Typy krzyża

Z almanach wrocławski
Wersja z dnia 16:09, 10 lis 2019 autorstwa Michał Zalewski (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "thumb|120px|left '''Krzyż''' jest jednym z najpopularniejszych symboli, znanym w wielu religiach i kult...")
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwania
Klagenfurt Viktring Migoriach Bildstock 28032009 37.jpg

Krzyż jest jednym z najpopularniejszych symboli, znanym w wielu religiach i kulturach. Dwie, przecinające się linie są tak naturalnym i intuicyjnym znakiem, że prawdopodobnie początkowo pojawiał się przypadkowo, a z czasem posłużył do wyrażania treści symbolicznych. Już z młodszego paleolitu pochodzą figurki zwierząt wykonane z kości słoniowej, których występują zwielokrotnione znaki ukośnego krzyża (crux decussata). Współcześnie krzyż kojarzy się głównie z Chrześcijaństwem i jest jego podstawowym symbolem. Nie był nim jednak od początku istnienia tej religii. Były tego prawdopodobnie dwie przyczyny. Ogólna wynikająca z tego, że w okresie prześladowań chrześcijanie w ogóle unikali otwartego manifestowania oznak zewnętrznych wskazujących na swoja wiarę. Druga dotyczyła samego krzyża. Ukrzyżowanie w starożytności było karą stosowaną wobec niewolników i sprzeciwiających się władzy, a śmierć na krzyżu uważano za poniżającą. Dlatego nawet po 313 r. czyli po uznaniu chrześcijaństwa za religię dozwoloną w cesarstwie rzymskim, krzyż był tylko jednym z symboli drugorzędnych. Nie odważano się też na przedstawianie ukrzyżowanej postaci Chrystusa (Najstarszy znany wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa znajduje się na płaskorzeźbionym reliefie z drewnianych drzwi bazyliki św. Sabiny w Rzymie i jest datowany na ok 430 r.). W swojej drodze jaką przeszedł krzyż od od znaku śmierci i hańby do do znaku zmartwychwstania i triumfu, chrześcijanie używali i używają współcześnie wizerunku krzyża w najróżniejszych formach. Pewnie podstawową przyczyną był fakt, że nie wiemy na jakim krzyżu zginął Chrystus. Nie podał tego żaden z ewangelistów ani historyków. Pole zyskała tu więc wyobraźnia wyznawców, którzy nawiązywali do znanych sobie sposobów ukrzyżowania. Na to, już w okresie popularności symbolu krzyża, nałożyło się jego używanie jako znaku heraldycznego. W rezultacie pojawiło się bardzo dużo typów krzyża, z których jedne są bardzo popularne a inne występują incydentalnie.

W ikonografii Ukrzyżowania najpopularniejsze są dwa rodzaje krzyża. Crux immissia

Nazwa krzyża Opis Wygląd
Łaciński
crux immissia
krzyż wcięty

Najbardziej dziś rozpowszechniony typ krzyża. Immissia od immmitere czyli składać ze sobą

Christian cross.svg