; border-style: solid; border-width: 1px 1px 1px 4px; border-radius: 0.33em; border-color: #eaecf0; vertical-align: top; white-space: pre-wrap;"><div>[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]</div></td></tr>
</table>Michał Zalewskihttp://kapliczki.org.pl/kapliczki/index.php?title=Smreczyna_-_grupa_Piety&diff=9322&oldid=prevAnna Kowalczewska: Utworzono nową stronę "1. (fot. 2013) 2. Pieta (fot. 2013) '''Smreczyna''' (niem. ''Schönau b..."2021-04-22T18:02:06Z<p>Utworzono nową stronę "<a href="/kapliczki/Plik:Smreczyna_grupa_z_piet%C4%85.jpeg" title="Plik:Smreczyna grupa z pietą.jpeg">thumb|left|240px|1. (fot. 2013)</a> <a href="/kapliczki/Plik:Smreczyna_pieta.jpeg" title="Plik:Smreczyna pieta.jpeg">thumb|200px|2. Pieta (fot. 2013)</a> '''Smreczyna''' (niem. ''Schönau b..."</p>
<p><b>Nowa strona</b></p><div>[[Plik:Smreczyna grupa z pietą.jpeg|thumb|left|240px|1. (fot. 2013)]]<br />
[[Plik:Smreczyna pieta.jpeg|thumb|200px|2. Pieta (fot. 2013)]]<br />
'''Smreczyna''' (niem. ''Schönau bei Mittelwalde'') gmina Międzylesie powiat kłodzki.<br />
<br />
Smreczyna jest niewielką wsią o łańcuchowym typie zabudowy, leżącą w pobliżu granicy z Czechami, pomiędzy Górami Bystrzyckimi i Masywem Śnieżnika, na Wysoczyźnie Międzylesia, w Rowie Górnej Nysy, stanowiącym od wieków trakt komunikacyjny w kierunku Ołomuńca. Dziś traktem tym jest droga krajowa nr 33, łącząca [[Kłodzko]] z granicą w [[Boboszów|Boboszowie]]. Po prawej stronie szosy, tuż przed skrzyżowaniem z drogą do [[Kamieńczyk]]a (w południową część Gór Bystrzyckich) stoi nietypowa grupa pasyjna. <br />
<br />
Na dwuczęściowym [[cokół|cokole]] wysokości 160 cm, składającym się z kwadratowej podstawy i smuklejszego, również na planie kwadratu, postumentu, umieszczona jest metrowej wysokości piaskowcowa rzeźba [[Pieta|Piety]] (fot. 2). Po jej obu stronach, na odrębnych, też dwuczęściowych ale niższych (110 cm) cokołach, stoją piaskowcowe figury [[:Kategoria:Święta Maria Magdalena|św. Marii Magdaleny]] (fot. 3) i [[:Kategoria:Święty Jan Ewangelista|św. Jana Ewangelisty]] (fot. 4), mierzące po 120 cm, postaci z zasady towarzyszących Maryi pod krzyżem w grupach Ukrzyżowania. Cokoły są bielone i połączone niską, również bieloną balustradą. Rzeźba św. Jana nie ma prawej ręki. Oglądając rzeźby, należy pamiętać, że były one pierwotnie [[polichromia|polichromowane]] i złocone. W grudniu 2011 r. skradziona została rzeźba św. Jana. Niestety jest to jeszcze [[Lesica - Tron Łaski|nieodosobnione zjawisko]] w ziemi kłodzkiej pełnej przydrożnych figur, znajdujących się często w odosobnionych dziś miejscach. Na szczęście po prawie dwóch latach rzeźba została odnaleziona. Jak podaje policja, stało się to w wyniku pracy operacyjnej policjantów z posterunku w [[Bystrzyca Kłodzka|Bystrzycy Kłodzkiej]], którzy znaleźli rzeźbę na jednej z prywatnych posesji w gminie Bystrzyca Kłodzka. Została przekazana na ręce proboszcza parafii w Międzylesiu, ks. Dziekan Jana Tracza<ref>Informacja ze strony internetowej Policji dolnośląskiej</ref> i czeka na powrót do Smreczyny.<br />
<br />
