Wroclaw: Różnice pomiędzy wersjami
Z almanach wrocławski
Przejdź do nawigacjiPrzejdź do wyszukiwaniam |
|||
Linia 3: | Linia 3: | ||
<tr><td height="100%" width="100%" valign="top"> | <tr><td height="100%" width="100%" valign="top"> | ||
{| style="border:1px solid #006699; margin-right:8px; margin-left:8px;" cellspacing="0" cellpadding="5" class="plainlinks" | {| style="border:1px solid #006699; margin-right:8px; margin-left:8px;" cellspacing="0" cellpadding="5" class="plainlinks" | ||
− | | font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#cccc33" cellpadding="0" | Witaj na stronie '''o kapliczkach, krzyżach i figurach przydrożnych we Wrocławiu''' mającej też sekcję o '''wrocławskich mieszczanach w średniowieczu i czasach nowożytnych''' | + | | font: 115% Verdana; color:black;height:30px" align="center" bgcolor="#cccc33" cellpadding="0" | Witaj na stronie '''o kapliczkach, krzyżach i figurach przydrożnych we Wrocławiu''', mającej też sekcję o '''wrocławskich mieszczanach w średniowieczu i czasach nowożytnych''' |
|- | |- | ||
|style="border-top:1px solid #006699;" bgcolor="f3f3ff"|<div align="left">[[Plik:Wroclaw herb od 1530 Stein.jpg|Herb Wrocławia od 1530 r.|right|border|140px]]</div> Do 1945 r. Wrocław był miastem w większości protestanckim, dlatego w jego krajobrazie nie ma tak charakterystycznych dla Krakowa czy Poznania starych kapliczek i krzyży. Dotyczy to również byłych wsi i miasteczek włączonych w XX w. w granice miasta, a także podmiejskich miejscowości będących częścią aglomeracji. Wyjątkowa jest [[kapliczka Dompniga]], powstała jeszcze przed wybuchem reformacji (niestety nie stoi ''in situ'', lecz znajduje się w kościele). Podobnie kilka kamiennych monolitowych krzyży, które legenda określa jako [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]], pochodzi najpewniej ze średniowiecza. Przedwojenne krzyże spotkać można incydentalnie w dzielnicach zamieszkanych kiedyś przez katolicką mniejszość, np. na [[:Plik:Wrocław Osobowice 2.jpg|Osobowicach]]. | |style="border-top:1px solid #006699;" bgcolor="f3f3ff"|<div align="left">[[Plik:Wroclaw herb od 1530 Stein.jpg|Herb Wrocławia od 1530 r.|right|border|140px]]</div> Do 1945 r. Wrocław był miastem w większości protestanckim, dlatego w jego krajobrazie nie ma tak charakterystycznych dla Krakowa czy Poznania starych kapliczek i krzyży. Dotyczy to również byłych wsi i miasteczek włączonych w XX w. w granice miasta, a także podmiejskich miejscowości będących częścią aglomeracji. Wyjątkowa jest [[kapliczka Dompniga]], powstała jeszcze przed wybuchem reformacji (niestety nie stoi ''in situ'', lecz znajduje się w kościele). Podobnie kilka kamiennych monolitowych krzyży, które legenda określa jako [[krzyż pokutny|krzyże pokutne]], pochodzi najpewniej ze średniowiecza. Przedwojenne krzyże spotkać można incydentalnie w dzielnicach zamieszkanych kiedyś przez katolicką mniejszość, np. na [[:Plik:Wrocław Osobowice 2.jpg|Osobowicach]]. | ||
− | Powojenna wymiana ludności zmieniła nie tylko narodowy, ale i wyznaniowy charakter miasta, prosowiecka władza nie pozwalała jednak na "skatolicyzowanie" krajobrazu kapliczkami i krzyżami. Dopiero od końca lat 80. XX w. powstawały kapliczki przydomowe, pojawiały się kapliczki skrzynkowe na drzewach. Każda parafia miała ambicję postawienia chociaż jednego krzyża w | + | Powojenna wymiana ludności zmieniła nie tylko narodowy, ale i wyznaniowy charakter miasta, prosowiecka władza nie pozwalała jednak na "skatolicyzowanie" krajobrazu kapliczkami i krzyżami. Dopiero od końca lat 80. XX w. powstawały kapliczki przydomowe, pojawiały się kapliczki skrzynkowe na drzewach. Każda parafia miała ambicję postawienia chociaż jednego krzyża w swoich granicach. Nadal jednak "nasycenie" miasta takimi obiektami jest małe. |
− | Trochę inaczej było z wolno stojącymi figurami. Habsburski Śląsk, podobnie jak całe władztwo Habsburgów, nasycony był pomnikami, takimi jak kolumny maryjne | + | Trochę inaczej było z wolno stojącymi figurami. Habsburski Śląsk, podobnie jak całe władztwo Habsburgów, nasycony był pomnikami, takimi jak kolumny maryjne i Trójcy Świętej czy figury św. Jana Nepomucena. Barokowa rzeźba monumentalna była w okresie kontrreformacji argumentem w "dyskusji ideologicznej" wspieranego przez władców Kościoła katolickiego z protestantami, dlatego takie obiekty ustawiane były w centrach miast, najczęściej w Rynku. Silny Wrocław, mimo że leżał w księstwie bezpośrednio należącym do króla Czech, nie dał sobie narzucić takiego pomnika koło ratusza. Byłby to codzienny dotkliwy widok dla dumnych wrocławskich rajców wyznających ikonoklastyczną religię. Z tych samych względów statui takich nie ma przy miejskich farach, czyli kościele pw. św. Elżbiety i świątyni pw. św. Marii Magdaleny. Powstawały przy kościołach, które zostały w rękach biskupa wrocławskiego i zakonów oraz na stanowiącym kościelną enklawę w Mieście Ostrowie Tumskim. To tu, być może w ramach prestiżowej rekompensaty, stanął imponujący, największy w świecie, pomnik św. Jana Nepomucena. |
</td></tr> | </td></tr> | ||
</table> | </table> |