Nie wiadomo nic na temat fundatorów ani autora rzeźb. Płyciny na cokole Piety sugerują, że możliwe, iż znajdowały się tam inskrypcje, ale nie wspomina o nich już Lydia Baruchsen, opisując figurę w 1931 r.<ref name="LB"> Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 137</ref>. Według wzmianki w ''Słowniku geografii turystycznej Sudetów'' grupa pochodzi z I połowy XVIII w. i ma cechy sztuki ludowej<ref name="SGTS">''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', Tom 15 Kotlina Kłodzka, Wrocław 1994, s. 398</ref>. Opracowany pod kierunkiem profesora Konstantego Kalinowskiego katalog rzeźby barokowej hrabstwa kłodzkiego przesuwa jej powstanie na II połowę tego wieku<ref name="KRB">''Katalog rzeźby barokowej na Śląsku'', Tom 1 ''Hrabstwo Kłodzkie'', Poznań 1987, s. 181</ref>, czyli okres, gdy założona prawdopodobnie w II połowie XVI w. Smreczyna (''Schönau'') szybko się rozwijała m.in. dzięki powstaniu w okolicy [[Międzylesie|Międzylesia]] znacznego ośrodka tkactwa chałupniczego. W 1787 r. mieszkało w niej 16 kmieci oraz 64 zagrodników oraz chałupników i czynnych było 15 warsztatów płócienniczych. Wieś liczyła 74 budynki, w tym dwór z folwarkiem i młyn wodny<ref name="SGTS1">''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', Tom 15 Kotlina Kłodzka, Wrocław 1994, ss. 396-397</ref>. Była więc ludniejsza niż dziś, gdy mieszka w niej ok. 180 osób (382 w 1938). Czasami rzeźba jest przypisywana tzw. [[Lesica - kolumna Trójcy Świętej|"warsztatowi lesickiemu"]], działającemu w południowej części ziemi kłodzkiej i sąsiednim rejonie Czech w drugiej połowie XVII i na początku XVIII w., co by kazało pozostać przy datowaniu na początek XVIII w. Kłóci się to jednak ze stanowiskiem autora tego określenia, czyli wspomnianego wyżej profesora Konstantego Kalinowskiego, który nie odnalazł w niej cech formalnych, na podstawie których wyodrębnił grupę dzieł, przypisując ją jednemu anonimowemu twórcy i jego warsztatowi. Niewątpliwe jest tylko, że wykonawstwo należy przypisać profesjonalnemu prowincjonalnemu zakładowi rzemieślniczemu, biegłemu technicznie i obeznanemu, przynajmniej odtwórczo, z oficjalną sztuką barokową.<br />
<br />
<gallery><br />
Plik:Smreczyna św. Maria Magdalena.jpeg|3. św. Maria Magdalena (fot. 2103)<br />
Plik:Smreczyna skradziony św. jan.jpeg|4. Skradziona rzeźba św. Jana<br />
Plik:Smreczyna św. jan odnaleziony.jpeg|5. Przekazanie odnalezionej rzeźby<br />
</gallery><br />
<br />
{{Przypisy}}<br />
<br />
== Bibliografia ==<br />
* Lydia Baruchsen, ''Die schlesische Mariensäule : Ursprung, Wesen und Beziehungen zu Verwandten Denkmalgruppen'', Breslau 1931, s. 137<br />
* ''Katalog rzeźby barokowej na Śląsku'', Tom 1 ''Hrabstwo Kłodzkie'', Poznań 1987, s. 181<br />
* ''Słownik geografii turystycznej Sudetów'', Tom 15 ''Kotlina Kłodzka'', Wrocław 1994, s. 398<br />
<br />
[[Kategoria:Kapliczki ziemi kłodzkiej]]<br />
[[Kategoria:Pieta]]<br />
[[Kategoria:Figury z XVIII w.]]<br />
[[Kategoria:Barokowe figury]] <br />
[[Kategoria:Święty Jan Ewangelista]]<br />
[[Kategoria:Święta Maria Magdalena]]</div>Anna Kowalczewska